Quốc hội số - đưa chuyển đổi số vào trung tâm quản trị quốc gia

Hội nghị không chỉ đánh dấu bước tiến mới trong tiến trình hiện đại hóa Quốc hội, mà còn cho thấy quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc đưa chuyển đổi số vào trung tâm của quản trị quốc gia, tạo nền tảng để hiện thực hóa khát vọng xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam “của dân, do dân và vì dân” trong thời đại số.

Những lợi ích mà chuyển đổi số mang lại cho hoạt động của Quốc hội là hết sức to lớn. Số lượng kỷ lục các luật, nghị quyết được Quốc hội xem xét, thông qua tại hai Kỳ họp thứ Tám, thứ Chín là minh chứng thuyết phục cho những lợi ích ấy. Nếu không đưa vào sử dụng App Quốc hội 2.0, nếu không ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo vào các công việc của Quốc hội, của từng đại biểu Quốc hội và cán bộ, công chức thì Quốc hội khó có thể hoàn thành được khối lượng công việc đồ sộ, nhiều việc khó, phức tạp lại trong khoảng thời gian có hạn như vừa qua.

Chính vì thế, Tổng Bí thư Tô Lâm, trong phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị đã đặc biệt nhấn mạnh, phong trào “Bình dân học vụ số - Quốc hội số” không phải là chương trình ngắn hạn mà là nền tảng cho học tập suốt đời, giúp đội ngũ cán bộ, đại biểu Quốc hội, đại biểu dân cử luôn thích ứng với những thay đổi của thời đại. Nếu 100% đại biểu, cán bộ Quốc hội trở thành “công dân số gương mẫu” biết vận dụng thành thạo công nghệ, thì kết quả hoạt động của Quốc hội sẽ đạt được theo “cấp số nhân".

Thêm một điều thật đặc biệt của Hội nghị là sự tham dự của hơn 10.000 đại biểu từ Trung ương đến địa phương, bao gồm cả các Đoàn đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp, Kiểm toán Nhà nước và HĐND cấp xã. Trước đó, theo dự kiến của ban tổ chức, con số là khoảng 4.000 đại biểu. Điều này đã cho thấy sức lan tỏa rộng lớn của phong trào "Bình dân học vụ số - Quốc hội số". Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định quyết tâm tiếp tục triển khai sâu rộng và thực chất phong trào này để không chỉ nâng cao chất lượng đại biểu Quốc hội, đội ngũ cán bộ Quốc hội, đại biểu HĐND mà còn phải lan tỏa tri thức, kỹ năng số trong toàn xã hội.

Xây dựng Quốc hội số không đơn thuần là hiện đại hóa công nghệ mà hơn thế, chuyển đổi số sẽ làm thay đổi căn bản phương thức hoạt động của Quốc hội. Một Quốc hội được vận hành trên nền tảng số sẽ được gia tăng mạnh mẽ các khả năng lập pháp khoa học, giám sát thông minh, phản ứng chính sách nhanh chóng và hiệu quả, qua đó tạo môi trường pháp lý hiện đại, thúc đẩy sự phát triển của đất nước.

Từ Hội nghị cũng cho thấy, để phong trào “Bình dân học vụ số - Quốc hội số” thực sự trở thành động lực cho đổi mới thể chế và phát triển quốc gia vẫn còn rất nhiều việc phải làm trong thời gian tới.

Trong đó, cần tập trung xây dựng và khai thác hạ tầng dữ liệu mở. Quốc hội số phải có hệ thống dữ liệu tập trung, kết nối liên thông với các Trung tâm dữ liệu quốc gia, tạo nền tảng cho công khai, minh bạch và nâng cao hiệu quả lập pháp. Cùng với đó là bảo đảm an ninh, an toàn thông tin nghị trường; kiểm soát rủi ro an ninh mạng, xây dựng quy trình ứng phó nhanh để bảo vệ hoạt động nghị trường.

Tiếp tục đào tạo kỹ năng số chuyên sâu, phân tầng đào tạo cho từng nhóm công việc: từ kỹ năng cơ bản cho đại biểu, đến phân tích dữ liệu, giám sát ngân sách số, sử dụng trí tuệ nhân tạo trong soạn thảo luật cho cán bộ chuyên trách. Đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo, xây dựng chiến lược ứng dụng AI như “trợ lý nghị trường” để hỗ trợ hiệu quả hơn cho các đại biểu, các cơ quan của Quốc hội trong lập pháp, phân tích chính sách, dự báo tác động kinh tế - xã hội...

Và đặc biệt, cần gắn kết Quốc hội số với Nhân dân, phát triển nền tảng để người dân dễ dàng theo dõi trực tuyến, tham gia góp ý chính sách, gửi kiến nghị; qua đó tăng cường tính dân chủ và sự đồng thuận xã hội.

Trong một thế giới mà công nghệ đang phát triển như vũ bão, Việt Nam đang chứng tỏ rằng mình không chỉ theo kịp xu thế chuyển đổi số toàn cầu, mà còn chủ động dẫn dắt quá trình này trong lĩnh vực lập pháp và quản trị nhà nước. Và Quốc hội số chính là biểu tượng cho trí tuệ, ý chí và khát vọng phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.