Tăng lương - tăng chất lượng sống

Báo cáo đánh giá tác động của Bộ Nội vụ về chính sách cho thấy, nếu điều chỉnh theo phương án trên, mức lương tối thiểu theo tháng sẽ cao hơn khoảng 0,6% so với mức sống tối thiểu tính đến hết năm 2026, qua đó góp phần cải thiện thêm tiền lương cho người lao động. Phương án này cũng đã tính đến bối cảnh kinh tế - xã hội và mức độ ảnh hưởng đến chi phí sản xuất của doanh nghiệp. Theo đó, Bộ Nội vụ dự báo mức tăng bình quân khoảng 0,5 - 0,6%, trong đó ngành dệt may, da giày - các ngành vốn sử dụng nhiều lao động tăng khoảng 1,1 - 1,2%.

Cũng theo Bộ Nội vụ, mức điều chỉnh này có sự chia sẻ, kết hợp hài hòa lợi ích của người lao động và doanh nghiệp. Và thực tế, phần lớn doanh nghiệp hiện đã trả lương cho người lao động cao hơn mức lương tối thiểu dự kiến nên khi thực hiện mức lương tối thiểu mới, chủ yếu chỉ làm tăng chi phí đóng các khoản bảo hiểm bắt buộc. Đối với nhóm người lao động hiện nay đang hưởng lương thấp, phải điều chỉnh lại để bảo đảm không thấp hơn mức lương tối thiểu mới…

Thời điểm áp dụng là 1/1/2026 cũng được cho là phù hợp với chu kỳ phục hồi tăng trưởng và tạo điều kiện cho doanh nghiệp chuẩn bị nguồn lực. Rằng nếu không điều chỉnh, đời sống người lao động sẽ khó khăn hơn khi lương tối thiểu không theo kịp giá cả thiết yếu, dễ phát sinh tranh chấp.

Trước đó, tại phiên họp thứ 2 diễn ra hồi đầu tháng 7, các thành viên Hội đồng Tiền lương Quốc gia đã bỏ phiếu thống nhất đề xuất mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2026 là 7,2%, thời gian áp dụng từ 1/1/2026. Theo đánh giá của một thành viên Hội đồng, mức tăng và thời điểm tăng là phù hợp với giai đoạn hiện nay, đáp ứng mong muốn của đoàn viên, người lao động cả nước, đồng thời thể hiện tinh thần chia sẻ với khó khăn của doanh nghiệp.

Từ năm 2000 đến nay, Chính phủ đã 20 lần điều chỉnh lương tối thiểu, trong đó 15/18 lần thực hiện vào ngày 1/1, trừ các giai đoạn khủng hoảng đặc biệt. Hiện giá trị thực tế của mức lương tối thiểu quy định tại Nghị định số 74/2024/NĐ-CP cũng bị suy giảm dần do chỉ số giá tiêu dùng tăng (CPI). Với dự kiến CPI năm 2025 và 2026 mỗi năm tăng 3,7%, mức lương tối thiểu này sẽ không còn bảo đảm mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình đến hết năm 2026.

Bởi vậy, tăng lương tối thiểu không chỉ mang ý nghĩa gia tăng thu nhập mà còn là công cụ bảo đảm an sinh, giúp lao động có thêm khả năng chi trả cho nhu cầu thiết yếu trong bối cảnh giá cả tăng như hiện nay. Đây là yếu tố quan trọng để người lao động yên tâm gắn bó với doanh nghiệp, khuyến khích tham gia đầy đủ các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Bên cạnh đó, việc tăng lương tối thiểu còn có ý nghĩa xã hội lớn khi giải quyết các mâu thuẫn về tiền lương vốn là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tranh chấp tập thể và đình công. Góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ; tạo động lực cho quá trình tái cơ cấu lao động, khuyến khích doanh nghiệp nâng cao năng suất, đầu tư vào công nghệ để tối ưu hóa chi phí và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, giúp thị trường lao động cạnh tranh hơn.

Phương án tăng lương tối thiểu lần này là nỗ lực rất lớn nhằm cân bằng lợi ích giữa người lao động và doanh nghiệp. Tuy nhiên, cùng với việc tăng lương, điều đặc biệt quan trọng là cần có các giải pháp hữu hiệu để kiểm soát giá cả, nhất là với các mặt hàng thiết yếu vì nếu không, thu nhập tăng chỉ là "chạy theo" giá chứ không thật sự cải thiện chất lượng sống cho người lao động.