77 năm - Hành trình kỳ tích của người Chứt

Kỳ 1: Đi tìm lai lịch hòm phiếu bầu cử đầu tiên

Người Chứt ở Quảng Bình được xếp là dân tộc thiểu số rất ít người, khi vỏn ven chỉ có 5 tộc người: Sách, Mày, Rục, A Rem, Mã Liềng với hơn 1.600 hộ và hơn 6.400 khẩu. Địa bàn cư trú của đồng bào năm rải trên 29 bản của 9 xã, thuộc 3 huyện Minh Hóa, Tuyên Hóa và Bố Trạch tại “những nơi thâm sơn cùng cốc”… Dù vậy, trong lịch sử Quốc hội nước ta và cho đến tận bây giờ người Chứt đã có đóng góp những lá phiếu dân chủ đầu tiên bầu lên những đại biểu Quốc hội “tài đức vẹn toàn” cho dân tộc thủa bình minh trang sử mới của đất nước. Cùng với sự phát triển của đất nước, Người Chứt luôn được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm, đồng hành với sự phát triển của đất nước, đồng bào đã có những bước phát triển “kỳ tích” sánh vai cùng các dân tộc anh em trong cộng đồng dân tộc xây dựng và bảo vệ non sông gấm vóc Việt Nam.

Vào những ngày tháng 3 “con ong đi lấy mật” núi rừng Trường Sơn đẹp như thiếu nữ đang thì xuân sắc. Con đường vào bản người Chứt vì thế cũng bớt chông chênh. Quá trình tìm hiểu tư liệu về dân tộc Chứt, chúng tôi phát hiện chi tiết thú vị và ý nghĩa đó là tại Bảo tàng Quốc hội đang lưu giữ một hòm phiếu bầu của kỳ Tổng tuyển cử bầu Quốc hội khóa đầu tiên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - năm 1946 tại điểm bỏ phiếu xã Thanh Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình. Trùng hợp nữa khi ở xã này đang có 1 bản dân tộc Chứt sinh sống.

Tự hào cùng lịch sử

Theo dòng lịch sử, Cách mạng tháng Tám (1945) thành công, lật đổ chế độ quân chủ, chế độ thuộc địa nửa phong kiến, thành lập Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Ngày 3.9.1945, Chính phủ lâm thời đã họp phiên đầu tiên do Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ tọa, đã thảo luận và tán thành 6 vấn đề cấp bách do Chủ tịch nêu ra, trong đó có vấn đề “tổ chức càng sớm, càng hay cuộc Tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu, soạn thảo Hiến pháp dân chủ”.

Ảnh 2 Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình tổ chức gặp mặt kỷ niệm 70 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên. Ảnh chụp lại tư liệu nhân vật
Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình tổ chức gặp mặt kỷ niệm 70 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên. (Ảnh chụp lại tư liệu nhân vật)

Theo lời Bác dạy, “Tổng tuyển cử là một dịp cho toàn thể quốc dân tự do lựa chọn những người có tài, có đức, để gánh vác công việc nước nhà”. Các ban bầu cử được thành lập tới tận làng xã do Ủy ban Hành chính các cấp trực tiếp đảm nhiệm, tại tỉnh Quảng Bình. Trong không khí vô cùng phấn khởi, với tinh thần dân tộc dâng cao chưa từng có sau thắng lợi của Cách mạng tháng Tám, cử tri và bà con người Chứt cũng nô nức chuẩn bị cho lần đầu tiên được thực hiện quyền công dân một nước độc lập, tự do; ngày hội toàn dân bầu cử lần đầu tiên được chính quyền cách mạnh tổ chức.

Theo tỷ lệ dân số, tỉnh Quảng Bình được bầu 5 đại biểu, mà ứng cử lên đến 26 người, gồm đủ các thành phần, đủ lứa tuổi, đủ chính kiến và tôn giáo, chứng tỏ thực tâm đoàn kết của Việt Minh trong sự nghiệp cứu nước và dựng nước. Càng gần đến ngày Tổng tuyển cử, không khí trong tỉnh càng náo nức, sôi nổi, tưng bừng, làm tăng thêm không khí chính trị sôi động của tỉnh hướng đến ngày 6.1.1946.

