Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), Việt Nam là quốc gia sản xuất và xuất khẩu cá tra lớn nhất thế giới, với sản phẩm được ưa chuộng tại nhiều thị trường quốc tế, hương vị thơm ngon, giá cả cạnh tranh.
Năm 2023, diện tích thả nuôi cá tra của nước ta đạt 5.700ha, bằng 98% so với năm 2022, sản lượng đạt 1,71 triệu tấn, tăng 0,6% so với năm 2022 (1,7 triệu tấn). Giá trị xuất khẩu đạt trên 1,8 tỷ USD.
Tính đến hết tháng 7.2024, xuất khẩu cá tra đạt gần 1,09 tỷ USD, tăng 7,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế cả năm 2024, kim ngạch có thể đạt 2 tỷ USD, tăng gần 9%.
VASEP cho biết, năm 2023, khoảng 563.000 tấn cá tra đông lạnh được đưa vào thương mại quốc tế, giảm 25% so với năm 2022. Phile cá tra đông lạnh chiếm 84% tổng nhập khẩu mặc dù đã giảm 29% so với năm 2022; Cá tra đông lạnh nguyên con chiếm 15% thương mại, tăng 3% so với năm 2022.
Khối lượng nhập khẩu cá tra nguyên con đông lạnh trong năm 2023 ở Trung Quốc tăng 9%, Colombia tăng 10%, Uzbekistan tăng 82%; Qatar tăng 54%, Hàn Quốc tăng 5% so với năm 2022. Nhập khẩu phile cá tra đông lạnh tăng ở Brazil tăng 15%, Philippine tăng 10%, Singapore tăng 10%, Anh tăng 10%, và Đức tăng 45%.
Trung Quốc hiện vẫn là thị trường lớn nhất cho cả cá nguyên con và phile đông lạnh, chiếm 29% tổng khối lượng nhập khẩu cá tra đông lạnh, tiếp theo là Mỹ 15% và Brazil 6%. Năm 2023, tổng nhập khẩu cá tra đông lạnh vào Trung Quốc tăng lên tới gần 163.000 tấn, giảm 35% so với năm 2022.
Nhập khẩu cá tra đông lạnh của Mỹ là gần 92.000 tấn, trong đó Việt Nam chiếm 91% và 9% còn lại từ Thái Lan và Trung Quốc. Châu Âu nhập khẩu gần 66.000 tấn cá tra đông lạnh, bao gồm 91% phile đông lạnh và 9% cá tra nguyên con đông lạnh. Trong đó, khoảng 85% cá tra nhập khẩu có xuất xứ từ Việt Nam.
Năm 2023, gần 16.000 tấn cá tra đông lạnh từ Việt Nam nhập khẩu vào Anh, tăng 9% so với năm 2022. Giá nhập khẩu trung bình giảm 6,06% xuống 3,88 USD/kg vào năm 2023.
Tại Châu Á, Trung Quốc là quốc gia đứng đầu về tiêu thụ cá tra, chiếm 56% tỷ trọng nhập khẩu cá tra, Thái Lan chiếm 11%, Philippine chiếm 10% và Singapore chiếm 6%. Tiêu thụ phile cá tra tại khu vực này đã tăng đáng kể trong gần một thập kỷ.
Loài này được bán phổ biến với tên gọi “dory” ở hầu hết các nước Đông Nam Á. Ở Malaysia, người dân địa phương gọi là “ikan patin” và được tiêu thụ phổ biến dưới dạng cá nguyên con, hấp hoặc nấu với sầu riêng lên men trong nước dùng cay.
Đáng chú ý là tổng cộng 2.952 tấn cá tra đông lạnh đã được Uzbekistan nhập khẩu vào năm 2023, tăng 76% so với năm 2022.
Khu vực Mỹ Latinh năm 2023 nhập khẩu gần 90.000 tấn cá tra đông lạnh, trong đó Brazil, Mexico và Colombia chiếm 58%. Brazil, Honduras và Argentina là những quốc gia trong khu vực có tăng trưởng dương vào năm 2023. Với nhu cầu nội địa mạnh mẽ, Brazil vẫn là nước nhập khẩu cá tra lớn nhất ở Mỹ Latinh; và cũng là thị trường tiêu thụ cá tra đông lạnh lớn thứ 3 của Việt Nam.
