Kỹ năng điều hành kỳ họp HĐND

Chuẩn bị kế hoạch, nội dung, chương trình kỳ họp

Căn cứ chương trình toàn khóa và nghị quyết HĐND hàng năm, Thường trực, các ban HĐND tỉnh chủ động phối hợp với UBND, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh và các ngành thống nhất nội dung, chương trình và phân công chuẩn bị các tài liệu, văn bản trình kỳ họp HĐND tỉnh.

Các vấn đề, các văn bản dự kiến trình tại kỳ  họp (các báo cáo, đề án, tờ trình, dự thảo nghị quyết) cần phải được chuẩn bị chu đáo, bảo đảm đầy đủ các quy trình. Đối với những vấn đề quan trọng, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều địa phương, có phạm vi điều chỉnh rộng, phải tập trung lấy ý kiến rộng rãi, thực hiện đầy đủ quy trình, bảo đảm sự thống nhất cao mới trình kỳ họp HĐND tỉnh.

Trước kỳ họp HĐND tỉnh, Thường trực HĐND phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh tổ chức hội nghị liên tịch để thống nhất kế hoạch tiếp xúc cử tri. Đồng thời, yêu cầu UBND tỉnh cung cấp các thông tin về tình hình thực hiện nhiệm vụ KT-XH, AN-QP của tỉnh trong 6 tháng, 1 năm cho các đại biểu phục vụ hoạt động tiếp xúc cử tri; báo cáo kết quả giải quyết của UBND tỉnh và các cơ quan chức năng đối với các kiến nghị, đề xuất của cử tri trong lần tiếp xúc trước của đại biểu HĐND tỉnh; thông báo những nội dung cơ bản về chương trình kỳ họp HĐND tỉnh sắp tới. Tập hợp đầy đủ các kiến nghị, đề xuất, tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cử tri để phản ánh đến kỳ họp HĐND tỉnh.

Tổ chức hoạt động giám sát: chức năng giám sát của HĐND tỉnh được thực hiện bằng nhiều hình thức như: giám sát của HĐND tại kỳ họp, giám sát của Thường trực, các ban HĐND và đại biểu HĐND tỉnh.

Hoạt động giám sát trước và sau kỳ họp có vai trò rất quan trọng, là biện pháp để nắm và đánh giá được hiệu lực, hiệu quả của các nghị quyết HĐND tỉnh; các vấn đề bức xúc cử tri quan tâm. Trên cơ sở đó rút ra kinh nghiệm cho việc thông qua các nghị quyết mới và góp phần nâng cao trách nhiệm của UBND và các ngành liên quan đến việc tổ chức thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh.

Trong lĩnh vực giám sát việc thu, chi ngân sách Nhà nước tại địa phương, các chương trình, dự án trọng điểm thì phương pháp phối hợp chặt chẽ với Kiểm toán Nhà nước, tham khảo các báo cáo, các kết luận của kiểm toán khu vực để làm căn cứ giám sát là một kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả giám sát trong lĩnh vực kinh tế – ngân sách.

Giám sát để thực hiện chương trình công tác của HĐND, đồng thời thông qua giám sát các ban HĐND tìm ra những vấn đề còn bức xúc đưa ra thảo luận tại hội trường và đề xuất nội dung chất vấn các cơ quan chức năng trả lời tại kỳ họp.

Về các công tác bảo đảm cho kỳ họp, Thường trực  HĐND tỉnh phải công bố kế hoạch, thời gian, nội dung, chương trình của kỳ họp trên các phương tiện thông tin đại chúng theo quy định. Cung cấp kịp thời, đầy đủ các báo cáo, tờ trình, dự thảo nghị quyết, nội dung chất vấn cho các đại biểu HĐND tỉnh. Tổ chức họp báo, đưa tin các nội dung trọng tâm của kỳ họp, đồng thời, tập trung phản ánh những vấn đề mà cử tri quan tâm nhất. Làm việc với Đài phát thanh, truyền hình để tổ chức phát thanh, truyền hình trực tiếp phiên khai mạc, chất vấn, trả lời chất vấn, trả lời kiến nghị của cử tri. Sử dụng các phóng sự tài liệu bằng hình ảnh để minh họa làm nổi bật nhũng nội dung đại biểu và cử tri quan tâm. Phối hợp nhịp nhàng giữa Bộ phận truyền hình trực tiếp với Chủ tọa kỳ họp để chuyển tải có hiệu quả nhất nội dung kỳ họp đến các tầng lớp nhân dân. Tạo không khí sôi nổi, khuyến khích, động viên đại biểu HĐND phát huy năng lực, các kỹ năng tham gia tích cực phát biểu, chất vấn, phát hiện vấn đề.

Tổ chức điều hành tại kỳ họp

Sau khi đã thống nhất nội dung chương trình kỳ họp, Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh phải tham mưu xây dựng “kịch bản” điều hành của chủ tọa kỳ họp thật chi tiết, khoa học theo thời gian cụ thể trong từng ngày họp. Kinh nghiệm cho thấy, nếu không quy định thời lượng cụ thể cho từng nội dung công việc thì chương trình điều hành của Chủ tọa kỳ họp dễ bị “phá sản”.

