Tăng cường nguồn lực cho công tác quản lý
Theo đánh giá, hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh Cao Bằng đang bị chững lại, một số nhà máy tạm dừng sản xuất hoặc chỉ sản xuất cầm chừng, một số mỏ phải tạm dừng hoạt động khai thác do chủ đầu tư thiếu năng lực hoặc tài nguyên đã cạn kiệt, điều kiện khai thác khó khăn, khai thác không đạt hiệu quả. Ngành khai thác, chế biến khoáng sản tăng trưởng chưa bảo đảm sự bền vững, năng suất lao động thấp, tổn thất tài nguyên còn ở mức cao, khai thác và chế biến chưa có sự liên kết để bảo đảm cân đối cung - cầu. Công nghệ còn ở mức thấp, sức cạnh tranh của sản phẩm chưa cao, chưa có các chính sách quản lý các hoạt động kinh doanh, chế biến khoáng sản để đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên.
Về khai thác quặng sắt có 3 giấy phép còn hiệu lực, trong đó có 2 đơn vị đang hoạt động khai thác cầm chừng; khai thác quặng Mangan có 4 giấy phép còn hiệu lực, trong đó có 2 giấy phép đang hoạt động thường xuyên. Các dự án khai thác khác có 5 dự án đang hoạt động. Đối với chế biến khoáng sản sắt, có 2 dự án đang hoạt động; 2 dự án dừng hoạt động; chế biến quặng mangan, 3 dự án đang hoạt động. Đến thời điểm 31.12.2024, trên địa bàn tỉnh có 6 dự án chế biến khoáng sản đang hoạt động. Thực hiện quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản sau khi được phê duyệt theo thẩm quyền, hiện có 3 dự án đang được thực hiện theo quy hoạch các loại khoáng sản. Giai đoạn 2021 - 2024, Sở Công thương không thực hiện thanh tra đối với hoạt động khoáng sản.
Trước những khó khăn, vướng mắc đặt ra, Sở Công thương kiến nghị, UBND tỉnh tăng cường nguồn lực thực hiện công tác quản lý nhà nước về khoáng sản. Tăng cường nhân sự chuyên trách về khoáng sản tại cấp huyện, nâng cao năng lực cán bộ quản lý. Chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương và doanh nghiệp khai thác khoáng sản công khai thông tin hoạt động, sản lượng khai thác, kế hoạch bảo vệ môi trường, nhằm nâng cao tính minh bạch. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi khai thác trái phép, gian lận sản lượng, gây ô nhiễm môi trường. Rà soát, thu hồi các dự án khai thác không hiệu quả, vi phạm quy định về bảo vệ môi trường, an toàn lao động. Đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ. Xây dựng chương trình hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ khai thác, chế biến theo hướng thân thiện môi trường.
Xây dựng giải pháp xử lý những bất cập
Cùng với ghi nhận kiến nghị của Sở Công thương, các thành viên Đoàn giám sát tập trung trao đổi, tập trung làm rõ các nội dung liên quan đến: công suất khai thác, hiệu suất hoạt động so với quy mô công suất của một số dự án khai thác, chế biến khoáng sản; thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật về an toàn kỹ thuật trong khai thác; đánh giá việc thẩm định, cấp, cấp lại và thu hồi giấy phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp; việc tổ chức quy hoạch khai thác, chế biến; xem xét các dự án khai thác, chế biến khoáng sản làm ảnh hưởng môi trường; nguồn nhân lực quản lý nhà nước về khoáng sản; đánh giá cụ thể sản lượng khai thác chế biến khoáng sản đóng góp vào tăng trưởng GDP cho tỉnh; công tác tuyên truyền phổ biến các quy định pháp luật về hoạt động khoáng sản…
Ghi nhận những kết quả Sở Công thương đã đạt được trong công tác quản lý nhà nước lĩnh vực quan trọng này, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh La Văn Hồng thẳng thắn đánh giá: hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh còn nhiều bất cập liên quan đến nhiều cấp, ngành và nhiều giai đoạn. Do đó, Sở cần xem xét, phối hợp với các ngành liên quan, các địa phương có giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý; xây dựng các giải pháp xử lý đối với những vấn đề hạn chế, bất cập; đẩy mạnh kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi khai thác trái phép, gian lận sản lượng, gây ô nhiễm môi trường... Đồng thời, tăng cường tuyên truyền các đơn vị được cấp Giấy phép khai thác khoáng sản thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ, trách nhiệm đối với nhà nước.
