Không có chuyện cấm hay dừng quyền lợi hưởng bảo hiểm xã hội một lần
Theo Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hà, người lao động đã chấm dứt tham gia bảo hiểm xã hội mà có đề nghị thì hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong những trường hợp sau: Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội; ra nước ngoài để định cư; người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS; người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng; người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước ngày 1.7.2025, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc mà cũng không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm. Như vậy đối với người bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội từ ngày 1.7.2025 trở đi thì sẽ giải quyết bảo hiểm xã hội một lần trong các trường hợp nêu trên.
Người lao động không hưởng bảo hiểm xã hội một lần mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia thì có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn. Cụ thể, khi tiếp tục tham gia được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn; được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn. Trong thời gian hưởng lương hưu được quỹ bảo hiểm xã hội đóng bảo hiểm y tế; được hưởng trợ cấp hàng tháng khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế.
Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Phạm Trường Giang nhấn mạnh, “chủ trương của ban soạn thảo khi trình Quốc hội là gia tăng việc bảo vệ, tăng quyền lợi, tăng lợi ích nhằm bảo đảm cho người lao động thụ hưởng quyền lợi hưu trí thay vì hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Đồng thời vẫn bảo đảm tôn trọng quyền của người lao động”.
Theo quy định của luật, người lao động đã chấm dứt tham gia bảo hiểm xã hội mà có đề nghị thì hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp: Người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội người lao động ra nước ngoài định cư; người lao động một số mắc bệnh hiểm nghèo; người có mức suy giảm lao động từ 81% trở lên.
Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội Phạm Trường Giang khẳng định, “không có chuyện cấm hay dừng quyền lợi hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người tham gia bảo hiểm xã hội sau ngày 1.7.2025. Hiện có khoảng 18 triệu người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước ngày 1.7.2025, những người này có quyền hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Những người bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội từ ngày 1.7.2025 trở đi sẽ giải quyết bảo hiểm xã hội một lần trong bốn trường hợp nêu trên.”
Gia tăng cơ hội hưởng lương hưu của người tham gia bảo hiểm xã hội
Luật đã gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu của người tham gia bảo hiểm xã hội thông qua việc giảm điều kiện về số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm.
Mở rộng đối tượng được tham gia và thụ hưởng đầy đủ các chế độ bảo hiểm xã hội bằng việc mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh của hộ gia đình có đăng ký kinh doanh; người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố; người lao động làm việc không trọn thời gian; người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương.
Luật bổ sung quyền thụ hưởng chế độ ốm đau, thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã thay vì chỉ hưởng hai chế độ là hưu trí và tử tuất như luật hiện hành. Bổ sung chế độ thai sản vào chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện, theo đó, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đáp ứng đủ điều kiện theo quy định được hưởng trợ cấp thai sản với mức là 2 triệu đồng cho mỗi con mới sinh, do ngân sách nhà nước bảo đảm, người lao động không phải đóng thêm so với quy định hiện hành.
Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hà nhấn mạnh, Luật đã bổ sung riêng một chương quy định về bảo hiểm hưu trí bổ sung, trong đó quy định về đối tượng, nguyên tắc, quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung và chính sách của Nhà nước đối với bảo hiểm hưu trí bổ sung, tạo điều kiện cho người sử dụng lao động và người lao động có thêm sự lựa chọn tham gia đóng góp để được hưởng mức lương hưu cao hơn.
Luật cũng quy định “mức tham chiếu” dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội. Khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu bằng mức lương cơ sở. Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm xã hội
Đáng lưu ý, Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, luật còn tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia và thụ hưởng quyền lượi bảo hiểm xã hội thông qua việc bổ sung quy định giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội; điều chỉnh, cắt giảm, đơn giản hóa hồ sơ, thủ tục thực hiện bảo hiểm xã hội.
