Áp lực lớn trong nửa cuối năm

Giải ngân chậm diễn ra nhiều năm

Báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội của Chính phủ gửi đến Quốc hội cho biết, giải ngân kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước những tháng đầu năm nay có cải thiện, cao hơn cùng kỳ năm 2018 nhưng tiến độ nhìn chung còn chậm. Cụ thể, 4 tháng đầu năm ước giải ngân 68,5 nghìn tỷ đồng, đạt 16,45% dự toán và đạt 18,67% so kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Trong khi đó, cùng kỳ năm 2018 đạt 16,27% dự toán và 16,93% kế hoạch Thủ tướng giao.

Kho bạc Nhà nước sẽ tổ chức hội nghị trực tuyến với chủ đầu tư để đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công

Theo thông tin cập nhật hơn từ Kho bạc Nhà nước (KBNN), tính đến ngày 15.5, lũy kế vốn đầu tư giải ngân thuộc kế hoạch năm 2019 qua KBNN là 72.860 tỷ đồng, đạt 20,3% kế hoạch. Dự kiến lũy kế vốn giải ngân đến ngày 31.5 là 89.165,1 tỷ đồng, đạt 24,8% kế hoạch.

Trong báo cáo thẩm tra về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ ngân sách nhà nước năm 2018, triển khai dự toán năm 2019, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, tiến độ giải ngân còn chậm, sẽ tạo áp lực khá lớn trong những tháng còn lại. “Một số dự án đã có vốn đầu tư nhưng vẫn còn vướng mắc, cùng với việc còn một lượng vốn xây dựng cơ bản chưa được phân bổ, thì thời gian triển khai thực hiện nhiệm vụ đề ra càng cấp bách, đặc biệt là đối với các địa phương cần phải giải ngân trước thời điểm vào mùa mưa sắp tới”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải lưu ý.

Tình trạng giải ngân chậm đã diễn ra khá nhiều năm. Ngay năm ngoái, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công cũng rất chậm, thậm chí thấp hơn tốc độ giải ngân năm 2017. Tính đến hết 31.1.2019 mới chỉ giải ngân được 75,8%. Theo đó, số chuyển nguồn vốn đầu tư công cũng khá lớn, chỉ tính riêng số vốn đầu tư trong kế hoạch năm 2018 chưa giải ngân là 93,6 nghìn tỷ đồng. Nếu tính cả số chi chuyển nguồn qua các năm chưa chi được và số tăng thu từ đất và xổ số kiến thiết phải chuyển nguồn thì con số này còn lớn hơn rất nhiều.

Phân bổ, giao vốn chậm

Trong cuộc họp báo mới đây, Phó Tổng giám đốc KBNN Nguyễn Quang Vinh khẳng định, sự chậm trễ trong giải ngân vốn đầu tư công không phải từ phía kho bạc. “Quy trình chi qua kho bạc quy định khá cụ thể, từng ngày phải hoàn tất giải ngân khi nhận đủ hồ sơ đến, nếu chậm sẽ bị khiếu nại ngay”, ông Vinh cho biết.

Qua giám sát, làm việc tại một số địa phương, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cũng cho rằng, việc giải ngân chậm có nhiều nguyên nhân nhưng chủ yếu là vướng mắc về tổ chức thực hiện phân bổ, giao vốn chậm, giải phóng mặt bằng kéo dài, năng lực thi công của nhà thầu chưa đáp ứng yêu cầu...

Trong đó, việc phân bổ chi tiết vốn đầu tư phát triển là khá chậm, mới chỉ đạt 88,1% kế hoạch Quốc hội phân bổ (trong đó vốn trái phiếu Chính phủ đạt 81%, vốn ngoài nước đạt 60,3% kế hoạch). Số vốn còn lại chưa phân bổ là 49,6 nghìn tỷ đồng. Nếu tính cả 12,5 nghìn tỷ đồng Quốc hội chưa phân bổ thì tổng kế hoạch còn lại là 62,1 nghìn tỷ đồng. Đây là con số khá lớn, chủ yếu là phần bố trí cho các địa phương. Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, tình hình giải ngân các nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, ODA và nguồn vốn bổ sung có mục tiêu của ngân sách trung ương cho địa phương bị chậm có nguyên nhân từ việc phân bổ và giao vốn chậm từ Trung ương. Do vậy, Chính phủ cần khẩn trương chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhanh chóng triển khai thực hiện việc phân bổ chi tiết các nguồn vốn trên sớm, bảo đảm thời gian triển khai thực hiện và giải ngân nguồn vốn này trong năm.

Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, sáng 31.5, KBNN sẽ tổ chức hội nghị trực tuyến với các chủ đầu tư và Ban quản lý dự án để trao đổi, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải ngân. Trước đó, ngay từ đầu năm nay, KBNN đã chỉ đạo các đơn vị trong hệ thống phối hợp chặt chẽ và hướng dẫn các đơn vị hoàn thiện hồ sơ, thủ tục tạm ứng, thanh toán, bảo đảm mọi hồ sơ, chứng từ đủ điều kiện thanh toán vốn đầu tư do các chủ đầu tư, Ban quản lý dự án gửi đến Kho bạc đều được tiếp nhận và giải quyết theo đúng chế độ và thời gian quy định. KBNN cũng có văn bản đôn đốc các chủ đầu tư, các Ban quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, nghiệm thu khi đã có khối lượng hoàn thành và hoàn chỉnh hồ sơ thủ tục gửi đến Kho bạc để kiểm soát thanh toán, thu hồi vốn đã tạm ứng, tránh dồn vào những tháng cuối năm, gây khó khăn trong kiểm soát chi và giải ngân.

Cùng với đó, KBNN đẩy mạnh triển khai giao nhận hồ sơ kiểm soát chi điện tử qua Cổng thông tin điện tử của KBNN (dịch vụ công trực tuyến); đồng thời kiểm soát thanh toán theo nguyên tắc ”kiểm soát trước, thanh toán sau” cho hợp đồng thanh toán nhiều lần; “thanh toán trước, kiểm soát sau” đối với lần thanh toán cuối cùng của hợp đồng, tạo điều kiện thuận lợi cho chủ đầu tư trong việc giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản.