Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế

Trong khuôn khổ nhiệm vụ xây dựng Bộ nguyên tắc và một số hướng dẫn phát triển trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm ở Việt Nam, với sự hỗ trợ của Chương trình Aus4Innovation, ngày 21.6, Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, tổ chức tọa đàm khoa học “Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế”.

Xây dựng niềm tin vào AI

Trí tuệ nhân tạo (AI) cứu mạng sống bằng cách giúp các bác sĩ xử lý những điểm bất thường trong hình ảnh chụp X quang. AI cải thiện năng suất trong việc ghi chú lâm sàng, cho phép bác sĩ phòng cấp cứu khám thêm 15% bệnh nhân. AI đẩy nhanh việc phát hiện ra thuốc kháng sinh dành cho siêu vi khuẩn, giảm bớt các quá trình có thể mất nhiều năm đến vài tuần. Từ năm 1995 đến tháng 5.2024, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã xóa hơn 880 thuật toán y tế trí tuệ nhân tạo (AI); 151 thiết bị y tế hỗ trợ AI đã được thêm vào danh sách thiết bị được FDA phê duyệt…

Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế -0
PGS.TS Nguyễn Thị Quế Anh, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội phát biểu tại tọa đàm

Đây là một số thành tựu trong y khoa được TS. Nguyễn Thị Phương Châm, Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, thông tin tại tọa đàm “Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế”. Trong khi đó, PGS.TS Nguyễn Thị Quế Anh, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, dẫn số liệu của CB Insights cho thấy, đầu tư toàn cầu vào AI trong lĩnh vực y tế thời gian qua “tăng khủng khiếp”,từ 2,7 tỷ USD năm 2018 lên 12,2 tỷ USD năm 2021. Năm 2024, thị trường AI trong lĩnh vực y tế được định giá ở mức 20,9 tỷ USD.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Quế Anh, các lĩnh vực y tế thường được áp dụng AI là: trợ lý y tế, phân tích dự đoán, phân tích hình ảnh y tế, nhập bằng giọng nói, trợ lý ảo… Tuy nhiên, công nghệ này cũng tiềm ẩn một loạt rủi ro về đạo đức, như: thiếu minh chứng về mức độ hiệu quả và an toàn; có thể tăng nguy cơ gây hại cho sức khỏe bệnh nhân; suy giảm tính chính xác khi được đưa vào thực hành lâm sàng; trách nhiệm đối với những quyết định sai lầm; duy trì mối liên hệ đồng cảm (cảm xúc) với bệnh nhân; tính bảo mật của thông tin y tế…

Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế -0
Tọa đàm có sự tham gia của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực khoa học - công nghệ, y tế, pháp luật

“Khắc phục các vấn đề đạo đức là hình thành các nguyên tắc cơ bản để xây dựng niềm tin vào hệ thống AI”, PGS.TS Nguyễn Thị Quế Anh nhấn mạnh; đồng thời nêu ra 6 nguyên tắc đạo đức của Tổ chức Y tế thế giới về ứng dụng AI trong lĩnh vực y tế. Đó là, sự toàn diện và công bằng; tính minh bạch, dễ giải thích và dễ hiểu; bảo vệ quyền tự chủ của con người; khả năng đáp ứng nhanh và bền vững; trách nhiệm và trách nhiệm giải trình; công nghệ AI không được gây hại cho con người.

Bảo đảm không gây hại cho con người

Nghiên cứu về tuyên bố chung của một số quốc gia về AI có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế, TS. Nguyễn Thị Phương Châm gợi ý một số hàm ý chính sách cho Việt Nam. Theo đó, phương pháp tiếp cận hướng tới AI có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế là kết hợp 4 tham số so sánh: chính sách, chiến lược, hướng dẫn, nguyên tắc và khung pháp lý áp dụng AI chung cho đa ngành; chính sách, chiến lược, hướng dẫn, nguyên tắc và khung pháp lý dành riêng cho lĩnh vực chăm sóc sức khỏe; các công cụ không ràng buộc; các công cụ pháp lý ràng buộc.

Kim chỉ nam là khẳng định sự phù hợp với các nguyên tắc được khuyến nghị của WHO về việc sử dụng AI có đạo đức trong chăm sóc sức khỏe. Các hướng dẫn cụ thể về AI tập trung vào chăm sóc sức khỏe hầu hết được đề xuất bởi cơ quan quản lý chăm sóc sức khỏe trong chính phủ, chẳng hạn như FDA (Hoa Kỳ), Bộ Y tế Canada (Canada), MHRA (Anh), Hội đồng Nghiên cứu Y tế Ấn Độ…

Từ đặc thù lĩnh vực y tế, tập trung các thiết bị y tế đang ứng dụng AI, đặc biệt là các chương trình: xây dựng hướng dẫn để kiểm tra những điều kiện bảo đảm không gây hại cho con người. Đây là trọng điểm đặc thù hướng tới phát triển, ứng dụng AI có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế. 

Bên cạnh đó, luôn dõi theo sự phát triển của công nghệ, ứng dụng trên thực tế để xây dựng chiến lược và hành động kịp thời (nhìn từ xu hướng đối thoại trực tiếp với sự ra đời của LLM - Chat GPT)...

Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế -0
PGS.TS. Nguyễn Viết Nhung - Trưởng khoa Y, Trường ĐH Y Dược, Phó Chủ tịch Hội Y học Việt Nam phát biểu tại tọa đàm

Thảo luận tại tọa đàm, các chuyên gia khẳng định, y tế là lĩnh vực chịu tác động nhiều nhất của AI và tương lai của AI trong y tế rất lớn, nhất là trong điều trị. Thế nhưng, dù phát triển mạnh mẽ hay thông minh đến đâu, thì AI hay các công cụ khác chỉ hỗ trợ chứ không thể thay thế các bác sĩ trong quá trình đưa ra quyết định lâm sàng, cũng không làm thay công việc của bác sĩ.

Tại Việt Nam,Luật Khám, chữa bệnh cho phép áp dụng kỹ thuật mới, phương pháp mới trong khám bệnh, chữa bệnh và thử nghiệm lâm sàng trong khám bệnh, chữa bệnh. Việc ứng dụng AI sẽ giảm bớt áp lực cho các bác sĩ, khiến họ trở nên thông minh hơn, hỗ trợ mục tiêu tối thượng của ngành y tế là chăm sóc sức khỏe người bệnh tốt hơn và tăng cường chất lượng điều trị. 

Các đại biểu cho rằng để thúc đẩy AI có trách nhiệm ở Việt Nam, việc điều chỉnh bằng pháp luật là chưa đủ và khó theo kịp sự phát triển nhanh chóng của công nghệ này. Do vậy, cần xây dựng các bộ nguyên tắc đạo đức về AI và hướng dẫn thực hiện, trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm quốc tế và xuất phát từ thực tiễn Việt Nam. Đây cũng là một nội dung trong Công văn số 4232/VPCP-KSTT về việc xây dựng thể chế quản lý AI tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng quy tắc đạo đức về AI, khung quản trị về AI...

Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế -0
ThS. Trần Văn Tuyên giới thiệu tổng quan về ứng dụng AI trong y tế tại Việt Nam

Theo ThS. Trần Văn Tuyên, Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế, thời điểm này y tế là ngành ứng dụng AI mạnh mẽ nhất tại Việt Nam. Một số lĩnh vực ứng dụng AI như: phẫu thuật với sự hỗ trợ từ robot có công nghệ AI; trợ lý ảo trong y tế với AI; AI hỗ trợ chẩn đoán lâm sàng; AI trong phân tích, hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh y tế; AI hỗ trợ giảm bớt khối lượng, quản trị y tế…

Sức khỏe

Người phụ nữ bỏng nặng khi đi giác hơi
Sức khỏe

Người phụ nữ bỏng nặng khi đi giác hơi

Trong lúc thực hiện phương pháp giác hơi để giảm bớt căng thẳng, bà T.T.T., 54 tuổi, ở Long An đã gặp phải sự cố bị cồn nóng đổ vào người. Cồn bắt lửa, bốc cháy, gây bỏng nặng vùng lưng và bụng.

Người đàn ông nguy kịch vì vi khuẩn gây bệnh Whitmore "tấn công"
Sức khỏe

Người đàn ông nguy kịch vì vi khuẩn gây bệnh Whitmore "tấn công"

Các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đang điều trị một trường hợp nguy kịch vì bệnh Whitmore. Bệnh nhân làm việc trong môi trường tiếp xúc trực tiếp với đất và nước ô nhiễm, kết hợp với nền bệnh lý đái tháo đường không kiểm soát, đã tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh.

Các dịch vụ thẩm mỹ xâm lấn núp bóng spa ở Hà Tĩnh: Đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của các Sở ngành có liên quan!
Sức khỏe

Các dịch vụ thẩm mỹ xâm lấn núp bóng spa ở Hà Tĩnh: Đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của các Sở ngành có liên quan!

Sở Y tế Hà Tĩnh khẳng định những cơ sở thẩm mỹ Minh Tuyết, Mậm Spa, Trinh Tây Spa chưa được các cơ quan có chức năng cấp phép thực hiện các dịch vụ thẩm mỹ xâm lấn. Các cơ sở thường thực hiện dịch vụ thẩm mỹ xâm lấn lén lút, cảnh giác cao nên rất khó để xử lý, đòi hỏi phải có sự vào cuộc mạnh mẽ của các Sở ngành có liên quan.

Cô giáo tiểu học tìm hạnh phúc làm mẹ sau 7 năm hiếm muộn
Sống khỏe

Cô giáo tiểu học tìm hạnh phúc làm mẹ sau 7 năm hiếm muộn

Trên hành trình tìm con đơn độc của vợ chồng cô giáo Bùi Thị Giang (1988, quê Ninh Bình), chưa bao giờ họ muốn bỏ cuộc, cho dù đa số thời gian người chồng công tác xa, không thể chăm sóc động viên vợ mình. Nhưng chính sự yêu thương chân thành đã giúp họ vượt qua mọi khó khăn để giờ đây mái ấm nhỏ tràn ngập tiếng cười nói của 3 cô con gái đáng yêu.