Dành thời gian nêu vấn đề, chất vấn, trao đổi
Xác định được tầm quan trọng của công tác thẩm tra, thời gian qua, Thường trực HĐND huyện Phong Thổ đã chỉ đạo các Ban HĐND huyện luôn quan tâm, thực hiện tốt công tác thẩm tra; chất lượng báo cáo thẩm tra ngày càng được nâng lên, đánh giá, phân tích những mặt còn tồn tại, hạn chế, chỉ ra được những nguyên nhân và đề xuất, kiến nghị cụ thể, thể hiện được chính kiến và có tính phản biện cao, làm cơ sở để các đại biểu thảo luận, xem xét quyết định các nhiệm vụ, mục tiêu về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh của địa phương.
Tuy nhiên, công tác chuẩn bị hồ sơ, tài liệu của cơ quan soạn thảo, phục vụ cho công tác thẩm tra thường chưa bảo đảm tiến độ, gửi về còn chậm so với yêu cầu, có những văn bản gửi sát ngày diễn ra kỳ họp. Trong khi đó, đa số thành viên các Ban HĐND huyện hoạt động kiêm nhiệm và giữ chức vụ lãnh đạo ở các cơ quan, đơn vị nên thời gian dành cho việc nghiên cứu tài liệu thẩm tra chưa nhiều; không phải thành viên nào cũng am hiểu sâu ở tất cả các lĩnh vực, nhất là những nội dung phức tạp đòi hỏi chuyên môn sâu.
Theo Thường trực HĐND huyện Phong Thổ, chuẩn bị cho công tác thẩm tra là khâu rất quan trọng. Cần bám sát vào kết quả các cuộc giám sát, khảo sát chuyên đề do HĐND, Thường trực và các Ban HĐND tổ chức, qua kênh TXCT trước và sau các kỳ họp để thu thập thông tin phục vụ công tác thẩm tra. Để cuộc họp thẩm tra thành công, đòi hỏi thành phần tham dự họp phải đầy đủ. Cùng với đó, sự tham gia của các thành phần khách mời cũng rất quan trọng, nhất là sự có mặt của Thường trực HĐND và lãnh đạo UBND huyện để có thể thống nhất, giải quyết ngay những vấn đề báo cáo thẩm tra của các Ban nêu ra, hoặc chỉ đạo cơ quan soạn thảo tiếp thu, chỉnh lý cho phù hợp và kịp thời.
Tại cuộc họp thẩm tra, chủ yếu dành thời gian cho thành viên các Ban nêu vấn đề, chất vấn, trao đổi; cơ quan trình dự thảo không trình bày toàn bộ báo cáo, dự thảo nghị quyết, đề án, chủ yếu giải trình làm rõ các nội dung theo yêu cầu của các thành viên dự họp. Đối với những nội dung thẩm tra chưa được thống nhất, còn ý kiến trái chiều, các Ban tổng hợp báo cáo Thường trực HĐND huyện xem xét và định hướng thảo luận tại kỳ họp để đại biểu HĐND quyết định.
Các Ban HĐND cần được cung cấp đầy đủ thông tin
Để hoạt động thẩm tra dự thảo nghị quyết, báo cáo, đề án trình kỳ họp bảo đảm chất lượng, mang tính phản biện cao, theo Thường trực HĐND huyện Phong Thổ, yêu cầu đặt ra là các cơ quan có trách nhiệm liên quan cần bảo đảm thực hiện nghiêm quy trình thủ tục soạn thảo theo đúng quy định của pháp luật; dự thảo nghị quyết, báo cáo, đề án phải được gửi tới Thường trực và các Ban HĐND đúng thời gian. Một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng thẩm tra do thành viên các Ban thiếu thông tin liên quan đến nội dung thẩm tra nên rất khó phản biện. Vì vậy, cần nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn, tăng cường giám sát, khảo sát, tiếp xúc cử tri, nắm bắt dư luận xã hội để thêm thông tin phục vụ công tác thẩm tra.
Thường trực HĐND huyện Phong Thổ nhấn mạnh, các Ban HĐND huyện cần được cung cấp đầy đủ thông tin qua các kênh như: Lãnh đạo các Ban được mời tham dự các hội nghị của Ban Thường vụ, Ban chấp hành Đảng bộ khi thảo luận, thông qua các nội dung trình kỳ họp HĐND để kịp thời nắm bắt thông tin, thống nhất quan điểm chỉ đạo, góp phần định hướng trong các hoạt động thẩm tra của các Ban về các nội dung liên quan. Các cuộc họp do UBND tổ chức lấy ý kiến, thông qua các dự thảo báo cáo, đề án… theo lĩnh vực liên quan, mời lãnh đạo các Ban tham dự để trực tiếp nắm bắt thông tin, khai thác tài liệu văn bản liên quan, như vậy sẽ giúp cho các Ban có thêm cơ sở xây dựng báo cáo thẩm tra bảo đảm chất lượng.
Cùng với đó, các Ban HĐND cần chủ động thời gian xây dựng kế hoạch thẩm tra, xác định các vấn đề trọng tâm cần thẩm tra; phân công thành viên Ban thẩm tra chuyên sâu dự thảo nghị quyết, báo cáo, đề án phù hợp với chuyên môn, lĩnh vực công tác; thu thập các thông tin cần thiết. Sau khi nhận được đề án, báo cáo, dự thảo nghị quyết, các Ban cần tiếp tục thu thập thêm thông tin cần thiết như: Yêu cầu cơ quan soạn thảo phải cung cấp những tài liệu, báo cáo về các nội dung cần làm rõ; tổ chức các đoàn khảo sát để nắm tình hình tại địa phương, đơn vị về những nội dung liên quan đến đề án, báo cáo và dự thảo nghị quyết…
Đặc biệt, năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm của các thành viên là nhân tố quan trọng làm nên chất lượng báo cáo thẩm tra của các Ban. “Cần lựa chọn thành viên là những đại biểu có trình độ chuyên môn sâu ở các lĩnh vực theo chức năng, nhiệm vụ của từng ban, có kinh nghiệm thực tiễn, trách nhiệm và điều kiện hoạt động để góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chung của các Ban HĐND” - Thường trực HĐND huyện Phong Thổ nhấn mạnh.