Nghị quyết số 72-NQ/TW: Đột phá về công tác chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân

Đây là thông tin được Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế ĐÀO HỒNG LAN nhấn mạnh khi trao đổi với báo chí, quyết tâm đưa Nghị quyết vào cuộc sống.

6 nhiệm vụ, giải pháp đổi mới, đột phá

- Xin Bộ trưởng cho biết những nội dung cốt lõi mang tính đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân được đề cập tại Nghị quyết số 72-NQ/TW?

- Sức khỏe là vốn quý nhất của mỗi con người và của toàn xã hội. Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TW có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tiếp tục thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với sức khỏe của mỗi người dân. Đây là nghị quyết có ý nghĩa chiến lược, toàn diện và lâu dài, mang tính chất hành động, là “Nghị quyết để thực hiện Nghị quyết” với nhiều chính sách bổ sung, tăng cường, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối trước đây, đưa ra những nhiệm vụ và giải pháp “đột phá” nhằm tháo gỡ, khơi thông các “điểm nghẽn”, “nút thắt”, khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước và kỳ vọng của Nhân dân, hướng đến hai mục tiêu chiến lược 100 năm thành lập Đảng vào năm 2030 và 100 năm giành độc lập đất nước vào năm 2045.

Thứ nhất, nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là mục tiêu, là động lực, là nhiệm vụ chính trị hàng đầu giữ vị trí ưu tiên trong các chiến lược, chính sách phát triển, là vấn đề lớn, bao trùm nhiều lĩnh vực, thuộc trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội và mọi người dân.

Thứ hai, nhấn mạnh vai trò của y tế dự phòng, y tế cơ sở. Củng cố, nâng cao năng lực đồng bộ cho trạm y tế cấp xã về nhân lực, bảo đảm cơ cấu, đủ số lượng bác sĩ theo chức năng, nhiệm vụ; duy trì đội ngũ nhân viên y tế thôn, tổ dân phố, cô đỡ thôn bản, cộng tác viên dân số theo chức năng, nhiệm vụ; bảo đảm cơ sở vật chất, thuốc, thiết bị y tế cơ bản, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo.

Thứ ba, nâng cao y đức, phát triển nhân lực y tế chất lượng, đồng bộ, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh và hội nhập quốc tế. Trong đó, thực hiện đổi mới toàn diện phong cách, tinh thần, thái độ phục vụ nhân dân, người bệnh gắn liền với nâng cao năng lực chuyên môn của đội ngũ cán bộ y tế, thực hiện tốt mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Lương y phải như từ mẫu".

Thứ tư, đẩy mạnh cải cách tài chính y tế và phát triển hiệu quả, bền vững chính sách bảo hiểm y tế để làm nền tảng hướng đến “miễn viện phí” cho người dân.

Thứ năm, đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện trong chăm sóc sức khỏe. Trong đó, ngành y tế được áp dụng các chính sách ưu tiên cao nhất theo Nghị quyết số 57-NQ/TW để thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số y tế toàn diện.

Thứ sáu, đột phá về phát triển y tế tư nhân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển y tế.

Miễn viện phí trên nền tảng trụ cột là bảo hiểm y tế

- Chính sách “miễn viện phí” là một nội dung mang tính chất đột phá của Nghị quyết đang được người dân rất quan tâm; vậy người dân sẽ được hưởng những quyền lợi gì và chính sách này sẽ được triển khai như thế nào để bảo đảm công bằng, hiệu quả, thưa Bộ trưởng?

- Miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân thông qua bảo hiểm y tế vào năm 2030 là chủ trương hết sức nhân văn, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta, có ý nghĩa an sinh xã hội sâu sắc, hợp lòng dân, giúp phát hiện sớm bệnh tật, giảm chi phí y tế, thể hiện rõ quan điểm người dân là chủ thể trung tâm, được ưu tiên cao nhất trong xây dựng, thực hiện các chính sách tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe.

Bộ Y tế đang khẩn trương xây dựng Đề án triển khai. Chính sách này vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là bảo hiểm y tế, đồng thời thực hiện có lộ trình. Nhà nước và quỹ sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân - trước hết là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác. Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản thì người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí. Chính sách miễn viện phí vì thế phải gắn chặt với bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, mọi người đều tham gia bảo hiểm y tế để chia sẻ rủi ro, người có điều kiện lo cho người nghèo, người khỏe đỡ người yếu; cùng với hỗ trợ của ngân sách nhà nước để người bệnh không phải trả thêm chi phí khi không may mắc bệnh.

Về phạm vi quyền lợi, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất 1 lần/năm và lập sổ sức khỏe điện tử, quản lý bệnh tật theo vòng đời, từ bào thai đến khi già, việc này được triển khai ngay từ năm 2026. Đến năm 2030, người dân được miễn các chi phí khám bệnh, chữa bệnh ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình.

