Nhiều lễ hội mang đậm bản sắc dân tộc
Dịp Xuân Ất Tỵ (tính đến tháng 3.2025), trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã diễn ra 28 lễ hội, 51 hoạt động văn hóa, thể thao được tổ chức, thể hiện sự đa dạng, phong phú, mang tính chất riêng biệt của mỗi dân tộc, vùng, miền. Nhiều lễ hội dân gian của đồng bào các dân tộc, lễ hội gắn với các di tích lịch sử - văn hóa, lễ hội văn hóa du lịch đặc sắc đã thu hút đông đảo người dân, du khách thập phương đến tham quan, trải nghiệm, như: Lễ hội xuống đồng của nhóm dân tộc Tày, Giáy; Lễ Quét làng người Xa Phó; Lễ hội Gầu Tào tại các huyện Bắc Hà, Si Ma Cai, Mường Khương, thị xã Sa Pa; Lễ hội Đền Thượng tại thành phố Lào Cai; Lễ hội Đền Phúc Khánh, huyện Bảo Yên; Lễ hội Đền Cô Tân An, Lễ hội Đền Ken huyện Văn Bàn...
Báo cáo kết quả giám sát công tác tổ chức, quản lý lễ hội Xuân Ất Tỵ trên địa bàn tỉnh của Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh cho thấy, công tác quản lý, tổ chức lễ hội trên địa bàn tỉnh đã có những bước tiến bộ nhất định, dần đi vào nề nếp. Các lễ hội diễn ra trong không khí trang trọng, an toàn, tiết kiệm, với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và các trò chơi, trò diễn dân gian, đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt văn hóa tinh thần của nhân dân; góp phần giáo dục truyền thống, đạo lý uống nước nhớ nguồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, mang lại hiệu quả tích cực, góp phần ổn định, xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Các lễ hội được chuẩn bị chu đáo, phát huy tổ chức các chuỗi hoạt động của lễ hội đáp ứng được nhu cầu của Nhân dân và du khách, thực sự trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc. Thông qua lễ hội, các giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn, phát huy, góp phần gìn giữ di sản văn hóa phi vật thể. Nhiều địa phương có những hình thức tổ chức lễ hội linh hoạt, sáng tạo nhưng vẫn gắn với bản sắc văn hóa độc đáo bản địa và của tộc người tạo ra những giá trị mới về cả nghệ thuật, tinh thần và vật chất.
Số hóa các dữ liệu lễ hội để kiểm tra, kiểm soát
Bên cạnh những kết quả tích cực, qua giám sát Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh cũng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế. Trong đó, một số địa phương, đơn vị chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của lễ hội trong đời sống văn hóa cộng đồng; chưa phát huy được vai trò trong việc tổ chức, bảo tồn, phát huy di sản văn hóa lễ hội phù hợp với tình hình mới gắn với phát triển du lịch; việc thống kê, thông tin lịch tổ chức một số lễ hội dân gian, lễ hội văn hóa, tâm linh chưa thống nhất gây khó khăn cho du khách; nhiều lễ hội diễn ra dồn dập vào dịp đầu năm; một số lễ hội ở cơ sở tổ chức vào ngày thường, kéo dài sẽ làm ảnh hưởng nhất định đến hoạt động sản xuất, kinh doanh; việc khai thác, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp địa phương tại một số lễ hội đạt hiệu quả chưa cao...
Từ thực tế trên, Ban Văn hoá - Xã hội HĐND tỉnh Lào Cai đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành chuyên môn hoàn hiện số hóa các dữ liệu lễ hội làm cơ sở kiểm tra, kiểm soát; tiếp tục đánh giá để điều chỉnh công tác tổ chức lễ hội cho phù hợp với tình hình mới; xem xét tổng rà soát, đánh giá, phân loại một cách khoa học để loại bỏ những lễ hội không còn phù hợp...

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh chỉ đạo, quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các quy định, tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác tổ chức và quản lý lễ hội; chỉ đạo tổ chức lễ hội bảo đảm khoa học, trang trọng, tiết kiệm, an toàn, hiệu quả, phù hợp với truyền thống văn hóa của dân tộc và phong tục, tập quán tốt đẹp của địa phương và phù hợp với tình hình mới; thống nhất lịch tổ chức các lễ hội trên các phương tiện thông tin đại chúng để quảng bá, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước...
Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh cũng đề nghị, UBND cấp huyện, xã đẩy mạnh tuyên truyền, đề cao trách nhiệm của các cấp, ngành, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, Đảng viên; thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về tổ chức và tham dự lễ hội; phát huy, đề cao vai trò của cộng đồng, Nhân dân địa phương trong tổ chức, quản lý lễ hội, đặc biệt đối với các lễ hội dân gian.