Áp lực phải thay đổi

Siết chặt đầu vào

Là quốc gia xuất khẩu nông sản mạnh trên giới, để Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng nông sản toàn cầu, đòi hỏi việc quản lý và sử dụng thuốc BVTV phải có bước chuyển lớn. Để có danh mục thuốc BVTV an toàn, có hiệu quả, phục vụ nhu cầu sản xuất an toàn, bền vững, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật Hoàng Trung cho biết, Cục giám sát chặt chẽ trong các khâu từ cấp giấy phép khảo nghiệm, trên cơ sở quy định của luật pháp, làm bài bản với hội đồng gồm các nhà khoa học có tâm và trách nhiệm với ngành. Việc đánh giá kết quả khảo nghiệm cũng được thiết lập lại, bảo đảm sản phẩm chất lượng tốt, người dân sử dụng hiệu quả, đem lại lợi nhuận nhưng vẫn an toàn. “Vừa rồi, trong 100 bộ hồ sơ, chỉ 20 - 30% đáp ứng quy định pháp luật hiện nay được cấp giấy phép”, ông Hoàng Trung thông tin.

Bên cạnh đó, Cục Bảo vệ thực vật củng cố báo cáo về mặt kỹ thuật, đưa ra kế hoạch lộ trình cho các hiệp hội, doanh nghiệp, tiến tới loại bỏ 8 hoạt chất ra khỏi danh mục thuốc được phép sử dụng tại Việt Nam. Đó là nỗ lực của cơ quan quản lý nhà nước, sự phối hợp của các hiệp hội và doanh nghiệp để vừa siết chặt đầu vào, vừa rà soát loại bỏ các loại thuốc theo quy định của pháp luật.

Đồng hành và ủng hộ chủ trương này, bà Lê Thị Khánh Hòa, Giám đốc Quản trị bền vững Công ty Syngenta Việt Nam, thành viên tổ chức CropLife Việt Nam cho biết, trong 2 năm qua, các công ty thành viên của Croplife đã chủ động rút đăng ký của trên 100 sản phẩm thuốc BVTV ra khỏi danh mục thuốc BVTV tại Việt Nam. Croplife cũng đã và đang tiên phong nghiên cứu và đưa ra giải pháp BVTV tiên tiên thế hệ mới, trong đó có những giải pháp BVTV sinh học trong kiểm soát tuyến trùng, xử lý hạt giống…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Vinh Hà nhấn mạnh, phải coi thuốc BVTV là hàng hóa đặc biệt, việc sản xuất kinh doanh, sử dụng phải được kiểm soát chặt chẽ. Chỉ có loại thuốc BVTV nằm trong danh mục thuốc BVTV Việt Nam mới được phép kinh doanh, sản xuất và sử dụng. Từ quy định này, thời gian qua, việc quản lý, sản xuất thuốc BVTV có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần bảo đảm an ninh lương thực, bảo đảm an toàn thực phẩm, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu. Những thành quả trên đã thể hiện quyết tâm lớn của Đảng và Nhà nước với công tác quản lý, sản xuất thuốc BVTV - Phó Chủ nhiệm Nguyễn Vinh Hà khẳng định.

Toàn cảnh tọa đàm	Ảnh: Lâm Hiển

Hoàn thiện chính sách

Chúng ta muốn hướng tới mục tiêu nền nông nghiệp sạch, đưa ra sản phẩm an toàn thực phẩm và hướng tới xuất khẩu, thì việc ban hành chính sách khuyến khích phát triển thuốc BVTV sinh học là điều hết sức quan trọng. Những chính sách khuyến khích hiện nay trong luật và các quy định chưa đủ mạnh. Đặc biệt, trong tình hình biến đổi khí hậu nghiêm trọng kèm theo phát sinh ra các loại dịch hại mới, đặc biệt là các loại dịch hại trên lúa, vấn đề quản lý và sử dụng thuốc BVTV hiệu quả, bền vững đứng trước những áp lực phải thay đổi lớn.

Theo ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất và Kinh doanh thuốc BVTV Việt Nam, vấn đề an toàn thực phẩm đang là thách thức và càng ngày càng siết chặt. Rào cản thương mại về dư lượng thuốc BVTV cũng được nhiều nước đặt ra. Nhiều hàng nông sản được yêu cầu dư lượng rất thấp. Từ những thách thức đó, việc sửa đổi, bổ sung để hoàn chỉnh các hệ thống văn bản, quy phạm pháp luật BVTV như Thông tư 21/2015 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN - PTNT) về việc quản lý, sản xuất và kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV thì đến nay cần có sự sửa đổi, bổ sung. “Quốc hội, Chính phủ, Bộ NN - PTNT và các cơ quan quản lý cần sửa đổi và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật”, ông Sơn đề nghị.

Cho rằng việc quản lý thuốc BVTV vẫn đang đứng trước những thách thức lớn, Phó Chủ nhiệm Nguyễn Vinh Hà kiến nghị, cần tiếp tục rà soát sửa đổi, bổ sung hoàn thiện thể chế phù hợp với điều kiện hiện nay như xây dựng danh mục thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, thân thiện môi trường; xây dựng lộ trình cụ thể loại bỏ thuốc BVTV độc hại; đẩy mạnh công tác quản lý vật tư nông nghiệp từ nhập khẩu, sản xuất, buôn bán, sử dụng. Cơ quan quản lý nhà nước cần chủ trì, phối hợp với các đơn vị triển khai chuỗi sản xuất nhiều quy mô khác nhau, trên các đối tượng cây trồng khác nhau, cụ thể theo hướng khép kín, bảo đảm cung ứng tốt mục tiêu đầu vào, hoàn thiện sản phẩm, qua đó ban hành chính sách khuyến khích phát triển các chuỗi liên kết sản xuất nông nghiệp.

Cùng với đó, Cục trưởng Hoàng Trung nhấn mạnh việc phải làm thường xuyên là thanh tra, kiểm tra, xem việc chấp pháp của doanh nghiệp, việc sử dụng thuốc BVTV, ngăn chặn vi phạm pháp luật. Hiện nay hệ thống thanh tra đang có thay đổi lớn, dẫn tới thanh tra, kiểm tra, kiểm soát thuốc không đúng nguyên tắc đề ra, thuốc giả, kém chất lượng, thuốc nhập lậu... là một trong những thách thức. Cục trưởng Hoàng Trung cho biết, đã báo cáo Bộ NN - PTNT và các ngành liên quan cố gắng củng cố đội ngũ này để thực hiện thanh tra, kiểm tra tốt hơn trong thời gian tới, phục vụ công tác quản lý nhà nước về sử dụng thuốc BVTV thực sự hiệu quả.