Thực hiện chương trình công tác năm 2025, Đoàn khảo sát của Ủy ban Kinh tế và Tài chính do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đoàn Thị Thanh Mai làm Trưởng đoàn đã làm việc với UBND tỉnh Lào Cai về kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và ban hành văn bản thi hành Luật Đất đai năm 2024.
Đề xuất điều chỉnh tăng 1.800 ha đất phi nông nghiệp đến năm 2030
Báo cáo tại cuộc làm việc, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lào Cai Trần Minh Sáng nêu rõ, trong quá trình lập, điều chỉnh và triển khai thực hiện quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, UBND tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo các sở, ngành, UBND cấp huyện thực hiện công khai, tuyên truyền rộng rãi phương án quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt và thường xuyên tổ chức các cuộc thanh tra, kiểm tra, giám sát theo định kỳ hoặc đột xuất, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai.
Đến 31.12.2024, tổng diện tích tự nhiên của Lào Cai là 636.425,0 ha. Trong đó, đất nông nghiệp đầu kỳ là 525.600,0 ha, đến hết năm 2024 là 548.364,0 ha; tăng 22.764,0 ha; đạt 122,51% so với kế hoạch đến năm 2025 (544.181,0 ha). Đất phi nông nghiệp đầu kỳ là 36.880,0 ha; đến hết năm 2024 là 38.465,0 ha; tăng 1.585,0 ha; đạt 26,67% so với kế hoạch đến năm 2025 (42.824,0 ha). Đất chưa sử dụng đầu kỳ là 73.945,0 ha; đến hết năm 2024 là 49.596,0 ha; giảm 24.348,0 ha; đạt 99,28% so với kế hoạch đến năm 2025 (49.420,0 ha).

Để đáp ứng được nhu cầu phát triển KT-XH của tỉnh trong giai đoạn tới, ông Trần Minh Sáng cho biết, Lào Cai đề xuất điều chỉnh một số chỉ tiêu sử dụng đất như sau: đất nông nghiệp đến năm 2030, Lào Cai có 559.697,0 ha, chiếm 87,94% tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh (636.425,0 ha), giảm 1.000,0 ha so với chỉ tiêu đã được phê duyệt tại Quyết định số 326/QĐ-TTg, Quyết định số 227/QĐ-TTg và Quyết định số 316/QĐ-TTg (560.697,0 ha).
Đất phi nông nghiệp đến năm 2030, Lào Cai có 52.632,0 ha, chiếm 8,27 % tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh, tăng 1.800,0 ha so với chỉ tiêu đã được phê duyệt tại Quyết định số 326/QĐ-TTg, Quyết định số 227/QĐ-TTg và Quyết định số 316/QĐ-TTg (50.832,0 ha).
Đến năm 2030, đất chưa sử dụng toàn tỉnh có 24.096,0 ha; chiếm 3,79% tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh, giảm 800,0 ha so với chỉ tiêu đã được duyệt tại Quyết định số 326/QĐ-TTg, Quyết định số 227/QĐ-TTg và Quyết định số 316/QĐ-TTg (24.896,0 ha).
Về tình hình ban hành văn bản thi hành Luật Đất đai năm 2024, đến nay HĐND và UBND tỉnh Lào Cai đã hoàn thành 59/59 nội dung (trong đó một nội dung không quy định do Lào Cai không có loại đất khác quy định tại Điều 9 Luật Đất đai, một nội dung đã được quy định cụ thể tại Luật Đấu giá) được giao tại Luật Đất đai năm 2024, Nghị định của Chính phủ cơ bản bảo đảm thời gian, tiến độ được giao, là cơ sở để triển khai thực hiện Luật Đất đai năm 2024, đề Luật sớm đi vào cuộc sống.
Tiến độ ban hành văn bản về một số nội dung còn chậm
Qua làm việc, Đoàn khảo sát nhận thấy, Lào Cai đã chủ động, đẩy nhanh tiến độ xây dựng văn bản quy phạm pháp luật theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao; chủ động phối hợp giữa các ngành, đơn vị, địa phương có liên quan giải quyết các vướng mắc phát sinh trong thực tiễn, kịp thời báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những vấn đề vượt thẩm quyền, không để xảy ra ách tắc, làm ảnh hưởng đến phát triển KT-XH, quyền, lợi ích ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp.
Tuy nhiên, các thành viên Đoàn khảo sát cũng chỉ rõ, theo yêu cầu của Trung ương, tiến độ ban hành văn bản về một số nội dung còn chậm.
Bởi, số lượng các nội dung giao cho địa phương quy định nhiều (59 nội dung), thời gian phải tham mưu xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết ngắn, đặc biệt là các Nghị định được ban hành sát với thời điểm Luật Đất đai có hiệu lực thi hành và có hiệu lực ngay, một số Nghị định mới ban hành trong tháng 9, tháng 10.2024. Trong khi đó, địa phương hạn chế về nguồn nhân lực, thời gian, kinh nghiệm, trình độ dân trí không đồng đều (chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 80%). Cho nên, việc thực hiện hội thảo, xin ý kiến tham gia vào các văn bản quy phạm pháp luật còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến tiến độ chung.
Mặt khác, Luật Đất đai năm 2024 và các nghị định có nhiều chính sách mới, việc thể chế hóa thành chính sách phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương cần nhiều thời gian để tiến hành khảo sát, nghiên cứu, bảo đảm các văn bản, chính sách sau khi ban hành có tính khả thi, thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành. Qua đó, phát huy hiệu quả của các chính sách mới, tiến bộ mà Luật Đất đai đã đề ra.
Đối với dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Lào Cai đề nghị bổ sung nội dung tách việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập trong Nghị quyết số 187/2025/QH15 ngày 19.2.2025 của Quốc hội.
Tỉnh cũng đề nghị phân cấp, phân quyền cho địa phương được thực hiện tách việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập khi thực hiện các dự án nhằm thực hiện nhanh gọn, hiệu quả công tác thu hồi, bồi thường và hỗ trợ tái định cư.
Phát biểu kết luận, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Đoàn Thị Thanh Mai - Trưởng Đoàn khảo sát ghi nhận, Báo cáo của UBND tỉnh Lào Cai được xây dựng công phu, bám sát nội dung đề ra. Qua báo cáo cho thấy, việc thực hiện Quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 - 2025 của Lào Cai tính đến ngày 31.12.2024 vẫn còn một số chỉ tiêu thực hiện đạt thấp. Do đó, đề nghị cập nhật lại các số liệu chính xác nhất trong báo cáo để gửi Đoàn khảo sát.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đoàn Thị Thanh Mai cũng đề nghị Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Lào Cai nghiên cứu ý kiến của các thành viên trong Đoàn khảo sát; tiếp tục rà soát các chỉ tiêu trong Quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 - 2025, có giải pháp để hoàn thành các mục tiêu đã đề ra.