Nông thôn mới Thái Nguyên - kỳ tích từ lòng dân Bài 2: Hành trình xây dựng NTM nâng cao của huyện thuần nông

Biến “điểm nghẽn” thành động lực

Sự thay đổi ngoạn mục dễ thấy của huyện Phú Bình trong thời gian gần đây là hệ thống giao thông được quy hoạch khang trang, hiện đại, thực sự là bước chuyển mình vô cùng mạnh mẽ của NTM.

Phú Bình từng là huyện đầu tiên của tỉnh Thái Nguyên và của các tỉnh miền núi Bắc bộ hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM vào năm 2022 với những thành tựu nổi bật. Tuy nhiên, trong giai đoạn từ năm 2020 trở về trước, do nguồn lực có hạn, hầu hết các tuyến đường xóm, liên xóm chỉ được đổ bê tông rộng khoảng 3m, không đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội, vận chuyển hàng hóa và đi lại của người dân. Nắm bắt xu thế phát triển và không bằng lòng với kết quả đã đạt được, huyện đã tiếp tục củng cố Ban Chỉ đạo xây dựng NTM, Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng cấp huyện để xây dựng NTM nâng cao gắn với các tiêu chí của đơn vị hành thị xã.

Với quan điểm Nhà nước và nhân dân cùng làm, huyện đã tuyên truyền, vận động người dân các xóm hiến đất mở rộng đường ít nhất là 6,5m. Những tuyến đường liên xã, liên xóm thì người dân hiến đất, huyện đầu tư; đường xóm, ngõ xóm thì đầu tư từ ngân sách, người dân đóng góp cùng làm.

Xây dựng NTM đã thực sự trở thành phong trào thi đua sôi nổi và rộng khắp trên địa bàn toàn huyện, người dân hai bên đường đã đồng lòng tự nguyện dỡ cổng, hàng rào, chặt cây, thậm chí dỡ nhà để hiến đất, mở rộng đường. Hơn 275 tuyến đường giao thông nông thôn với tổng chiều dài lên đến hàng nghìn Km đã được người dân mở rộng, nâng cấp, làm mới, trồng hoa, cây xanh tạo cảnh quan hai bên đường khang trang, sạch đẹp, trong đó có rất nhiều tuyến đường rộng 7-8 mét trở lên, khi trở thành thị xã thì không phải đầu tư nâng cấp.

Đến hết năm 2024, toàn huyện đã đầu tư xây dựng, nâng cấp hơn 139km đường giao thông với tổng kinh phí trên 1.500 tỷ đồng, 100% đường giao thông liên huyện, liên xã đã được thảm nhựa, đổ bê-tông, 99% đường trục xóm, ngõ xóm được cứng hóa, có điện chiếu sáng và cây xanh hai bên đường, bảo đảm tiêu chí “sáng - xanh - sạch - đẹp”.

Hạ tầng giao thông được đầu tư đồng bộ, hiện đại tạo nên diện mạo NTM khang trang, đồng thời tạo thuận lợi cho việc đi lại, giao thương, vận chuyển nông sản và kết nối sản xuất với thị trường. Chủ tịch UBND xã Dương Thành Nguyễn Văn Thành chia sẻ: "Hơn 10 năm trước, Dương Thành vẫn còn là một xã thuần nông với hệ thống giao thông chủ yếu là đường đất, lầy lội vào mùa mưa. Giao thông được đầu tư đã thay đổi hoàn toàn bộ mặt địa phương, kết nối sản xuất và khu dân cư, tạo động lực chính để phát triển kinh tế toàn diện".

Nếu như trước đây, giao thông trên địa bàn huyện Phú Bình luôn là vấn đề nan giải, do điều kiện đất chật người đông, đường sá nhỏ hẹp, thì nay người dân đã chủ động chung tay, “điểm nghẽn” đã được giải quyết, trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội. Nhiều xã đã hình thành những vùng kinh tế nông nghiệp tập trung, nông sản có chất lượng, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế của địa phương.

Từ xuất phát điểm với nhiều khó khăn, trong quá trình xây dựng NTM, Phú Bình đã huy động được tổng kinh phí gần 15.000 tỷ đồng để thực hiện các tiêu chí của chương trình. Riêng giai đoạn 2021 - 2024, huyện huy động trên 8.700 tỷ đồng xây dựng NTM, trong đó nguồn đối ứng từ nhân dân, xã hội hóa là 265 tỷ đồng. Hiện nay, tất cả các xã, thôn, xóm trên địa bàn đều có trung tâm văn hóa, nhà văn hóa, khu thể thao đạt chuẩn theo quy định và có điểm vui chơi, giải trí được lắp đặt dụng cụ thể thao phục vụ người dân; đường truyền kết nối internet băng thông rộng đến 100% xóm, tổ dân phố.

