>> Bài 1: Cuộc sống đảo lộn vì ô nhiễm
Thêm lý do phản đối
Sáng 26.5 vừa qua, liên quan đến các ý kiến, kiến nghị của người dân thôn Lò (xã Tân Mỹ) về việc đề nghị không triển khai Dự án xây dựng Nhà máy xử lý rác thải TP Bắc Giang, đã diễn ra buổi làm việc giữa lãnh đạo Công ty Cổ phần QLCT đô thị Bắc Giang, chính quyền sở tại và người dân về quy trình xử lý rác. Tại buổi đối thoại, Giám đốc Công ty Cổ phần QLCT đô thị Bắc Giang Hoàng Minh Nhật đã có phần giải trình trước đại diện cư dân thôn Lò liên quan đến phản ánh bãi rác hiện tại là nguyên nhân chính gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường đang diễn ra. Trước đông đảo người dân trong thôn, ông Hoàng Minh Nhật khẳng định, quy trình xử lý rác của đơn vị bảo đảm tiêu chuẩn theo quy định của Nhà nước và là một trong số ít đơn vị điển hình nhận được sự đánh giá cao từ các tổ chức quốc tế. Tuy nhiên, ông Nhật cũng thừa nhận: “Không thể nói bãi rác không ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân sinh sống tại khu vực lân cận bãi rác, nhất là lúc thời tiết thay đổi”.
 |
Thế nhưng ý kiến của ông Nhật vấp phải sự phản đối quyết liệt từ phía người dân có mặt tại buổi đối thoại. Không chỉ nêu ra thực trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn mình đang sinh sống, người dân còn bày tỏ bức xúc với cách vận hành, quản lý bãi chôn lấp rác hiện tại của Công ty Cổ phần QLCT đô thị Bắc Giang. Theo phân tích của ông Đỗ Xuân Giao (người dân thôn Lò), theo quy định, khi lấy mẫu nước đem đi xét nghiệm quan trắc phải tiến hành lấy mẫu tại 3 địa điểm khác nhau, thế nhưng ông đã từng chứng kiến nhân viên của Công ty Cổ phần QLCT đô thị Bắc Giang chỉ lấy mẫu nước duy nhất tại đầu nguồn nước (phía trên ống xả thải - PV) trước khi nguồn nước thải từ bãi rác thải ra môi trường.
Tại buổi đối thoại, người dân tiếp tục bày tỏ sự lo lắng đối với Dự án Nhà máy xử lý rác thải TP Bắc Giang mới được phê duyệt chủ trương và kết quả lựa chọn nhà đầu tư. Trong đó, có những nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, nhất là không khí, tiếng ồn và nguồn ngước. Không những vậy, để bảo đảm cho nhà máy hoạt động hết công suất sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống sinh hoạt của người dân địa phương, khi mỗi ngày có hàng trăm lượt xe tải chuyên dụng vận chuyển hàng trăm tấn rác trên các tuyến đường.
Đặc biệt, là thông tin Công ty China Everbright International Limited (nhà thầu được TP Bắc Giang lựa chọn) cũng chính là đơn vị đang vận hành Nhà máy xử lý chất thải rắn Cần Thơ tại ấp Trường Thọ (xã Trường Xuân, huyện Thới Lai, TP Cần Thơ) và gặp phải nhiều vấn đề môi trường trong quá trình vận hành. Báo cáo giám định của Sở Khoa học - Công nghệ TP Cần Thơ cho thấy, khối lượng tro xỉ phát sinh tương đương khoảng 25,5% khối lượng rác đưa vào lò đốt. Vì lẽ đó, Sở Khoa học - Công nghệ TP Cần Thơ đã kiến nghị công ty phải tăng hiệu suất lò đốt để lượng xỉ phát sinh còn 20% như thuyết minh đã nêu. Đồng thời, thực hiện việc kiểm tra, giám sát lượng tro bay và báo cáo tỷ lệ % tro bay cho cơ quan quản lý.
Cần thông tin công khai, minh bạch
Liên quan đến việc trưng cầu ý kiến của người dân trên địa bàn dự kiến đặt nhà máy rác, được biết, ngày 13.5.2019, chính quyền TP Bắc Giang, nhà đầu tư dự án đã có cuộc họp xin ý kiến nhân dân khu vực lập quy hoạch chi tiết xây dựng nhà máy xử lý rác thải thành phố. Buổi làm việc có mặt 119 người đại diện cho nhân dân phường Đa Mai. Chủ tịch UBND phường Đa Mai Nguyễn Mạnh Thái cho biết: Từ ngày bãi rác thải chuyển về địa bàn, phường đã nhận được nhiều kiến nghị của người dân phản ánh về việc ô nhiễm. Thông qua các cuộc họp với lãnh đạo thành phố, phường cũng đã báo cáo về tình hình này. Về buổi trưng cầu ý kiến người dân, phường Đa Mai được thành phố giao phối hợp cùng nhà đầu tư tổ chức tham vấn người dân về tỷ lệ 1/500 và đánh giá tác đông môi trường (ĐTM). Nội dung biên bản họp dù không thể hiện chi tiết ý kiến của từng người tham gia nhưng kết luận nêu rõ: Đề nghị khi nhà máy đi vào hoạt động thì phải bảo đảm về khoảng cách với khu dân cư; các tiêu chuẩn khí thải, nước thải và tiếng ồn theo quy định của pháp luật.
Trong một diễn biến liên quan, Phó Chủ tịch UBND TP Bắc Giang Nguyễn Văn Thạo cũng đã chia sẻ nhiều nội dung liên quan đến tính cấp thiết của dự án trên báo chí. Theo đó, dự án nếu được triển khai sẽ là dự án đầu tiên tại địa phương đưa công nghệ tiên tiến vào giải quyết vấn đề rác thải sinh hoạt, tạo ra nguồn năng lượng mới thân thiện với môi trường. Đồng thời, dự án cũng góp phần giúp TP Bắc Giang tiếp cận với công nghệ xử lý hiệu quả nhằm giảm thiểu ô nhiễm và cải thiện môi trường sống, bảo đảm phát triển bền vững, phù hợp với quy hoạch chung về xử lý chất thải rắn sinh hoạt của tỉnh trong dài hạn.
Việc triển khai xây dựng nhà máy xử lý chất thải rắn là một chủ trương đúng đắn của tỉnh Bắc Giang, mục tiêu hướng đến chính là tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững. Công nghệ xử lý rác thải mới được áp dụng giữa thời điểm những bức xúc còn đang hiện hữu do công nghệ cũ để lại, vì vậy, có thể chính là nguyên nhân thổi bùng lên sự hoài nghi về chất lượng, hiệu quả của dự án trong nhân dân.
Thiết nghĩ, cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Giang và chính quyền sở tại cần sớm thông tin đến người dân một cách công khai, minh bạch về dự án, công nghệ áp dụng, các cơ sở pháp lý liên quan đến quy trình tuyển chọn nhà đầu tư… để người dân hiểu và đồng thuận. Đặc biệt, cơ quan chức năng địa phương cũng cần tăng cường kiểm tra, giám sát để việc thực hiện dự án được bảo đảm đúng quy định, đáp ứng mục tiêu đề ra.
