Làm rõ vấn đề “nóng” trong các chương trình mục tiêu quốc gia
Cùng với ban hành trên 40 nghị quyết liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn, hoạt động giám sát việc triển khai thực hiện được HĐND tỉnh Tuyên Quang đặc biệt quan tâm. Trên cơ sở đó, Thường trực HĐND tỉnh tổ chức chất vấn, giải trình về những vấn đề “nóng”, nhất là liên quan đến cơ chế, chính sách trong các chương trình mục tiêu quốc gia; qua đó, đánh giá đúng thực trạng, xác định rõ trách nhiệm và kiến nghị giải pháp thực hiện hiệu quả hơn.
Tăng cường chất vấn, giải trình
Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã quan tâm, ban hành nhiều chính sách về an sinh xã hội, trong đó có nhiều chính sách rất quan trọng như: Chương trình 135, Chương trình 30a; Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025. Các chính sách về việc làm, bảo hiểm, trợ giúp xã hội, cung cấp dịch vụ xã hội cơ bản về y tế, giáo dục, chính sách ưu đãi đối với người có công; chính sách phát triển văn hóa - thông tin vùng sâu, vùng xa; chính sách hỗ trợ cấp gạo cho các vùng bị thiên tai, thiếu đói... được quan tâm và triển khai bảo đảm nghiêm túc, đúng phạm vi, đối tượng. Qua đó, góp phần tích cực phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
.jpg)
Phát huy tinh thần trách nhiệm, tỉnh Tuyên Quang đã kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh việc cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về chính sách an sinh xã hội cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn. Trong đó, HĐND tỉnh đã ban hành trên 40 nghị quyết liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn. Cùng với đó, các cơ quan của HĐND tỉnh đã quan tâm giám sát việc triển khai nghị quyết của HĐND tỉnh về các chương trình mục tiêu Quốc gia - tiến độ thực hiện, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, phân bổ nguồn lực, công tác quản lý và tổ chức thực hiện tại cơ sở.
Đáng chú ý, qua khảo sát, giám sát, Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức phiên chất vấn, giải trình tại các phiên họp về những vấn đề “nóng”, có phạm vi rộng, được đông đảo cử tri và người dân quan tâm. Trong đó, có 3 nội dung giải trình liên quan đến cơ chế, chính sách trong các chương trình mục tiêu quốc gia. Cụ thể: (1) Kết quả thực hiện Dự án 2 (Chương trình 135) thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2020 trên địa bàn tỉnh; (2) Việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh; (3) về việc duy trì, giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí xã nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh.
Qua giám sát, khảo sát, giải trình đã đánh giá đúng kết quả đạt được, hạn chế, khó khăn vướng mắc và nguyên nhân, xác định rõ trách nhiệm trong quản lý, điều hành của người đứng đầu và các cơ quan, đơn vị. Qua đó, góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả thực hiện các chương trình, dự án trong năm 2025 và giai đoạn 2026 - 2031 trên địa bàn tỉnh.
Tăng cường cơ sở pháp lý cho thực hiện kiến nghị
Mặc dù đã có nhiều nỗ lực song trên thực tế vẫn còn thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan HĐND với UBND, các cơ quan chuyên môn, Mặt trận và tổ chức chính trị - xã hội trong quá trình giám sát. Năng lực, kỹ năng giám sát của một bộ phận đại biểu còn hạn chế; công tác theo dõi, đôn đốc thực hiện kết luận giám sát, việc thực hiện nghị quyết, kết luận, kiến nghị sau giám sát của các cơ quan hiệu quả chưa cao; một số kiến nghị sau giám sát chưa được cơ quan hữu quan triển khai kịp thời hoặc chưa có chế tài cụ thể để xử lý…
Theo Ban Dân tộc HĐND tỉnh Tuyên Quang, thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy, địa bàn các xã sẽ rộng hơn, chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền sẽ nhiều hơn, đòi hỏi giám sát việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn các xã sẽ phải thay đổi để hiệu quả hơn. Trong đó, cần đặc biệt quan tâm việc lựa chọn đúng vấn đề trọng tâm, nội dung “nóng”, có tính cấp bách, đang gây bức xúc trong dư luận để giám sát. Trên cơ sở đó, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên nghiên cứu, thu thập thông tin qua các kênh khác nhau và kiểm tra lại tính chính xác của những thông tin đó. Trước khi làm việc, trao đổi trực tiếp với cơ quan, đơn vị chịu sự giám sát, khảo sát, các thành viên đoàn giám sát cần chuẩn bị trước những câu hỏi về vấn đề đoàn giám sát quan tâm để yêu cầu giải trình, làm rõ.
Một vấn đề đáng lưu ý nữa là nâng cao hiệu quả thực hiện các kiến nghị sau giám sát; trước hết, kết luận giám sát, khảo sát cần chỉ rõ được những hạn chế, thiếu sót và trách nhiệm của cơ quan, cá nhân đối với những khuyết điểm đó; kiến nghị rõ, đúng cơ quan chức năng có trách nhiệm giải quyết, khắc phục. Cần thiết, ban hành nghị quyết đối với các kết luận giám sát quan trọng để tăng cường cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện. Trên cơ sở báo cáo giám sát, theo dõi, đôn đốc, giám sát chặt việc thực hiện kiến nghị sau giám sát, tránh tình trạng các đơn vị chức năng phớt lờ hoặc coi nhẹ, không thực hiện hoặc thực hiện thiếu nghiêm túc các kết luận, kiến nghị giám sát - đại diện Ban Dân tộc HĐND tỉnh Tuyên Quang nhấn mạnh.
.jpg)
