Ai sẽ chèo lái nước Anh?

- Thứ Bảy, 18/05/2019, 08:43 - Chia sẻ
Thủ tướng Anh Theresa May dự kiến sẽ thông báo thời điểm từ chức vào đầu tháng 6, sau những nỗ lực cuối cùng để thuyết phục Quốc hội thông qua thỏa thuận về việc nước này sẽ rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), hay còn gọi là Brexit.

Đồng hồ đếm ngược

Phát biểu trước báo giới sau cuộc họp với Thủ tướng Anh, Chủ tịch Ủy ban 1922, ông Graham Brady cho biết, sẽ có một cuộc họp nữa để ông và Thủ tướng thống nhất về thời gian cuộc bầu cử lãnh đạo mới của đảng Bảo thủ, ngay sau phiên bỏ phiếu thứ 2 về dự thảo Brexit. Bà May khẳng định sẽ quyết tâm giành chiến thắng trong sự kiện quan trọng đó và cho dù kết quả thế nào, nữ lãnh đạo này cũng sẽ lập tức đưa ra thời điểm rời ghế nóng của mình. Thực tế, bà đang phải chịu áp lực ngày càng tăng, nhất là khi đảng Bảo thủ mất hơn 1.300 ghế ủy viên hội đồng trong các cuộc bầu cử địa phương gần đây.


Ai sẽ lên thay khi Thủ tướng Anh rời số 10 phố Downing

Theo Kế hoạch, Quốc hội Anh sẽ lại tiến hành bỏ phiếu đối với dự thảo thỏa thuận Brexit của Thủ tướng May trong tuần đầu tiên của tháng 6 tới, cùng thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump có chuyến thăm Anh. Văn bản trên từng bị bác bỏ 3 lần tại cơ quan lập pháp, buộc bà May phải xin gia hạn Brexit hai lần và hạn chót là ngày 31.10 tới Anh sẽ phải chính thức rời liên minh lá cờ xanh.

Sau gần 3 năm cử tri bỏ phiếu đồng ý để Anh rời ngôi nhà chung EU hồi tháng 6.2016, xứ sở sương mù cho tới thời điểm hiện tại vẫn là thành viên của khối trong bối cảnh chính giới trong nước vẫn chia rẽ sâu sắc, thậm chí bế tắc vì không thể nhất trí chi tiết cho thỏa thuận này. Sự chia rẽ còn lây sang cả châu Âu. Tháng trước, truyền thông khu vực đã đồng loạt đưa tin, tiến trình Brexit căng thẳng đã kéo dài quá lâu và bắt đầu đe dọa sự đoàn kết và ổn định của lục địa già. Điển hình là việc 27 thành viên lần đầu tiên thể hiện sự bất đồng lớn trong cuộc họp Thượng đỉnh EU tháng trước tại Brussels. Ngoài ra, việc nước Anh trên lý thuyết sẽ tham dự cuộc bầu cử châu Âu sắp tới cũng có thể làm đảo lộn các kế hoạch cũng như tác động tiêu cực đến những kế hoạch cải tổ lớn khác của EU như quân đội chung châu Âu, vấn đề ngân sách…

Danh sách thay thế

Vài giờ trước quyết định của bà May, cựu Ngoại trưởng Boris Johnson xác nhận sẽ ra tranh cử lãnh đạo đảng Bảo thủ. Ông từng rời khỏi Chính phủ của Thủ tướng Theresa May năm ngoái do bất đồng về kế hoạch Brexit. Ông Johnson từng ứng cử vào vị trí lãnh đạo đảng Bảo thủ năm 2016, nhưng chiến dịch của ông tự hủy giữa chừng sau những tuyên bố rằng ông không thể tập trung vào công việc.

Dự kiến, cuộc đua ghế nóng sẽ diễn ra trong những tháng tới và nhà lãnh đạo mới nhiều khả năng “đăng quang” trong hội nghị của đảng vào mùa thu. Phác thảo về những tuần cuối cùng trên cương vị Thủ tướng của bà May giờ đã trở nên rõ ràng hơn. Nhiều nguồn tin trong đảng Bảo thủ xác nhận, nếu thất bại trong cuộc bỏ phiếu đầu tháng 6 tới, Thủ tướng sẽ tuyên bố từ chức và tổ chức một cuộc tranh cử vị trí lãnh đạo đảng. Còn trong trường hợp giành chiến thắng trong lần đọc thứ hai dự thảo Brexit tại Quốc hội, mà điều này phụ thuộc vào sự trợ giúp của Công đảng, bà May sẽ phải cố gắng bảo đảm dự luật gây tranh cãi đó được thông qua ở Hạ viện, có thể vào cuối tháng 7 tới.

Bà May từng tuyên bố sẽ từ chức sau khi luật Brexit được ban hành, vì vậy đảng Bảo thủ đã luôn chuẩn bị sẵn tâm thế đi tìm một nhà lãnh đạo mới, và một vị Thủ tướng mới của Anh. Nếu bà May từ chức trước kỳ nghỉ hè của Hạ viện, bắt đầu từ tháng 7, cuộc tranh cử vị trí lãnh đạo mới có thể diễn ra vào thời điểm hội nghị của đảng Bảo thủ bắt đầu ngày 29.9 tới. Tại cuộc “tỷ thí” này, các nghị sĩ sẽ bỏ phiếu nhiều vòng và ứng cử viên nào giành được ít phiếu nhất mỗi vòng sẽ bị loại dần. Khi chỉ còn hai “đấu sỹ”, người chiến thắng sẽ được chọn thông qua cuộc bỏ phiếu của tất cả thành viên trong đảng Bảo thủ. Năm 2016, không diễn ra vòng bỏ phiếu cuối cùng, và bà May trở thành Thủ tướng sau khi ứng cử viên thứ hai là bà Leadsom rút lui.

Ngoài ông Johnson, Bộ trưởng Phát triển Quốc tế Rory Stewart và cựu Bộ trưởng Việc làm và Hưu trí Esther McVey đã thông báo sẽ tham gia tranh cử. Trong khi đó, lãnh đạo Hạ viện Andrea Leadsom cho biết đang xem xét ý định chạy đua. Ngoài ra, một số cựu và đương kim thành viên Nội các cũng lọt vào danh sách ứng cử viên tiềm năng, như: Bộ trưởng Môi trường Michael Gove, cựu Bộ trưởng Nội vụ và đang là Bộ trưởng Việc làm và hưu trí Amber Rudd, Bộ trưởng Nội vụ Anh Sajid Javid, cựu Bộ trưởng Brexit Dominic Raab, Ngoại trưởng Jeremy Hunt, Bộ trưởng Quốc phòng Penny Mordaunt hay Bộ trưởng Tài chính Liz Truss…

Ngọc Minh