Theo ông Đinh Bội (86 tuổi), nguyên Chủ tịch UBND huyện Minh Hóa, ngày Tổng tuyển cử năm 1946, ông đã đủ lớn để biết không khí hân hoan của nhân dân các bản làng dân tộc nơi đây, dịp đó khắp nơi tiếng trống rộn ràng như lễ hội vang núi rừng. Ông Bội xúc động, bồi hồi kể lại, lúc đó bố của ông Bội là ông Đinh Lâm được đưa vào làm “ông xeo” - chân chạy thông tin khắp làng trên tổng dưới, tuyên truyền về bầu cử Quốc hội.

Ảnh Bài kì 1 Hòm phiếu bầu cử Quốc hội khóa I nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại điểm Bầu cử Xã Thanh Hóa đang được trưng bày tại Quốc hội. Ảnh Quang Vũ
Hòm phiếu bầu cử Quốc hội Khóa I nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại điểm bầu cử xã Thanh Hóa trưng bày tại Phòng Truyền thống Quốc hội. Ảnh: Q. Vũ

Nội dung tuyên truyền mà ông Lâm phải thuộc lòng để đi vận động là “tăng gia sản xuất, tăng gia sản xuất ngay, tăng gia sản xuất nữa” để chống đói và đẩy mạnh kháng chiến. Tiêu diệt giặc dốt, “biết chữ để cầm lá phiếu thực hiện quyền công dân”; dán niêm yết công khai danh sách và tiểu sử các ứng cử viên Đại biểu Quốc hội Khóa I. Các làng dựng cổng chào, treo các băng khẩu hiệu “Hoan nghênh cuộc Tổng tuyển cử”; các trụ sở công cộng trang hoàng cờ hoa rực rỡ; các ứng cử viên đại biểu Quốc hội tại tỉnh lần lượt ra mắt cử tri ở các đơn vị bầu cử và có lời hứa thật xứng đáng là những đại biểu một lòng một dạ phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân và phục vụ chủ nghĩa xã hội, vì quyền lợi và nghĩa vụ của cử tri và nhân dân.

"Mấy năm trước tôi có ra Hà Nội thăm nhà Quốc hội mới, được thấy hòm phiếu kỷ vật lịch sử của quê hương (xã Thanh Hóa, huyện Minh Hóa) được trang trọng đặt trong phòng truyền thống Quốc hội, lòng rất xúc động nhớ lại những năm tháng lịch sử tôi từng chứng kiến, tôi đã khóc" - Ông Bội nói.

Sống xứng đáng với ngày mai

Cũng bình dị như chính câu chuyện được viết lên từ chất liệu cuộc sống, trở lại câu chuyện hòm phiếu bầu cử Quốc hội Khóa I nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tháng 1.1946 của nhân dân xã Thanh Hóa đang được trưng bày tại Bảo tàng Quốc hội thì đây là một thùng phiếu đóng bằng gỗ, vuông thành sắc cạnh, có ngăn và nắp khóa; kỹ thuật đóng đơn giản, gọn gàng, giản dị, không chạm trổ nhưng tinh tế.

Đúng 7 giờ sáng ngày 6.1.1946, Tổng tuyển cử bắt đầu. Ở Quảng Bình, mọi khâu phục vụ cho bầu cử đều được chuẩn bị tổ chức chu đáo. Việc bỏ phiếu diễn ra rất nhanh và an toàn, tấp nập nhất là vào khoảng từ 7 giờ - 10 giờ sáng và nhiều nơi kết thúc rất sớm. Không khí bầu cử tại mọi nơi trên địa bàn tỉnh diễn ra hết sức sôi nổi, hơn 95% cử tri đã đi bỏ phiếu, cuộc bầu cử tưng bừng như một ngày hội lớn. Điều đó đã góp phần quan trọng làm nên thành công của cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam.

Qua lớp bụi mờ quá khứ và bao biến thiên cuộc đời, lai lịch hòm phiếu này như thế nào và hành trình trở thành kỷ vật lịch sử, được trưng bày tại nơi danh giá ra làm sao thì gần như không ai nắm rõ, hay nói chính xác là những nhân chứng lịch sử có liên quan gần như đã không còn.

