Gluten là tên gọi chung của một nhóm gồm hàng trăm các loại protein được tìm thấy trong lúa mì và một số loại ngũ cốc. Trong công nghiệp thực phẩm, gluten là thành phần phụ gia khá phổ biến nhằm tăng cường màu sắc, hương vị, và định hình cấu trúc của các sản phẩm, đặc biệt là các loại bánh.
TS.BS Nguyễn Xuân Hậu, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, về cơ bản chúng ta có thể hấp thu tốt các gluten cũng giống như các protein khác như trong thịt, cá, tuy nhiên có khoảng từ 1 - 2% dân số lại không thể dung nạp được chất này, thường gặp nhất là bệnh Celiac: gluten gây viêm, kích ứng và làm tổn thương niêm mạc ruột non. Người bệnh Celiac có nguy cơ mắc một số bệnh ung thư như bệnh lymphoma, ung thư ruột non,…
Chưa có bằng chứng về việc gluten gây tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp
TS.BS Nguyễn Xuân Hậu, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội khẳng định rằng cho tới thời điểm hiện tại không có bằng chứng nào chỉ ra được mối liên hệ giữa gluten với ung thư tuyến giáp ở những người khỏe mạnh.
Tuy nhiên, ở những người kém dung nạp gluten, bệnh Celiac thì nguy cơ mắc các bệnh lý tuyến giáp tăng lên đáng kể. Trong một nghiên cứu của các tác giả người Ý trên hơn 1700 người bị mắc bệnh Celiac được theo dõi trong một khoảng thời gian tương đối dài 24 năm (1982 - 2006), họ đã thống kê thấy tỉ lệ mắc ung thư tuyến giáp ở nhóm này cao hơn người bình thường. Nghiên cứu kết luận rằng:
Nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp ở những người mắc bệnh Celiac cao gấp 2.5 lần người thường, tuy nhiên chế độ ăn kiêng gluten dường như cũng không làm giảm nguy cơ này.
Một số giả thuyết lý giải cho hiện tượng này:
Mặc dù cơ chế chính xác dẫn đến tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp ở các bệnh nhân Celiac vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng một số yếu tố sau đây có thể là nguyên nhân chính:
- Yếu tố di truyền: cả bệnh Celiac và ung thư tuyến giáp đều có yếu tố di truyền. Một số gen liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Celiac cũng được liên kết với khả năng mắc ung thư tuyến giáp.
- Rối loạn miễn dịch: Bệnh Celiac là một loại bệnh tự miễn khi hệ miễn dịch tấn công các mô cơ thể do việc tiêu thụ gluten. Sự rối loạn miễn dịch này có thể không chỉ giới hạn trong ruột mà còn có thể ảnh hưởng tới cả tuyến giáp. Quá trình tự miễn khi các tế bào miễn dịch tự tấn công các tế bào tuyến giáp gây tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp.
- Thiếu hụt Iod: Bệnh Celiac gây ra hiện tượng không hấp thu được dưỡng chất cần thiết do niêm mạc của ruột non đã bị tổn thương, trong đó có Iod. Sự thiếu hụt Iod từ lâu đã được xác định là một trong những nguyên nhân gây nên ung thư tuyến giáp.
TS.BS Nguyễn Xuân Hậu cho rằng, Gluten không làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp ở những người khỏe mạnh.
Những người mắc bệnh Celiac hoặc một số bệnh lý mạn tính tuyến giáp như viêm tuyến giáp Hashimoto, chế độ ăn nên được tham khảo, chỉ dẫn bởi các bác sĩ chuyên khoa.