Chủ tịch UBND huyện Phú Bình Lê Thanh Sơn nhấn mạnh, cơ cấu kinh tế của huyện chuyển dịch theo hướng tích cực, tỷ trọng công nghiệp, xây dựng, dịch vụ chiếm hơn 82%; kinh tế nông nghiệp phát triển, hình thành các chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, giá trị sản xuất nông nghiệp đạt 126 triệu đồng/ha; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt, thu nhập bình quân đạt 63,5 triệu đồng/người, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,13%, huyện cũng đã xóa xong nhà tạm.

Những kết quả đạt được trên đây là minh chứng cho sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp. Đồng thời, khẳng định vai trò chủ thể của người dân trong công cuộc phát triển nông thôn.

Tư duy mới, hành động mới

Chủ tịch UBND xã Dương Thành Nguyễn Văn Thành tự hào cho biết, với tinh thần đột phá bắt đầu từ tư duy lãnh đạo, xã luôn có sự chủ động, sáng tạo, đi trước đón đầu với những cách làm riêng cùng lộ trình chặt chẽ, không trông chờ sự chỉ đạo của cấp trên. Cùng với đó là sự đồng thuận quyết tâm cao của người dân trong xã đã giúp địa phương thành công trong quá trình xây dựng xã NTM kiểu mẫu.

Xác định quy hoạch và huy động nhiều nguồn lực xây dựng hạ tầng giao thông đi trước một bước, xã Dương Thành nói riêng và huyện Phú Bình nói chung đã phát huy cao độ vai trò của các đoàn thể, đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”; Hội Phụ nữ với cuộc vận động xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch”; Hội Nông dân với các phong trào “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau xóa đói, giảm nghèo làm giàu chính đáng và nông dân thi đua xây dựng NTM”; Đoàn thanh niên triển khai thực hiện phong trào “Thanh niên chung sức xây dựng NTM” ở từng xóm, thôn,…

Bên cạnh chú trọng xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội, môi trường sống, huyện coi trọng tổ chức sản xuất, giải quyết việc làm để nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống người dân. Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với phát triển sản phẩm có lợi thế của huyện Phú Bình giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, đã xây dựng được 35 sản phẩm OCOP, trong đó có 1 sản phẩm 4 sao (cao ngựa bạch Trường Nguyên) tăng 20 sản phẩm so với thời điểm huyện đạt chuẩn NTM. Hàng năm huyện đều tổ chức Chương trình xúc tiến thương mại kết nối tiêu thụ sản phẩm Gà đồi Phú Bình và các sản phẩm nông sản được tuyên truyền quảng bá rộng rãi trên các nền tảng mạng xã hội. Từ năm 2022 đến nay, đã xây dựng 318 chương trình, 135 chuyên mục nhằm tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm nông nghiệp chủ lực của huyện, các thành tựu phát triển kinh tế, xã hội của huyện.

Huyện đã quy hoạch được 21 vùng sản xuất tập trung (20 vùng sản xuất lúa và 1 vùng sản xuất sản xuất rau, củ, quả các loại), đầu tư đồng bộ về cơ sở hạ tầng, 16 vùng sản xuất lúa được cấp mã số vùng trồng và có ứng dụng quy trình kỹ thuật tiên tiến.

Trên địa bàn huyện hiện có 6 khu công nghiệp, 8 cụm công nghiệp với diện tích trên 1.970 ha, trong đó Khu công nghiệp Điềm Thụy diện tích 361,1 ha, đã thu hút 108 dự án đầu vào sản xuất kinh doanh với tỷ lệ lấp đầy là 59,3% tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn lao động địa phương.

Những kết quả trong xây dựng NTM gắn với sản xuất nông nghiệp hàng hóa, sản xuất bền vững, khẳng định sự sáng tạo của Phú Bình trong xây dựng NTM nâng cao. Lãnh đạo địa phương đã có những đột phá trong tư duy, khoa học trong xác định tầm nhìn, mạnh mẽ trong lan tỏa khát vọng phát triển, quyết liệt trong chỉ đạo tổ chức thực hiện. Từ đó hoạch định những mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp, phát huy hiệu quả tiềm năng, thế mạnh, huy động các nguồn lực, tạo những bước đột phá mới nâng chất các tiêu chí, đưa quá trình đô thị hóa nông thôn diễn ra toàn diện, đi vào thực chất, chiều sâu, hiệu quả bền vững, nâng cao chất lượng đời sống nhân dân. Không đơn thuần là hoàn thành các tiêu chí, mà còn là quá trình kiến tạo một diện mạo nông thôn hiện đại, thân thiện với môi trường và giàu bản sắc văn hóa.