Giám sát việc đấu thầu, cung ứng thuốc thuộc danh mục được quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán của các cơ sở y tế công lập thuộc tỉnh quản lý giai đoạn 2021 - 2024, bên cạnh những khó khăn khách quan, nguyên nhân chủ quan được Thường trực HĐND tỉnh Gia Lai xác định do một số loại thuốc nhà thầu cung ứng thuốc gián đoạn, nhỏ giọt hoặc không cung ứng, do chưa có hàng hoặc do bệnh viện thanh toán công nợ cho nhà thầu chưa đúng thời gian theo hợp đồng. Cụ thể, theo phản ánh của Trung tâm Y tế huyện Đức Cơ, Kông Chro, Kbang, thị xã An Khê và Bệnh viện đa khoa tỉnh, đơn vị thanh toán tiền thuốc chậm theo hợp đồng (thanh toán theo quý) sẽ không được cung cấp thuốc; hoặc không có nguyên liệu sản xuất thuốc nên nhà thầu không cung cấp được (theo báo cáo của Bệnh viện 331). Thực tế này dẫn đến việc cung ứng một số thuốc không bảo đảm tiến độ theo hợp đồng, bác sĩ phải thay thế thuốc có hoạt chất tương đương trong điều trị. Một số ít trường hợp không có thuốc thay thế, bệnh nhân phải tự mua ngoài để điều trị.
Đoàn giám sát kiểm tra việc bảo quản thuốc tại Bệnh viện Lao và bệnh phổi Gia Lai. Ảnh: Như Nguyện
Một thực tế đáng chú ý nữa là trong những năm qua, chính quyền các cấp và ngành y tế chưa quan tâm đúng mức đến việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế phục vụ khám, chữa bệnh; chưa điều chỉnh kịp các chi phí liên quan đến cơ cấu giá dịch vụ khám, chữa bệnh. Việc giao mức độ tự chủ cho một số cơ sở y tế chưa phù hợp với thực tế.
Khắc phục tình trạng chậm thanh quyết toán
Thường trực HĐND tỉnh Gia Lai nhận thấy, hiện nay các quy định về đấu thầu thuốc thuộc danh mục BHYT thanh toán của các cơ sở y tế công lập cơ bản đầy đủ và từng bước tháo gỡ tồn tại, hạn chế, bất cập trong công tác đấu thầu thuốc thuộc danh mục BHYT thanh toán của các cơ sở y tế công lập giai đoạn 2021 - 2024. UBND tỉnh Gia Lai cũng đã ban hành Quyết định số 319/QĐ-UBND ngày 16.7.2024 “Giao nhiệm vụ mua thuốc tập trung cho các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh” thay thế Quyết định số 526/QĐ-UBND ngày 1.6.2020 của UBND tỉnh. Tuy nhiên, để phục vụ nhu cầu khám, chữa bệnh cho người dân ngày càng thuận lợi, bảo đảm đầy đủ và hiệu quả hơn, Đoàn giám sát kiến nghị Quốc hội điều chỉnh tăng mức tạm ứng kinh phí khám chữa bệnh BHYT từ 80% chi phí thực tế của 1 quý quy định tại Khoản 1 Điều 32 của Luật Bảo hiểm y tế lên 90% áp dụng đối với cơ sở y tế công lập.
Cùng với đó, kiến nghị Bộ Y tếxem xét, giao các danh mục thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần cho Trung tâm mua sắm cấp Quốc gia đấu thầu để chuyển giao lại cho tỉnh thực hiện hợp đồng mua thuốc. Vì thực tế qua nhiều năm đấu thầu tập trung cấp địa phương do số lượng ít nên các danh mục này không có nhà thầu tham gia. Bổ sung danh mục thuốc thuộc quỹ BHYT chi trả, đặc biệt là các thuốc biệt dược gốc cho các bệnh viện hạng 2 nhằm tăng quyền lợi của người tham gia BHYT, nâng cao chất lượng thuốc điều trị cho người bệnh. Rà soát, điều chỉnh cơ cấu tính đúng, tính đủ giá dịch vụ khám, chữa bệnh BHYT phù hợp với chính sách cải cách tiền lương hiện nay nhằm bảo đảm các cơ sở y tế công lập thực hiện đúng nguyên tắc thu - chi theo cơ chế tự chủ tài chính.
Đoàn giám sát cũng kiến nghị Bảo hiểm xã hội Việt Nam tham mưu với Chính phủ giao tăng mức dự toán chi khám chữa bệnh BHYT hằng năm đối với tỉnh Gia Lai để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh và phù hợp với tình hình thực tế mô hình bệnh tật tại tỉnh; khắc phục tình trạng chậm thanh quyết toán kinh phí khám, chữa bệnh BHYT đối với tỉnh năm trước đến 30.10 năm sau. Nâng cấp đường truyền liên thông giám định BHYT nhằm đáp ứng kịp thời việc chuyển tải và tiếp nhận dữ liệu đầu ra chi phí KCB giữa các cơ sở y tế và cơ quan BHXH phục vụ việc giám định và thanh quyết toán chi phí KCB hàng quý hiệu quả hơn.Nghiên cứu tính chi phí quản lý thuốc (lưu kho, bảo quản...) vào giá thành thuốc để bù chi phí cho các đơn vị đã chi.
Đánh giá năng lực các nhà thầu
Đối với những nội dung thuộc nhiệm vụ của UBND tỉnh, Đoàn giám sát kiến nghị việcchỉ đạo các cơ quan chuyên môn liên quan tổ chức thanh, kiểm tra việc xây dựng kế hoạch sử dụng thuốc, việc đấu thầu và cung ứng thuốc tại các cơ sở y tế công lập trên địa bàn tỉnh. Bổ sung kinh phí phục vụ công tác trưng tập viên chức y tế thực hiện nhiệm vụ đấu thầu thuốc cấp địa phương thuộc danh mục BHYT chi trả.
Yêu cầu Sở Y tếquan tâm hướng dẫn Bệnh viện Y dược cổ truyền và Phục hồi chức năng (đơn vị lần đầu được UBND tỉnh giao nhiệm vụ mua thuốc tập trung cấp địa phương) đối với gói thầu vị thuốc cổ truyền và gói thầu dược liệu. Tăng cường theo dõi việc cung ứng thuốc giải độc tại các trung tâm y tế để kịp thời cấp cứu cho bệnh nhân, nhất là bệnh nhân ở vùng sâu, vùng xa. Đồng thời, quá trình xây dựng danh mục thuốc đấu thầu tập trung cấp địa phương, cần chú trọng đến tính phù hợp của thuốc đối với bệnh nhân nhi; bảo đảm thuốc cho phác đồ điều trị cá nhân khi bệnh nhân tuyến tỉnh chuyển về địa phương tiếp tục việc điều trị đối với bệnh nhân tâm thần và bệnh lao. Tăng cường hướng dẫn, kiểm tra việc đấu thầu, cung ứng, quản lý và sử dụng thuốc của các cơ sở y tế; tình hình cung ứng của các nhà thầu để đánh giá khả năng, năng lực của các nhà thầu nhằm bảo đảm việc cung ứng thuốc đầy đủ, kịp thời cho các cơ sở y tế công lập.
