Đó là những điểm nhấn nổi bật mang lại hiệu quả thiết thực qua tổng hết hoạt động TXCT của đại biểu HĐND các cấp trên địa bàn thành phố Hải Phòng từ khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương có hiệu lực thi hành.
Tiếp thu nhiều ý kiến tâm huyết, trí tuệ, trách nhiệm
Từng bước nâng cao chất lượng hoạt động TXCT, Thường trực HĐND thành phố Hải Phòng đã chỉ đạo Thường trực HĐND cấp huyện, xã thường xuyên đổi mới hình thức TXCT như: luân phiên theo từng nhóm vấn đề, nội dung của kỳ họp, đồng thời thay đổi các địa điểm, đơn vị TXCT từ các xã, phường, thị trấn đến các quận, huyện, đơn vị khác nhau theo từng đợt, giảm tỷ lệ cử tri là cán bộ, công chức, tăng số lượng cử tri là người dân các địa phương. Do vậy, các đại biểu lắng nghe được nhiều ý kiến tham gia góp ý vào các vấn đề liên quan nhiều đến các lĩnh vực an sinh xã hội, đóng góp xây dựng các nghị quyết quan trọng tại các kỳ họp HĐND.
Nét mới trong hai nhiệm kỳ vừa qua là hoạt động TXCT của Thường trực HĐND thành phố Hải Phòng theo chuyên đề với các nguyên lãnh đạo chủ chốt của thành phố, đại diện cử tri là thành viên Liên hiệp các Hội Khoa học kỹ thuật thành phố, MTTQ Việt Nam thành phố, đại diện thành viên Câu lạc bộ Bạch Đằng và một số tổ chức hội chuyên ngành (như Hội Kiến trúc, Hội Xây dựng, Hội Khoa học Kinh tế, Hội Tâm lý giáo dục, Hội Cựu giáo chức…). Qua đó, tiếp thu được nhiều ý kiến tham gia, đóng góp tâm huyết, trí tuệ, trách nhiệm vào nội dung của kỳ họp và gợi mở nhiều giải pháp thiết thực giúp HĐND có những quyết sách đúng, trúng, thiết thực, hợp lòng dân.
Thường trực HĐND thành phố chỉ đạo các cơ quan giúp việc trước mỗi kỳ họp tổng hợp các kiến nghị cử tri thuộc thẩm quyền thành phố thành 2 báo cáo. Theo đó, đối với những kiến nghị thuộc các lĩnh vực kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng có tính chất rộng, đa ngành, ảnh hưởng nhiều tới hầu hết cử tri và Nhân dân thành phố được tổng hợp thành Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị chung của cử tri. Báo cáo này được gửi tới UBND thành phố trước mỗi kỳ họp thường lệ HĐND thành phố; UBND thành phố có trách nhiệm báo cáo, giải trình đầy đủ, kịp thời tại kỳ họp gần nhất về kết quả thực hiện để cử tri và Nhân dân cùng giám sát.
Đối với những kiến nghị còn lại, nhất là những nội dung có tính chất cụ thể, rõ việc, rõ địa chỉ, liên quan nhiều tới cử tri ở các quận, huyện được tổng hợp thành Báo cáo tổng hợp các ý kiến, kiến nghị cụ thể của cử tri; gửi UBND thành phố sau mỗi kỳ họp thường lệ HĐND thành phố. Trước khi kỳ họp lần sau diễn ra, UBND có trách nhiệm báo cáo HĐND thành phố bằng văn bản về kết quả đã giải quyết để đại biểu HĐND thành phố báo cáo kết quả giải quyết với cử tri nơi đại biểu được bầu tại cuộc TXCT trước mỗi kỳ họp thường lệ.
Nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội về an sinh xã hội
Hoạt động giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri được thực hiện dưới nhiều hình thức. Trong đó, một trong những hình thức được đại biểu HĐND và cử tri đặc biệt quan tâm là hoạt động chất vấn. Phiên chất vấn và trả lời tại mỗi kỳ họp HĐND đều hướng vào một số nhóm vấn đề lớn đang gây bức xúc trong Nhân dân và là “điểm nghẽn” cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Đại biểu HĐND các cấp đã tích cực tranh luận, nêu cao trách nhiệm giám sát, theo dõi kết quả giải quyết kiến nghị cử tri. Những kiến nghị kéo dài, chưa được giải quyết triệt để, đại biểu HĐND giám sát trực tiếp, có tư liệu minh chứng cụ thể để tái chất vấn, yêu cầu cơ quan chủ trì giải trình, cam kết tiến độ thực hiện.
Đáng chú ý, các kiến nghị cử tri nêu thuộc trách nhiệm của Thường trực HĐND, UBND về ban hành cơ chế, chính sách được tiếp thu khá đầy đủ và kịp thời. Thường trực HĐND đã phối hợp với UBND chỉ đạo xây dựng các đề án trình HĐND cùng cấp quyết định theo thẩm quyền. Nhiệm kỳ vừa qua, HĐND thành phố Hải Phòng đã ban hành nhiều nghị quyết mới về an sinh xã hội với những cơ chế, chính sách đặc thù có tính vượt trội, đứng trong tốp đầu cả nước đáp ứng được nguyện vọng của cử tri, tạo sự phát triển đột phá về lĩnh vực an sinh xã hội.
Có thể kể đến các quyết sách: Nghị quyết số 06/2018/NQ-HĐND quy định cơ chế, chính sách trong phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi; tuyển chọn, sử dụng, đãi ngộ đội ngũ giáo viên giỏi trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi quốc gia, quốc tế thành phố Hải Phòng. Nghị quyết số 32/2018/NQ-HĐND về cơ chế, chính sách hỗ trợ xây mới, sửa chữa nhà ở đối với hộ gia đình người có công với cách mạng có khó khăn về nhà ở trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Nghị quyết số 54/2019/NQ-HĐND về chính sách hỗ trợ học phí cho học sinh từ bậc học mầm non đến trung học phổ thông trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Nghị quyết số 52/2019/NQ-HĐND về cơ chế, chính sách hỗ trợ xây mới, sửa chữa nhà ở đối với hộ nghèo trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Nghị quyết số 53/2019/NQ-HĐND về nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội và một số chính sách trợ giúp xã hội trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2020 - 2025...
Từ đó, làm cơ sở để HĐND cấp huyện, xã ban hành nghị quyết phù hợp từng địa phương. Đồng thời, bảo đảm tính toàn diện trong việc ban hành chính sách, Thường trực HĐND thường xuyên đề nghị rà soát, hệ thống hóa các chính sách hỗ trợ để đánh giá hiệu quả thực hiện, những tác động của việc thay đổi chính sách trình HĐND xem xét, quyết định.
