Bảo vệ môi trường là ưu tiên trước hết

Đoàn giám sát của Quốc hội do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy - Phó trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát, làm Trưởng đoàn vừa có cuộc làm việc với UBND tỉnh Tây Ninh về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành.

100% khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tập trung

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh Võ Minh Thành cho biết, thời gian qua, công tác bảo vệ môi trường đạt nhiều kết quả nổi bật. Đáng chú ý, chất lượng môi trường không khí trên địa bàn tiếp tục duy trì ở mức tốt, chất lượng nguồn nước sông Vàm Cỏ Đông được cải thiện. Tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt được xử lý đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường và tỷ lệ dân cư sử dụng nước sạch, nước hợp vệ sinh đều đạt 100%; tỷ lệ chất thải nguy hại được thu gom, xử lý đạt 98,32%; không có cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phát sinh. Môi trường nước mặt trên địa bàn cơ bản ít thay đổi về chất lượng so với các năm trước đây. Chất lượng nước tại các sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây, Bảo Định chất lượng nước đều khá tốt...

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Minh Lâm cũng cho biết, việc bảo vệ môi trường luôn được tỉnh xác định là ưu tiên trước hết. Điều này thể hiện rõ ngay trong quan điểm phát triển của tỉnh, đặc biệt tại các khu công nghiệp, việc bảo vệ môi trường luôn được chú trọng với nhiều giải pháp cụ thể. Hiện nay, 100% số khu công nghiệp trên địa bàn đã có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường. Việc xả thải và lưu lượng xả cũng được cân nhắc cụ thể để bảo vệ môi trường. Các khu công nghiệp đã lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động, liên tục để giám sát chất lượng nước thải và có hệ thống camera giám sát, thiết bị lấy mẫu tự động và được Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh xác nhận kết nối.

Tuy nhiên, lãnh đạo tỉnh Tây Ninh cũng thừa nhận, vẫn còn không ít khó khăn, thách thức. Thực tế cho thấy, hạ tầng xử lý nước thải đô thị trên địa bàn vẫn chưa hoàn thiện, tỷ lệ nước thải sinh hoạt được xử lý còn thấp. Ý thức bảo vệ môi trường của người dân và doanh nghiệp chưa cao, chưa thực hiện tốt phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn.

Chúng ta đã có quy định người dân trả phí thu gom rác thải dựa trên lượng rác thải phát sinh, nhưng việc đo lường chính xác rất khó; chưa xây dựng được cơ chế quản lý, giám sát việc thu gom rác thải nên chưa thể thực hiện...

Cũng theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh, trong quá trình triển khai xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường địa phương cũng gặp một số khó khăn, vướng mắc như: thông tin, dữ liệu tài nguyên và môi trường từ các thời kỳ trước chưa được cập nhật liên tục, chưa tuân tiêu chuẩn thống nhất, dẫn đến nhiều khó khăn trong quá trình xử lý tích hợp, tổng hợp thông tin, số liệu tài nguyên, môi trường.

Khó khăn, thách thức là điều khó tránh khỏi

Qua khảo sát thực tế tại một số cơ sở trên địa bàn và nghe báo cáo của UBND tỉnh Tây Ninh, Đoàn giám sát ghi nhận những kết quả nổi bật trong thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường của Tây Ninh thời gian qua. Tuy nhiên, Đoàn cũng nhận thấy, trong công tác bảo vệ môi trường, còn một số tồn tại, hạn chế.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Nguyễn Quốc Hùng - thành viên Đoàn giám sát, cho rằng việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến bảo vệ môi trường trong các khu, cụm công nghiệp chưa đầy đủ. Công tác thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt và nước thải tập trung tại một số khu đô thị chưa đạt yêu cầu. Mặt khác, hoạt động quan trắc môi trường vẫn còn một số bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu giám sát thường xuyên và toàn diện.

Một vấn đề nữa liên quan đến công tác tái chế nhựa. Đây là một nội dung mà Đoàn giám sát rất quan tâm và đánh giá cao khi làm việc tại Tây Ninh với nhiều kết quả tích cực. Nhưng một vấn đề được Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đặt ra, đó là liệu trong thời gian tới, các nhà máy xử lý rác, đặc biệt là nhà máy đốt rác phát điện, có đối mặt với tình trạng thiếu nguyên liệu hay không? Và nếu lượng rác giảm dần theo thời gian, các chủ đầu tư nhà máy đốt rác phát điện có rơi vào tình trạng “thất vọng” cả về hiệu quả tài chính và đầu tư hay không, khi kỳ vọng ban đầu vào lượng rác là rất lớn, nhưng sau thời gian hoạt động, nguồn cung nguyên liệu lại không đáp ứng được như dự tính ban đầu?

Bảo vệ môi trường là ưu tiên trước hết, song khó khăn, thách thức là điều khó tránh khỏi. Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Lê Quang Huy đề nghị, Tây Ninh cần nhanh chóng rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về bảo vệ môi trường, nhất là rà soát, hợp nhất các văn bản để bảo đảm tính thống nhất, phù hợp với tình hình thực tiễn sau khi sáp nhập tỉnh.

Bên cạnh việc ban hành các quy định về giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với cơ chế thị trường, cần rà soát và đánh giá tổng thể công tác quy hoạch xử lý chất thải. Theo đó, kiểm tra, đánh giá tình hình các bãi rác đang vận hành trên địa bàn, đề xuất giải pháp xử lý triệt để các vấn đề ô nhiễm. Đối với các bãi chôn lấp không hợp vệ sinh, cần có phương án đầu tư, khắc phục để bảo đảm yêu cầu vệ sinh môi trường. Đồng thời, xây dựng kế hoạch cụ thể thu hút xã hội hóa đầu tư xây dựng các nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt theo hướng giảm dần hình thức chôn lấp.