Siêu máy tính AI mở đường cho nghiên cứu vắc-xin ung thư

Các nhà khoa học tại Khoa Y học Nuffield, Đại học Oxford của Anh vừa được cấp quyền sử dụng một trong những siêu máy tính trí tuệ nhân tạo (AI) mạnh nhất của Vương quốc Anh, nhằm phục vụ nghiên cứu phát triển vắc-xin điều trị ung thư.

Theo chương trình do Chính phủ Anh hỗ trợ, nhóm nghiên cứu sẽ được khai thác 10.000 giờ tính toán trên siêu máy tính có tên Dawn. Dawn có khả năng xử lý và phân tích hàng chục nghìn bộ dữ liệu y sinh học từ bệnh nhân ung thư, từ đó giúp các nhà khoa học phát hiện các mẫu biến đổi gen, cơ chế hình thành khối u cũng như phản ứng miễn dịch tiềm năng. Dữ liệu thu thập sẽ được xử lý nhằm tìm ra những mô hình tiềm ẩn, phục vụ cho việc thiết kế vắc-xin mới.

Các chuyên gia kỳ vọng việc sử dụng AI ở quy mô siêu máy tính sẽ rút ngắn đáng kể thời gian thử nghiệm, đồng thời cho phép phát triển các loại vắc-xin mang tính cá nhân hóa. Nếu trước đây việc phân tích dữ liệu gen và miễn dịch có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, thì nay có thể thực hiện trong thời gian ngắn hơn nhiều, với độ chính xác cao hơn.

Tiến sĩ Lennard Lee, Phó Giáo sư tại Trung tâm Miễn dịch ung thư Oxford, người đứng đầu dự án cho biết: “Điều này nghe như trong một bộ phim khoa học viễn tưởng, nhưng thực tế đã hiện hữu: Đây là năm 2025, công nghệ đã sẵn sàng và chúng tôi sẽ bắt đầu thử nghiệm”.

Ông nhấn mạnh, siêu máy tính giúp đẩy nhanh tốc độ xử lý và mở rộng quy mô nghiên cứu: “Ung thư vốn rất phức tạp. Với Dawn, chúng tôi có thể xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ trong thời gian ngắn, từ đó phát hiện các mô hình ẩn mà trước đây khó có thể nhận diện”.

Ngoài việc phục vụ trực tiếp cho dự án, kết quả phân tích cũng sẽ đóng góp cho Oxford Neoantigen Atlas - nền tảng trực tuyến mở hỗ trợ nghiên cứu vắc-xin ung thư trên toàn Vương quốc Anh.

Trong bối cảnh chi phí điều trị ung thư ngày càng tăng, cùng với nhu cầu cấp bách tìm ra liệu pháp mới, việc Vương quốc Anh đầu tư cho hạ tầng AI phục vụ y tế cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận khoa học. Thay vì chỉ dựa vào thử nghiệm lâm sàng truyền thống, các trung tâm nghiên cứu đang ưu tiên sử dụng dữ liệu lớn và công nghệ tiên tiến để đẩy nhanh đổi mới y học.

Tiến sĩ Lee kỳ vọng: “Chúng tôi tin rằng công nghệ này sẽ mở đường cho việc thiết kế những loại vắc-xin mà trước đây hoàn toàn không thể thực hiện được”. Đối với bệnh nhân ung thư, cùng với những thông tin tích cực mới nhất về vắc-xin ung thư Enteromix của Nga, đây tiếp tục là tia hy vọng mới về một tương lai có thêm những phương pháp điều trị hiệu quả hơn, mở ra cơ hội sống cho hàng triệu người trên toàn cầu.