Top 2 thị trường nhập khẩu tăng trưởng mạnh nhất
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, năm 2024 xuất khẩu thủy sản dự kiến thu về 10 tỷ USD, tăng trưởng 13% so với năm 2023. Trong đó, khu vực Trung Đông nổi lên như một thị trường tiềm năng với mức tăng trưởng 18%, đạt doanh thu 334 triệu USD trong 11 tháng của năm, chiếm gần 4% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản của cả nước. Dự kiến, đến cuối năm 2024, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Trung Đông đạt hơn 360 triệu USD, đưa khu vực nằm trong top 2 thị trường nhập khẩu thủy sản có tăng trưởng mạnh nhất, sau Trung Quốc.
Trong số các sản phẩm thủy sản xuất khẩu sang Trung Đông, cá ngừ và cá tra là hai mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn nhất, lần lượt là 31% và 40%. Cụ thể, cá ngừ ghi nhận mức tăng trưởng 44%, đạt gần 105 triệu USD trong 11 tháng; trong đó cá ngừ đóng hộp và đóng túi tăng hơn 1,5 lần so với cùng kỳ năm trước và chiếm gần 70% kim ngạch xuất khẩu cá ngừ sang Trung Đông. Sản phẩm cá ngừ đóng hộp, đặc biệt là trong dầu hoặc nước muối, đang được người tiêu dùng Trung Đông ưa chuộng nhờ sự tiện lợi và khả năng bảo quản lâu dài.
Xuất khẩu cá tra sang Trung Đông cũng tăng trưởng 13%, đạt trên 134 triệu USD trong 11 tháng của năm. Cá tra phi lê, cắt khúc và cá nguyên con đông lạnh tiếp tục chiếm ưu thế nhờ vào tính tiện lợi và dễ chế biến, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của người tiêu dùng tại khu vực này.
VASEP cho rằng, khu vực Trung Đông với các nền kinh tế mạnh mẽ như Israel, Ảrập Xêút, UAE và Qatar đang là một trong những thị trường xuất khẩu thủy sản tiềm năng nhất với nhu cầu tiêu thụ thủy sản cao. Trong đó, Israel là quốc gia nhập khẩu thủy sản lớn nhất trong khu vực, chiếm gần 30% giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Trung Đông, chủ yếu là cá ngừ đóng hộp. Mức tăng trưởng của thị trường này lên tới 35% trong 11 tháng năm 2024.
Xuất khẩu thủy sản sang UAE cũng tăng trưởng đạt 28%, trong khi Ai Cập và Iraq cũng tiếp tục gia tăng nhu cầu đối với sản phẩm cá tra. Hiện, UAE với hệ thống logistics hiện đại và tiêu chuẩn nhập khẩu linh hoạt, đã trở thành một trong những trung tâm kinh tế lớn nhất khu vực và là điểm đến của nhiều sản phẩm thủy sản Việt Nam. Trong khi đó, Ảrập Xêút và Qatar không chỉ có nhu cầu lớn mà còn là cửa ngõ để các sản phẩm thủy sản Việt Nam tiếp cận các nước khác trong khu vực...
Doanh nghiệp cần lưu ý điều gì?
VASEP nhận định, sự tăng trưởng mạnh mẽ của xuất khẩu thủy sản sang Trung Đông mở ra nhiều cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam. Đáng chú ý, Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - UAE (CEPA) giữa Việt Nam và UAE đã được ký kết chỉ sau hơn một năm đàm phán. Đây là hiệp định thương mại tự do đầu tiên Việt Nam ký với một nước Ảrập, mở ra thời kỳ mới trong quan hệ được nâng cấp và ngày càng đi vào thực chất giữa Việt Nam với UAE nói riêng cũng như các nước Ảrập nói chung.
Tuy nhiên, dù có nhiều tiềm năng nhưng xuất khẩu thủy sản sang Trung Đông vẫn gặp không ít thách thức. Một yếu tố quan trọng cần lưu ý khi xuất khẩu thủy sản sang Trung Đông là tiêu chuẩn Halal. Do đa số các quốc gia Trung Đông theo đạo Hồi, sản phẩm thủy sản phải được chứng nhận Halal để đảm bảo tính hợp pháp theo tôn giáo. Điều này yêu cầu các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình chế biến, giết mổ và bảo quản thủy sản. Ngoài ra, những thách thức về tình hình chính trị và xung đột khu vực cũng có thể tác động đến chuỗi cung ứng và nhu cầu tiêu thụ thủy sản tại Trung Đông.
Để tận dụng tối đa cơ hội từ thị trường Trung Đông, VASEP nhấn mạnh các doanh nghiệp cần đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn cao về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm và đáp ứng các yêu cầu của thị trường nhập khẩu. Đẩy mạnh áp dụng công nghệ hiện đại vào quá trình sản xuất, chế biến và bảo quản thủy sản để nâng cao năng lực cạnh tranh. Đồng thời, cần xây dựng thương hiệu mạnh mẽ và uy tín trên thị trường quốc tế.
Đặc biệt, VASEP khuyến cáo doanh nghiệp không chỉ tập trung vào cá ngừ và cá tra, các doanh nghiệp nên đa dạng hóa sản phẩm để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng Trung Đông; nghiên cứu kỹ lưỡng các quy định về nhập khẩu và tiêu chuẩn sản phẩm của từng quốc gia tại Trung Đông...
