Giới chuyên gia: Vắc-xin ung thư của Nga mở ra hướng đi mới tiềm năng
Tuyên bố của Nga về một loại vắc-xin ung thư có hiệu quả và an toàn 100% đã nhanh chóng gây chú ý toàn cầu.
Trong bối cảnh thế giới vẫn phải vật lộn với những con số u ám về căn bệnh ung thư, tin tức từ nước Nga đã làm dấy lên niềm hy vọng: vắc-xin Enteromix được tuyên bố là là an toàn và hiệu quả 100% trong thử nghiệm lâm sàng giai đoạn đầu. Nếu kết quả này được chứng minh, nó có thể trở thành bước ngoặt trong cuộc chiến toàn cầu chống lại căn bệnh quái ác.
Được phát triển trên nền tảng công nghệ mRNA cá nhân hóa, giới chuyên gia cho rằng Enteromix có thể là bước tiến đầy hứa hẹn thay đổi phương thức điều trị trong cuộc chiến lâu dài và đầy thách thức chống lại ung thư, mở ra kỷ nguyên vắc-xin cá nhân hóa - nơi người bệnh được trao thêm cơ hội sống và chất lượng điều trị được nâng cao.
Công nghệ cá nhân hóa từ mRNA
Vắc-xin Enteromix do Trung tâm Nghiên cứu Y học Quốc gia về Xạ trị phối hợp với Viện Sinh học Phân tử Engelhardt (EIMB) thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga phát triển, dựa trên nền tảng mRNA - công nghệ từng đứng sau các vắc-xin COVID-19 như Pfizer hay Moderna. Tuy nhiên, Enteromix tiến thêm một bước: cá nhân hóa theo hồ sơ khối u của từng bệnh nhân.
Đây không phải loại vắc-xin dùng chung cho tất cả. Enteromix sử dụng RNA được chiết xuất từ chính tế bào khối u của bệnh nhân để dạy hệ miễn dịch cách tấn công ung thư.
Bác sĩ Yulia Mikhailova
Nhà ung thư học phân tử
Kết quả thử nghiệm giai đoạn I trên 48 bệnh nhân ung thư đại trực tràng cho thấy:
• 100% bệnh nhân có đáp ứng miễn dịch
• Không xuất hiện tác dụng phụ nghiêm trọng
• 60–80% trường hợp khối u co lại hoặc ngừng tiến triển
• Tín hiệu khả quan được ghi nhận ở bệnh nhân u nguyên bào thần kinh đệm và u hắc tố.
Những kết quả này đã thúc đẩy Cơ quan Y sinh Liên bang Nga (FMBA) đẩy nhanh quá trình xem xét quy định, với tuyên bố rằng vắc-xin đã sẵn sàng cho “ứng dụng lâm sàng”.
Ba năm vừa qua được dành cho các nghiên cứu tiền lâm sàng bắt buộc. Vắc-xin đã chứng minh kết quả đáng kể trong việc làm co khối u và làm chậm sự phát triển của chúng. Hiện vắc-xin đã sẵn sàng để đưa vào sử dụng, chúng tôi đang chờ phê duyệt chính thức.
Bà Veronika Skvortsova
Giám đốc Cơ quan Y sinh Liên bang Nga, cựu Bộ trưởng Y tế Nga
Ưu điểm so với phương pháp truyền thống
So với hóa trị và xạ trị - vốn có thể gây tổn thương cả tế bào khỏe mạnh, vắc-xin Enteromix được thiết kế nhằm tác động chọn lọc vào tế bào ung thư ở người bị bệnh, nhờ đó ít xâm lấn hơn.
Theo các chuyên gia, về mặt lý thuyết, đây là bước tiến “chính xác ở cấp độ phân tử”, giúp hệ miễn dịch thực hiện điều mà các phương pháp cũ chỉ có thể đạt được bằng cách “tấn công diện rộng”. Điều này mang lại triển vọng điều trị nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.
mRNA cho phép chúng ta thiết kế vắc-xin với độ chính xác ở cấp độ phân tử. Về lý thuyết, chúng ta đang huấn luyện hệ miễn dịch thực hiện những gì phương pháp hóa trị và xạ trị cố gắng thực hiện: chỉ tiêu diệt các tế bào ung thư.
Tiến sĩ Hrishikesh Menon
Nhà nghiên cứu liệu pháp miễn dịch
Nga không đơn độc trong hướng đi này. Các công ty công nghệ sinh học lớn như BioNTech (Đức), Moderna (Mỹ) và CureVac đang thử nghiệm vắc-xin mRNA cá nhân hóa cho nhiều loại ung thư khác nhau. Một số nghiên cứu đã bước sang giai đoạn II hoặc III, đồng thời tiến gần hơn tới khả năng được cấp phép tại châu Âu và Mỹ.
Trong bối cảnh đó, tuyên bố của Nga phản ánh tiềm năng lớn của công nghệ mRNA trong lĩnh vực ung thư học, đồng thời cho thấy sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt trong cuộc đua tìm ra giải pháp đột phá.
Cần thêm dữ liệu khoa học
Dù gây ấn tượng mạnh và mở ra nhiều hi vọng mới, nhiều chuyên gia ung thư cũng cho rằng vẫn cần tiếp cận thông tin với sự thận trọng. Bác sĩ Dhiren Bhatia, cựu cố vấn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) lưu ý: “Thử nghiệm giai đoạn I chỉ gồm 48 bệnh nhân. Giai đoạn này chủ yếu đánh giá tính an toàn, chứ chưa thể khẳng định hiệu quả lâu dài. Chúng ta cần thêm dữ liệu về tỷ lệ sống, tiến triển bệnh và kết quả sau 6-12 tháng”.
Thử nghiệm giai đoạn I chỉ gồm 48 bệnh nhân. Giai đoạn này chủ yếu đánh giá tính an toàn, chứ chưa thể khẳng định hiệu quả lâu dài. Chúng ta cần thêm dữ liệu về tỷ lệ sống, tiến triển bệnh và kết quả sau 6-12 tháng.
Bác sĩ Dhiren Bhatia
Cựu cố vấn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO)
Hiện Enteromix chưa có công bố khoa học được bình duyệt quốc tế. Vì vậy, giới chuyên môn đồng tình rằng đây là một bước tiến hứa hẹn, nhưng chưa thể coi là phương pháp điều trị đã được chứng minh.
Bước khởi đầu quan trọng
Đối với người bệnh và gia đình, với những thông tin ban đầu, Enteromix đã mở ra một tia sáng hy vọng về phương pháp điều trị cá nhân hóa, an toàn và hiệu quả hơn.
Nếu các kết quả được xác nhận qua thử nghiệm đa trung tâm và công bố khoa học, chúng ta có thể chứng kiến một cuộc cách mạng trong điều trị ung thư. Trước mắt, Enteromix cần được nhìn nhận như một bước khởi đầu quan trọng.
Giáo sư Vikram Chandra
Học viện Y khoa AIIMS Delhi
Enteromix cho thấy tiềm năng to lớn của y học cá nhân hóa và công nghệ mRNA trong cuộc chiến chống ung thư. Với sự kết hợp giữa kỳ vọng và thận trọng, thế giới sẽ tiếp tục theo dõi hành trình của Enteromix trong những giai đoạn thử nghiệm tiếp theo.