Chúng tôi tìm gặp Chủ tịch UBND huyện Tuyên Hóa Lê Nam Giang. Sau một số cuộc gọi điện tìm hiểu từ cơ sở, ông truyền đạt ngắn gọn: “Các cao niên tại xã chỉ nghe truyền lại rằng ông Hoàng Học là người đóng hòm phiếu đó”…

Từ chút dữ liệu mang tính “truyền khẩu” này, thôi thúc chúng tôi rời thị trấn huyện lỵ Đồng Lê, trực chỉ hướng mặt trời lặn, tìm đến xã Thanh Hóa. Sau gần 40km đường đèo, trụ sở UBND xã hiện ra trước mắt. Vì đã liên hệ, kết nối trước nên chỉ hội ý chớp nhoáng, đoàn cán bộ xã dẫn nhóm phóng viên đến nhà bà Nguyễn Thị Liệu (nay đã 95 tuổi), được xem là một trong những người già nhất xã, tham gia cách mạng sớm và hiện còn rất minh mẫn. Bà vừa được trao danh hiệu 75 năm tuổi Đảng. Tuy nhiên, trong ký ức của bà cũng chỉ có không khí bầu cử ngày ấy, địa điểm bầu cử, ai làm ban bầu cử. Như thế, cán bộ, Nhân dân địa phương cũng không còn ai biết gì hơn…

Hành trình “trả lại tên” cho một kỷ vật lịch sử tưởng như rơi vào bế tắc...

Hội đồng nhân dân

Xây dựng chính quyền cơ sở xứng tầm thời đại
Diễn đàn

Xây dựng chính quyền cơ sở xứng tầm thời đại

Tổ chức chính quyền hai cấp, sát nhập chính quyền cơ sở là nhiệm vụ đã chín muồi và cấp thiết. Nhưng quy mô, mức độ chính quyền cơ sở cần phù hợp với tình hình thực tế và khả năng quản trị, điều hành của đội ngũ cán bộ khi bước vào guồng máy mới. Điều quan trọng, đừng bỏ phí dân tài, lựa chọn được đội ngũ cán bộ có phẩm chất, năng động, sáng tạo, có khả năng tiếp cận công nghệ thông tin để tổ chức thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn mới và thực sự được cử tri và Nhân dân tin tưởng trao gửi quyền hạn.

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà phát biểu kết luận
Diễn đàn

Xử lý dứt điểm các kết luận thanh tra, kiểm toán trong lĩnh vực tài chính

Làm việc với Sở Tài chính về công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo và thực hiện các kết luận thanh tra, kiểm toán, Đoàn giám sát HĐND thành phố Hà Nội đã ghi nhận những nỗ lực đáng kể của Sở Tài chính trong việc triển khai các nhiệm vụ được giao. Từ những kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế được chỉ rõ, Đoàn giám sát đề nghị, Sở tiếp tục đẩy mạnh công tác giải quyết dứt điểm các kết luận thanh tra, kiểm toán đã được đưa ra. Qua đó, bảo đảm tối đa quyền lợi chính đáng của người dân; nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, góp phần vào sự phát triển bền vững của Thủ đô.

Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tràng An Trần Thị Bích Liên giới thiệu với đoàn giám sát về mô hình giáo dục chất lượng cao của nhà trường
Chuyển động

Tạo cạnh tranh tích cực đối với các mô hình trường, lớp ngoài công lập

Giám sát việc thực hiện mô hình giáo dục chất lượng cao tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND thành phố Hà Nội đánh giá, chất lượng đào tạo của các cơ sở giáo dục chất lượng cao trên địa bàn ngày càng đáp ứng được các yêu cầu thực tiễn đặt ra. Bước đầu đã tạo được sự cạnh tranh tích cực đối với các mô hình trường, lớp ngoài công lập.

Ban Kinh tế - Xã hội, HĐND thị xã Quảng Yên khảo sát khu vực nuôi trồng thủy sản của các hộ dân và đánh giá tình hình triển khai mô hình nuôi lồng bè.
Địa phương

Nghiên cứu các mô hình nuôi trồng thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu

Trong cuộc khảo sát được tổ chức mới đây, Ban Kinh tế - Xã hội HĐND thị xã Quảng Yên (Quảng Ninh) đã trực tiếp kiểm tra các khu vực nuôi trồng thủy sản tại xã Hoàng Tân và Liên Hòa; ghi nhận nhiều ý kiến đề xuất về việc tăng cường hỗ trợ tài chính cho các hộ dân bị thiệt hại do thiên tai, giúp họ nhanh chóng khôi phục sản xuất. Đồng thời, xây dựng các mô hình nuôi trồng thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm thiểu rủi ro do thiên tai gây ra…

