Kinh nghiệm hay - Cách làm tốtXã Mai Châu (Phú Thọ): Bứt phá nhờ phát triển du lịch cộng đồng
Phát huy nguồn lực từ các Chương trình mục tiêu quốc gia và tiềm năng du lịch cộng đồng, xã Mai Châu (tỉnh Phú Thọ) đang từng bước hướng đến trở thành trung tâm du lịch sinh thái, văn hóa và tạo cơ hội phát triển kinh tế bền vững cho người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS).
Phát triển du lịch gắn với văn hóa bản địa
Xã Mai Châu được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và dân số của thị trấn Mai Châu, các xã Nà Phòn, Tòng Đậu, Thành Sơn và 5 xóm của xã Đồng Tân. Hiện, xã có diện tích hơn 147km², dân số hơn 18.000 người. Trong đó, đồng bào DTTS chiếm trên 90%.
Xác định công tác dân tộc là đòn bẩy cho phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS, xã Mai Châu đã huy động tối đa các nguồn lực, chủ động lồng ghép hiệu quả các Chương trình MTQG về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi để đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ sinh kế và phát huy thế mạnh địa phương.
Tính đến nay, toàn xã đã triển khai 125 dự án với tổng vốn đầu tư hơn 1.135 tỷ đồng, tập trung vào các lĩnh vực then chốt như giao thông, giáo dục, y tế, điện, nước, công nghệ thông tin và hạ tầng du lịch. Đặc biệt, xác định địa phương có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng, từ nguồn vốn các Chương trình MTQG, xã đã phối hợp tổ chức các lớp đào tạo nghề, kỹ năng quản lý du lịch cộng đồng, giúp các hộ tiếp cận nguồn tín dụng ưu đãi mở homestay. Từ sự hỗ trợ ban đầu ấy, du lịch cộng đồng đã mở ra cơ hội đổi đời cho nhiều hộ đồng bào DTTS trên địa bàn.

Điển hình, là chị Hà Thị Hoàn (xóm Pom Cọong) - người đã biến ngôi nhà sàn của mình thành điểm trình diễn nghề dệt truyền thống và bán thổ cẩm. Từ một hộ nghèo chỉ có mảnh ruộng nhỏ, kinh tế gia đình chị đã ngày càng khởi sắc nhờ mạnh dạn phát triển du lịch gắn với văn hóa bản địa, thu hút đông đảo khách du lịch ghé thăm, trải nghiệm. “Khách du lịch đến xem tôi dệt và mua khăn, mua túi mang về làm quà. Lúc đầu còn e ngại vì mình nghèo, xóm cũng nghèo, sản phẩm thôn quê nhưng nhờ sự yêu thích của các du khách đã giúp tôi tự tin giới thiệu sản phẩm của người Thái mình cho cả người nước ngoài”, chị Hoàn chia sẻ.
Tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các dự án
Toàn xã hiện có 584 hộ kinh doanh cá thể, 61 cơ sở lưu trú đang hoạt động, trong đó có 44 homestay với nhiều kiến trúc nhà sàn truyền thống. Các loại hình du lịch trải nghiệm, nghỉ dưỡng, sinh thái đang thu hút ngày càng đông du khách, tạo nguồn thu lớn cho người dân trong xã.
Theo Bí thư Đảng ủy xã Hà Văn Di, định hướng lãnh đạo xuyên suốt trong nhiệm kỳ 2025 - 2030 của Ban Chấp hành Đảng bộ xã là phát huy tiềm năng của từng vùng để phát triển du lịch cộng đồng, dịch vụ và nông nghiệp chất lượng cao.
Trong đó, khu vực trung tâm xã (trước đây là thị trấn Mai Châu và các xã Nà Phòn, Tòng Đậu) tiếp tục là hạt nhân phát triển du lịch cộng đồng; khu vực ven Quốc lộ 6 với điều kiện giao thông thuận lợi sẽ mở rộng phát triển đa dạng các loại hình dịch vụ. Còn khu vực vùng cao (xã Thành Sơn cũ) sẽ tập trung vào phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng gắn với sản xuất nông nghiệp công nghệ cao.

Thời gian qua, xã đã thu hút được một số dự án lớn đầu tư trên địa bàn, như: Dự án Noong Luông Retreat - khu nông nghiệp công nghệ cao kết hợp du lịch có tổng diện tích hơn 118 ha, tổng vốn đầu tư 359 tỷ đồng, do Công ty Cổ phần Phát triển Nông nghiệp Quốc tế Hòa Bình (thành viên Green i-Park) làm chủ đầu tư.
Khởi công ngày 8/5 vừa qua, Dự án Noong Luông Retreat bố trí hơn 50% diện tích phục vụ phát triển nông nghiệp công nghệ cao, mỗi năm dự kiến cung cấp 1.350 tấn rau củ quả sạch, 3 triệu cây giống và 800 tấn dược liệu. Phần còn lại, sẽ hình thành khu nghỉ dưỡng cao cấp, gồm; khách sạn 5 sao, biệt thự sinh thái, nhà hàng, hội nghị, khu thể thao giải trí và nhiều tiện ích hiện đại.
Bí thư Đảng ủy xã Hà Văn cho biết, xã đang tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các dự án đã khởi công và hoàn tất thủ tục đầu tư. Đồng thời, chủ động phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành là Cơ quan Thường trực của ba Chương trình MTQG nhằm tiếp tục tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thủ tục, bảo đảm tiến độ triển khai các dự án theo kế hoạch”, ông Hà Văn Di chia sẻ.
Về mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 đưa Mai Châu trở thành khu du lịch sinh thái của cả nước, lãnh đạo xã khẳng định, thời gian tới, xã sẽ tiếp tục tập trung phát triển du lịch gắn với bảo tồn các giá trị văn hóa dân tộc, nhất là văn hóa dân tộc Thái; phát triển du lịch xanh, thân thiện môi trường; ứng dụng chuyển đổi số trong quảng bá, quản lý du lịch. Cùng với đó, phát triển công nghiệp chế biến nông lâm sản, vật liệu xây dựng và các ngành nghề truyền thống gắn với nguyên liệu bản địa theo hướng đi bền vững.