Với những nỗ lực trong cải cách chính sách và thành tựu đạt được của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam, mục tiêu nâng hạng từ “cận biên” lên “thị trường mới nổi” không chỉ là một cột mốc chiến lược, mà còn là minh chứng cho nỗ lực cải cách mạnh mẽ của cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp. Hành trình này đang mở ra cánh cửa lớn cho dòng vốn quốc tế, nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu.
Khẳng định vai trò kênh vốn trung và dài hạn
Năm 2024, chỉ số VN-Index ghi nhận mức tăng trưởng gần 12%, đạt hơn 1.200 điểm vào cuối năm. Giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 7 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 20% so với cuối năm 2023, tương đương 70% GDP ước tính trong năm. Thanh khoản thị trường duy trì mạnh mẽ, với giá trị giao dịch bình quân đạt 21.167 tỷ đồng/phiên, tăng 20,4% so với năm trước.
Thị trường trái phiếu niêm yết cũng ghi nhận những kết quả khả quan khi giá trị trái phiếu niêm yết tăng 13,5% so với cuối năm 2023, tương đương 22,5% GDP ước tính năm 2023. Sau hơn một năm vận hành thị trường thứ cấp cho giao dịch các trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, đã có 1.149 mã trái phiếu của 254 tổ chức phát hành được ghi nhận trên hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, tháo gỡ được khó khăn về tính thanh khoản của thị trường này.
Bên cạnh đó, số lượng tài khoản đầu tư đạt 9,15 triệu vào cuối tháng 11.2024, tăng 25% so với cuối năm 2023, chiếm hơn 9% dân số. Đây là minh chứng cho sự hấp dẫn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam đối với nhà đầu tư trong nước. Đặc biệt, ngày 29.11.2024, Quốc hội đã phê chuẩn dự thảo sửa đổi Luật Chứng khoán. Các nội dung sửa đổi tập trung vào ba nhóm chính sách chính: tăng cường minh bạch, nâng cao hiệu quả giám sát, và tháo gỡ vướng mắc thực tiễn. Luật mới sẽ là nền tảng pháp lý quan trọng để Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam phát triển bền vững hơn trong những năm tới.
Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Bùi Hoàng Hải cho rằng, mặc dù phải đối mặt với nhiều biến động, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam đã khẳng định vai trò trung tâm trong hệ thống tài chính quốc gia. Những thành tựu này là kết quả của sự nỗ lực từ nhiều phía, từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp cho đến nhà đầu tư.
Nhà đầu tư nước ngoài quan tâm nhiều hơn đến chứng khoán Việt Nam
Năm 2024 đánh dấu sự gia tăng mạnh mẽ trong mức độ quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài đối với thị trường chứng khoán Việt Nam. Thông qua các chương trình xúc tiến đầu tư quốc tế do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia và Singapore, thị trường đã thu hút hàng trăm nhà đầu tư tổ chức, các quỹ tài chính lớn và các doanh nghiệp quan tâm đến cơ hội tại Việt Nam.
Một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự quan tâm này là các cải cách chính sách mang tính đột phá.
Bên cạnh đó, việc tăng cường minh bạch thông tin và thúc đẩy các hoạt động quản trị doanh nghiệp theo chuẩn quốc tế đã góp phần củng cố niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài. Các chương trình xúc tiến đầu tư không chỉ giúp giải đáp thắc mắc mà còn giới thiệu về các cơ hội mới, đặc biệt trong các lĩnh vực như công nghệ, năng lượng tái tạo và sản xuất bền vững.
Nỗ lực nâng hạng lên “thị trường mới nổi”
Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Bùi Hoàng Hải cũng cho rằng, việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên “thị trường mới nổi” theo chuẩn FTSE Russell và MSCI là một mục tiêu quan trọng và mang tính chiến lược, không chỉ giúp thu hút dòng vốn quốc tế mà còn nâng cao uy tín của thị trường tài chính Việt Nam. Trong năm 2024, các cơ quan chức năng đã thực hiện nhiều cải cách quan trọng để đáp ứng các tiêu chí nâng hạng.
Một trong những điểm nhấn là việc ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC, có hiệu lực từ tháng 11.2024. Thông tư này cho phép nhà đầu tư nước ngoài thực hiện giao dịch mua cổ phiếu mà không cần đủ tiền khi đặt lệnh, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho dòng vốn ngoại tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Chỉ sau một tháng áp dụng, đã có hơn 300 nhà đầu tư tổ chức nước ngoài đăng ký sử dụng quy định mới này.
Tuy nhiên, để nâng hạng, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm việc cải thiện cơ sở hạ tầng công nghệ, tăng cường minh bạch thông tin và nâng cao chất lượng quản trị công ty. Cơ quan quản lý cần tiếp tục triển khai các giải pháp đồng bộ nhằm đáp ứng các tiêu chí chặt chẽ từ các tổ chức quốc tế như FTSE Russell và MSCI.
Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, năm 2025 sẽ là năm bản lề trong việc định hướng phát triển bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam. Để đạt được mục tiêu này, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tập trung vào việc hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao hiệu quả quản lý và hiện đại hóa cơ sở hạ tầng công nghệ. Các Nghị định và Thông tư hướng dẫn thi hành Luật Chứng khoán sửa đổi sẽ tiếp tục được bổ sung và cải tiến, đảm bảo sự đồng bộ và hiệu quả trong triển khai thực tiễn.
Song song với việc hoàn thiện khung pháp lý, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đặc biệt chú trọng vào hiện đại hóa hệ thống công nghệ thông tin, đẩy nhanh tiến độ triển khai hệ thống giao dịch mới. Điều này không chỉ giúp tăng cường an ninh, an toàn trong giao dịch mà còn tạo điều kiện cho việc tích hợp các chuẩn mực quốc tế, nâng cao vị thế cạnh tranh của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam. Ngoài ra, các nghiên cứu và phát triển thị trường mới, như thị trường giao dịch tín chỉ các-bon và các sản phẩm tài chính cho doanh nghiệp khởi nghiệp, cũng sẽ được ưu tiên triển khai nhằm đa dạng hóa cơ hội đầu tư.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng cam kết tăng cường giám sát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, từ đó đảm bảo kỷ cương và tính minh bạch của thị trường. Điều này sẽ được thực hiện thông qua các chiến dịch thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất, cùng với việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng khác. Đồng thời, việc cải cách hành chính và áp dụng chuyển đổi số trong hoạt động quản lý sẽ giúp tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả hoạt động của thị trường.
