Chậm tiến độ thực hiện các dự án
Qua giám sát thực tế cho thấy, kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 sử dụng nguồn vốn ngân sách Trung ương đã được UBND tỉnh, các sở, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị trên địa bàn triển khai đạt những kết quả nhất định. Với tổng số dự án đầu tư công trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, giai đoạn 2021 - 2025 sử dụng nguồn vốn ngân sách Trung ương là 59 dự án, với 7.043,135 tỷ đồng. Đến hết năm 2023, UBND tỉnh đã giao kế hoạch vốn thực hiện dự án là 3.842,605 tỷ đồng/59 dự án, đạt tỷ lệ 54,4% kế hoạch giai đoạn 2021 - 2025. Đã giải ngân 3.514,853/3.842,605 tỷ đồng, đạt 91,4% kế hoạch. Công tác chỉ đạo, điều hành được quan tâm, triển khai; hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách Nhà nước từng bước được nâng lên.
Bên cạnh những kết quả đạt được, qua giám sát, khảo sát thực tế các dự án cho thấy công tác khảo sát, thiết kế lập dự án, tư vấn giám sát dự án còn thiếu chặt chẽ. Việc xây dựng báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, nghiên cứu khả thi; báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư các dự án; công tác thẩm định của các sở, ngành, cơ quan chuyên môn liên quan còn hạn chế. Thực tế này dẫn đến trong quá trình thi công phải điều chỉnh, lập thủ tục điều chỉnh kéo dài thời gian, làm giảm hiệu quả nguồn vốn đầu tư. Việc xây dựng phương án bồi thường, thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng chậm, thiếu chặt chẽ. Công tác phối hợp thực hiện phương án bồi thường giải phóng mặt bằng thiếu đồng bộ, trách nhiệm chưa cao, nhất là giữa chủ đầu tư với các địa phương. Do vướng mắc trong khâu bồi thường, giải phóng mặt bằng, phải điều chỉnh chủ trương đầu tư, tăng tổng mức đầu tư, dẫn đến thực hiện dự án không bảo đảm theo kế hoạch.
Đoàn giám sát kiểm tra thực tế tình hình triển khai thi công dự án đường giao thông từ xã Ea Hồ đi xã Tam Giang, huyện Krông Năng. Ảnh: Nghị Viện
Một thực tế nữa được chỉ ra qua giám sát là năng lực quản lý dự án còn hạn chế, nhất là đối với các dự án có vốn ODA chưa bảo đảm, chưa đáp ứng yêu cầu thực tế dẫn đến chậm tiến độ. Dự án chuyển đổi số do mới chỉ có về giải pháp công nghệ nhưng năng lực chuyên môn của đội ngũ làm công nghệ thông tin chưa đáp ứng yêu cầu; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát chưa kịp thời dẫn đến việc triển khai thực hiện một số dự án gặp không ít khó khăn, vướng mắc trong thời gian dài, song không kịp thời phối hợp, nghiên cứu đề xuất hướng giải quyết hoặc kịp thời báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo tháo gỡ…
Hạn chế điều chỉnh dự án trong quá trình thực hiện
Để thực hiện hiệu quả các dự án đầu tư công sử dụng nguồn vốn ngân sách Trung ương trên địa bàn tỉnh, Đoàn giám sát kiến nghị Thường trực Tỉnh ủy, lãnh đạo Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh; các huyện, thị, thành ủy tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo UBND cùng cấp chủ động phối hợp với các chủ đầu tư các dự án trên địa bàn tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của các công trình dự án, nhất là công tác bồi thường giải phóng mặt bằng. UBND các cấp đẩy nhanh tiến độ triển khai, giải ngân các công trình, dự án bảo đảm hoàn thành kế hoạch được giao, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn, hiệu quả đầu tư.
Đối với UBND tỉnh, cần chỉ đạo sở, ngành, đơn vị, địa phương, chủ đầu tư nâng cao chất lượng công tác phối hợp, kịp thời báo cáo đưa ra giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai dự án. Tăng cường kiểm tra, giám sát, xác định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để xảy ra tình trạng các dự án triển khai chậm tiến độ. Nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị đầu tư, đặc biệt là đơn vị tư vấn, các cơ quan đơn vị đề xuất chủ trương đầu tư, hạn chế tình trạng điều chỉnh dự án trong quá trình thực hiện, nhất là mục tiêu, quy mô, tổng mức đầu tư dự án.
Cùng với đó, tăng cường, phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các sở, ban, ngành, địa phương trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác lập kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm. Coi việc xây dựng kế hoạch là điều kiện tiên quyết bảo đảm tiến độ, giải ngân các chương trình, dự án theo đúng kế hoạch, phát huy hiệu quả đầu tư, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong đầu tư công, xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan, xử lý nghiêm vi phạm theo quy định. Kiểm soát chặt mục tiêu, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư; bảo đảm công bằng, công khai, minh bạch thông tin. Tập trung nâng cao năng lực cho đội ngũ làm công tác quản lý dự án, nhất là đối với việc quản lý các dự án có vốn ODA theo yêu cầu thực tế và thời kỳ hội nhập.