Thường trực HĐND phân công công tác điều hành từng buổi, từng nội dung phần việc cho các thành viên chủ tọa kỳ họp. Chủ tọa kỳ họp phải bám vào kịch bản để điều hành, không tùy tiện thay đổi sẽ làm xáo trộn chương trình, ảnh hưởng đế chất lượng kỳ họp. Điều hành phải bảo đảm tính chặt chẽ, linh hoạt, tạo không khí dân chủ, cởi mở, dành thời gian cho các nội dung trọng tâm và những vấn đề còn có nhiều ý kiến khác nhau để thảo luận, thống nhất, tạo sự đồng thuận cao trong các đại biểu. Lựa chọn các báo cáo trình bày tại kỳ họp (yêu cầu phải báo cáo tóm tắt, ngắn gọn, tập trung vào các nội dung trọng tâm). Cố gắng giảm đến mức tối đa đọc báo cáo tại hội trường, chỉ đọc những báo cáo quan trọng nhất, dành nhiều thờâi gian cho thảo luận tổ, thảo luận tại hội trường và hoạt động chất vấn. Các nội dung khác gửi sớm để đại biểu tự nghiên cứu.

Chất vấn và trả lời chất vấn là một trong những nội dung quan trọng, thu hút sự quan tâm của nhân dân. Các nội dung được chất vấn cần phải được lựa chọn đúng trọng tâm, trọng điểm, chú trọng vào các vấn đề còn nổi cộm, bức xúc của cử tri.     

Điều hành chất vấn, chủ tọa nêu các vấn đề cũng như các yêu cầu rõ, ngắn gọn, dễ hiểu, hướng thảo luận đúng trọng tâm, trọng điểm, yêu cầu đại biểu không nêu những vấn  đề trùng lắp, cần nêu rõ vấn đề và đặt câu hỏi ngắn gọn.

Trả lời cần đi thẳng vào vấn đề mà cử tri, đại biểu nêu, không trả lời chung chung, né tránh, bao biện. Về cơ bản là: vấn đề đã được giải quyết cụ thể như thế nào, nếu chưa giải quyết thì làm rõ nguyên nhân vì sao và khẳng định sẽ xử lý cụ thể vào thời gian nào sắp tới. Đối với các vấn đề có thiếu sót, những cá nhân bị chất vấn phải nhận trách nhiệm của ngành, đơn vị, cá nhân như thế nào, nêu rõ những giải pháp khắc phục, giải quyết. Chủ tọa truy tận cùng các vấn đề nêu ra mà người được chất vấn trả lời chưa rõ hoặc vòng vo, né tránh...

Điều hành đường dây điện thoại trực tuyến: lâu nay các kỳ họp thường lệ của HĐND tỉnh Nghệ An thường tổ chức đường dây điện thoại trực tuyến để tiếp nhận các thông tin của cử tri quan tâm tới kỳ họp, thông thường mỗi kỳ họp tiếp nhận từ 150-300 cuộc điện thoại. Chủ tọa kỳ họp cần thông báo cho nhân dân biết việc tiếp nhận các kiến nghị của nhân dân qua đường dây điện thoại trực tuyến.

Điều hành thảo luận các Tờ trình và dự thảo các nghị quyết: đây là bước quan trọng để thông qua các nghị quyết có chất lượng, có tính khả thi cao. Chủ tọa kỳ họp phải nắm chắc vấn đề, có định hướng đúng để các đại biểu thảo luận đi đến thống nhất cao. Trong quá trình thảo luận phai dựa vào nhiều kênh thông tin. Trong đó, báo cáo thẩm tra của các ban HĐND đóng vai trò định hướng quan trọng. Chủ tọa kỳ họp tổng hợp nhanh, đầy đủ các ý kiến còn khác nhau của đại biểu về những nội dung quan trọng để tập trung thảo luận, bảo đảm thống nhất cao của các đại biểu khi quyết nghị. Những vấn đề các đại biểu còn băn khoăn nhiều, chưa thống nhất cao nên dành thời gian thảo luận thêm hoặc để lại kỳ họp sau chuẩn bị kỹ hơn, tránh tình trạng thông qua vội vàng dẫn đến chất lượng nghị quyết không cao, vừa ban hành xong đã phải sửa đổi.

Ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình điều hành kỳ họp nhằm giúp cho các đại biểu HĐND tiếp cận, xử lý nhanh, hiệu quả các nội dung cơ bản của kỳ họp.

Như vậy, nói đến kỹ năng điều hành kỳ họp là nói đến năng lực xử lý tình huống của Chủ tọa kỳ họp. Ngoài việc có kịch bản diều hành tốt, Chủ tọa kỳ họp phải nhanh nhạy, xử lý linh hoạt, khoa học, biết định hướng, gợi mở vấn đề, phát huy được ý thức tự giác, tích cực của đại biểu cùng tham gia giải quyết các nội dung của kỳ họp. Có như vậy, kỳ họp mới thành công, mới đạt các yêu cầu đề ra.