Mục tiêu cuối cùng là bảo đảm mọi người dân - không phân biệt vùng miền, giàu nghèo - được tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu, cơ bản mà không phải lo lắng về tài chính. Nghị quyết không đặt mục tiêu “miễn phí tuyệt đối”, mà hướng đến giảm tối đa chi phí đồng chi trả của người dân, tăng độ bao phủ BHYT, giảm tử vong do phát hiện bệnh muộn và xây dựng hệ thống y tế công bằng, bình đẳng, hiệu quả, bền vững và không để ai bị bỏ lại phía sau.

- Nghị quyết cũng đề cập đến chính sách thu hút và giữ chân đội ngũ cán bộ y tế, thưa Bộ trưởng?

- Đảng, Nhà nước và Chính phủ đều đã nhiều lần khẳng định đầu tư cho y tế là đầu tư cho phát triển. Vì vậy, Nghị quyết đã có nhiều giải pháp “đột phá” trong phát triển nhân lực, y đức và đặc biệt là chính sách đãi ngộ cho nhân viên y tế.

Về đào tạo và phát triển nhân lực, sẽ tập trung đầu tư phát triển một số cơ sở đào tạo ngành chăm sóc sức khỏe chất lượng cao ngang tầm khu vực, đồng thời mở rộng chính sách hỗ trợ học phí, học bổng cho sinh viên y khoa, nhất là những người cam kết phục vụ ở tuyến cơ sở, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo.

Về chính sách đãi ngộ, Nghị quyết đã xác định các chính sách ưu đãi tương xứng với quan điểm nghề y là nghề đặc biệt, phải được đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt. Bác sĩ, bác sĩ y học dự phòng, dược sĩ được xếp lương từ bậc 2 của chức danh nghề nghiệp được tuyển dụng. Thực hiện chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho đội ngũ nhân viên y tế trực tiếp làm chuyên môn tại trạm y tế cấp xã, cơ sở y tế dự phòng; nâng mức phụ cấp ưu đãi nghề lên mức tối thiểu 70% cho người thường xuyên và trực tiếp làm chuyên môn y tế tại trạm y tế cấp xã, cơ sở y tế dự phòng; 100% cho người thường xuyên và trực tiếp làm chuyên môn y tế tại trạm y tế cấp xã, cơ sở y tế dự phòng ở khu vực vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo, lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh và một số đối tượng đặc thù khác phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; đây thực sự là cú hích, tạo động lực cho nhân viên y tế tuyến đầu.

Về môi trường hành nghề và y đức, tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định về tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp của cán bộ y tế; đổi mới và tăng cường giáo dục y đức, kiến thức pháp luật trong đào tạo khối ngành sức khỏe; thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao ý thức tự học tập, rèn luyện, trau dồi y đức, quy tắc ứng xử, kỹ năng giao tiếp, tư vấn người bệnh…

Cần sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành, địa phương và người dân

- Ngành y tế sẽ tiếp cận, triển khai như thế nào để những mục tiêu của Nghị quyết trở thành hiện thực phục vụ sức khỏe người dân, thưa Bộ trưởng?

- Trước hết, toàn ngành y tế sẽ quán triệt, nhận thức đầy đủ về vai trò đặc biệt quan trọng của công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; đổi mới mạnh mẽ tư duy quản trị ngành y tế, tạo môi trường quản trị minh bạch và trách nhiệm giải trình gắn với cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền triệt để.

Cùng với đó, tập trung hoàn thiện thể chế, trọng tâm là xây dựng và trình Quốc hội ban hành Nghị quyết ngay trong kỳ họp tháng 10 tới để thể chế hóa một số chủ trương, chính sách của Nghị quyết trong giai đoạn từ 2025 - 2030, trong đó tập trung hoàn thiện, trình ban hành các Luật: Phòng bệnh; Dân số; An toàn thực phẩm (sửa đổi)…

Bên cạnh đó, trình Chính phủ ban hành Chương trình hành động triển khai thực hiện Nghị quyết số 72 làm cơ sở để các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện Nghị quyết bảo đảm đồng bộ, kịp thời, hiệu quả. Đồng thời, Bộ Y tế ban hành Chương trình hành động để triển khai thực hiện Nghị quyết, trong đó tập trung triển khai toàn diện các đề án quan trọng như: Xây dựng và triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu Quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035; Đề án miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT theo lộ trình cho người dân; thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số toàn diện, triển khai vận hành bệnh án điện tử, sổ sức khỏe điện tử, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế…

Ngoài ra, tăng cường công tác truyền thông sâu rộng đến toàn xã hội, đặc biệt phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các bộ, ngành, địa phương và người dân.

Chúng tôi tin rằng, với sự quyết tâm chung, những mục tiêu như nâng tuổi thọ, giảm gánh nặng chi phí y tế, mở rộng BHYT toàn dân… sẽ không chỉ là những con số trên nghị quyết, mà sẽ dần hiện hữu trong cuộc sống hàng ngày, để người dân được sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn và hạnh phúc hơn.

- Xin cảm ơn Bộ trưởng!