Nhiềucơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội
Thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), Thường trực, các Ban HĐND thành phố chủ động đồng hành, phối hợp hiệu quả cùng UBND thành phố ngay từ khâu chuẩn bị hồ sơ dự thảo nghị quyết, kịp thời tháo gỡ các “nút thắt”, vướng mắc trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Quá trình chuẩn bị dự thảo nghị quyết được các cơ quan trao đổi, thống nhất, chuẩn bị kỹ về mặt hồ sơ, khảo sát thực tế để đánh giá tác động cẩn trọng, xác định khả năng triển khai nhằm đáp ứng các yêu cầu nhiệm vụ cũng như nhu cầu chính đáng của cử tri. Các hồ sơ dự thảo nghị quyết được thẩm tra kỹ lưỡng, bảo đảm nghị quyết được ban hành hợp hiến, hợp pháp và có tính khả thi cao. Trong điều hành kỳ họp HĐND, thời gian dành cho báo cáo trực tiếp được giảm bớt, tăng cường thời lượng cho các hoạt động thảo luận, giải trình, chất vấn, tập trung vào những vấn đề bức thiết đông đảo cử tri, nhân dân và các đại biểu HĐND quan tâm.
Riêng trong năm 2023, HĐND các cấp thành phố Hải Phòng đã tổ chức thành công 87 kỳ họp, ban hành 826 nghị quyết. Trong số đó, có nhiều nghị quyết quan trọng tác động sâu rộng đến hiệu quả hoạt động của các cấp chính quyền, kịp thời giải quyết những vấn đề cấp bách, phát sinh từ thực tế. Đặc biệt là ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù, có tính vượt trội thực hiện những nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội cũng như bảo đảm an sinh xã hội như: quản lý quy hoạch, đất đai; thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức; phụ cấp đối với những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố; sử dụng hiệu quả nguồn thưởng vượt thu để đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông, đô thị xây dựng nông thôn mới; hỗ trợ đào tạo, đãi ngộ nhân lực ngành y tế; chế độ hỗ trợ cho huấn luyện viên, vận động viên thể thao; hỗ trợ kinh phí xây, sửa nhà ở cho người có công, người nghèo.
Giải quyết triệt để tồn tại quagiám sát
Hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp HĐND được tăng cường với nhiều hình thức, mang lại hiệu quả thiết thực, nhất là bảo đảm kết quả giải quyết triệt để các vấn đề còn tồn tại trên thực tế. Điển hình như việc bảo đảm an toàn khu vực xung quanh các hồ chứa nước, kênh mương hở trong nội thành. Ngay sau khi xảy ra tình trạng ngập lụt tại khu vực các hồ chứa nước gây mất an toàn về tính mạng cho người dân, Thường trực HĐND thành phố đã giao Ban Đô thị HĐND thành phố giám sát và ban hành kết luận giám sát, trong đó kiến nghị UBND thành phố và các ngành liên quan phải có biện pháp khẩn trương khắc phục. Đồng thời, Thường trực HĐND thành phố thường xuyên làm việc với UBND thành phố, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ trình hồ sơ nghị quyết về cải tạo, nâng cấp các hồ chứa và bố trí kinh phí để thực hiện ngay trong năm. Sau khi có nghị quyết, HĐND thành phố tiếp tục tổ chức giám sát việc thực hiện đến khi công tác khắc phục được thực hiện triệt để, bảo đảm an toàn, đáp ứng được nguyện vọng của đông đảo nhân dân và cử tri thành phố.
Một điểm đáng chú ý nữa là hoạt động giám sát của các Tổ đại biểu HĐND, đại biểu HĐND tại cơ sở. Từng Tổ đại biểu HĐND đã chọn chủ đề, nội dung giám sát phù hợp với thực tiễn như: Tổ đại biểu HĐND thành phố tại quận Ngô Quyền giám sát việc thực hiện các chỉ tiêu kinh tế - xã hội và các giải pháp hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách, kiểm soát chống thất thu ngân sách trên địa bàn; Tổ đại biểu HĐND thành phố tại quận Lê Chân giám sát tình trạng xuống cấp của khu nhà tập thể thuộc phường Lam Sơn, tình trạng lồng sắt, chuồng cọp không bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy tại các khu chung cư thuộc sở hữu nhà nước trên địa bàn; Tổ đại biểu HĐND thành phố tại huyện Vĩnh Bảo giám sát việc thực hiện chương trình nông thôn mới kiểu mẫu...
Quyết đáp thiết thực từ lắng nghe kiến nghị của cử tri
Số lượng các cuộc TXCT hàng năm đều tăng cao so với năm trước thông qua việc tăng số điểm tiếp xúc, đa dạng hình thức lấy ý kiến của nhân dân và tổ chức các hội nghị TXCT chuyên đề, chuyên sâu. Việc lựa chọn đối tượng lấy ý kiến được đổi mới, tập trung vào các đại diện cử tri ở cấp cơ sở trực tiếp liên quan; các cử tri có sự quan tâm, hiểu biết đến nội dung được xin ý kiến; các chuyên gia, nhà khoa học có trình độ, tri thức, kinh nghiệm trong lĩnh vực, nội dung xin ý kiến và các đối tượng chịu tác động trực tiếp của chính sách. Bên cạnh đó, hoạt động TXCT được tiếp tục duy trì, mở rộng với nhóm cử tri có kinh nghiệm, liên quan trực tiếp đến ngành, lĩnh vực được xin ý kiến.
Các ý kiến đóng góp tại các hội nghị TXCT đã được cơ quan có thẩm quyền tiếp thu, giải trình. Có thể kể đến một số ý kiến quan trọng, sâu sắc đã được UBND tiếp thu, hoàn thiện trong các hồ sơ trình HĐND thành phố quyết nghị, như: bổ sung nội dung trọng tâm “Tăng cường thực hiện các chính sách xã hội” trong Chủ đề năm 2024; tăng thêm các nội dung phân cấp về thẩm quyền quản lý nói chung và quản lý, sử dụng tài sản công nói riêng; giảm phí đối với các dịch vụ công trực tuyến; điều chỉnh định mức, đối tượng thụ hưởng, nguồn lực thực hiện một số chính sách.