Thông suốt thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp
Diễn đàn

Thông suốt thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp

Kỳ họp thứ 22 (chuyên đề), HĐND tỉnh Bình Dương Khóa X diễn ra hôm qua, ngày 11.4, không chỉ xem xét, thông qua những nghị quyết quan trọng về đầu tư công, quy hoạch và đất đai, mà còn khẳng định quyết tâm chính trị trong việc tái thiết bộ máy hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu lực, phục vụ tốt hơn. Không dừng ở cam kết, chính quyền Bình Dương đang chuyển cải cách thành hành động cụ thể, với nguyên tắc xuyên suốt: không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi.

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Trần Quốc Toản phát biểu tại kỳ họp
Hội đồng nhân dân

Thông qua Đề án đề nghị công nhận thị xã Mỹ Hào là Đô thị loại III

Ngày 11.4, tại Trụ sở HĐND-UBND tỉnh, HĐND tỉnh Khóa XVII đã tổ chức Kỳ họp thứ 26 (kỳ họp không thường lệ), để xem xét, quyết định một số nội dung thuộc thẩm quyền của HĐND tỉnh. Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Trần Quốc Toản; Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Xuân Tiến; Phó Chủ tịch HĐND Trần Thị Tuyết Hương chủ trì kỳ họp.

Đồng thuận, niềm tin - sức mạnh lớn nhất của một chính quyền kiến tạo
Hội đồng nhân dân

Đồng thuận, niềm tin - sức mạnh lớn nhất của một chính quyền kiến tạo

Giữa những con số tăng trưởng ấn tượng, thành phố Hải Phòng chọn cách "chậm lại" để lắng nghe, thấu hiểu và chăm lo cho từng số phận, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau. Khi đặt người dân và cán bộ vào trung tâm cải cách, thành phố không chỉ tinh gọn bộ máy, mà còn xây dựng được một nền tảng phát triển bền vững: sự đồng thuận và niềm tin. Trong một thế giới đầy biến động, đó chính là sức mạnh lớn nhất của một chính quyền kiến tạo.

Khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng hai con số
Hội đồng nhân dân

Khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng hai con số

Cuối tháng 3.2025, Thường trực HĐND tỉnh Bình Dương đã phối hợp tổ chức chương trình truyền hình trực tiếp “đối thoại với cử tri”, chủ đề “Bình Dương cải thiện môi trường đầu tư - Giải pháp tối ưu để tăng trưởng kinh tế 2 con số”. Chương trình không chỉ truyền đi khát vọng tăng trưởng hai con số theo Nghị quyết số 25 của Chính phủ, mà còn thể hiện quyết tâm chính trị rõ ràng: biến đối thoại thành động lực phát triển.

Đoàn giám sát Ban Văn hoá - Xã hội HĐND thành phố kiểm tra thực tế mô hình giáo dục chất lượng cao tại Trường Tiểu học Lê Quý Đôn (quận Nam Từ Liêm)
Diễn đàn

Tìm hướng đi bền vững cho mô hình trường chất lượng cao

Giám sát thực tế việc thực hiện mô hình giáo dục chất lượng cao trên địa bàn quận Nam Từ Liêm, Đoàn giám sát Ban Văn hóa - Xã hội HĐND thành phố Hà Nội đánh giá mô hình giáo dục chất lượng cao trên địa bàn quận đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, để tiếp tục phát triển, nhân rộng mô hình đòi hỏi cần có những điều chỉnh phù hợp với thực tiễn, đặc biệt trong bối cảnh chính sách giáo dục có nhiều thay đổi.

Quyết tâm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng
Diễn đàn

Quyết tâm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng

Cả nước đã và đang tập trung cao triển khai quyết liệt các yêu cầu, nhiệm vụ sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã. Trước những nhiệm vụ quan trọng này, đề nghị UBND tỉnh, các cấp, ngành tập trung cao, nỗ lực tối đa thực hiện toàn diện, vượt mức các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Nhất là mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 13,6% theo chỉ đạo của Trung ương.