Lý do theo UBND TP. Cần Thơ là nhằm mục đích mở rộng cơ sở thuế, bảo đảm nguồn thu ngân sách vì theo quy định hiện nay, cá nhân có các khoản lãi tiền gửi nhận được từ các tổ chức tín dụng, được miễn thuế.
Trái ngược với quan điểm này, tỉnh Ninh Thuận lại đề xuất giữ nguyên chính sách miễn thuế với lãi suất tiền gửi tiết kiệm, trái phiếu Chính phủ và các khoản đầu tư dài hạn vì việc duy trì ưu đãi thuế sẽ giúp khuyến khích người dân gửi tiền vào ngân hàng, bảo đảm dòng vốn cho nền kinh tế và tạo động lực phát triển.
Thực tế, đề xuất đánh thuế thu nhập cá nhân đối với khoản tiền lãi tiết kiệm đã từng được đưa ra nhưng sau đó không thực hiện được. Và lần này, Bộ Tài chính cũng đã có quan điểm rằng sẽ không thay đổi. Cụ thể, theo Bộ Tài chính, trong hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) gửi xin ý kiến các bộ, ngành, địa phương và người dân, Bộ đã đề nghị tiếp tục giữ nguyên quy định về miễn thuế thu nhập cá nhân đối với lãi tiền gửi tiết kiệm như quy định hiện hành. Theo đó, Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành quy định miễn thuế đối với thu nhập từ lãi tiền gửi tại tổ chức tín dụng, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, lãi trái phiếu Chính phủ, tiền lương hưu...
Quy định về miễn thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ lãi tiền gửi tại các tổ chức tín dụng nhằm khuyến khích cá nhân không có nhu cầu đầu tư trực tiếp vào sản xuất, kinh doanh gửi tiền tiết kiệm qua ngân hàng - kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế. Đây cũng là chính sách phúc lợi đối với các đối tượng không có khả năng lao động có nguồn tiền nhàn rỗi gửi vào ngân hàng để nhận lãi - Bộ Tài chính nhấn mạnh.
Quan điểm này của Bộ Tài chính nhận được sự ủng hộ của nhiều người dân cũng như các chuyên gia. Lý do, như phân tích của một chuyên gia thì tiền gửi tiết kiệm là một trong những kênh huy động vốn chính của các ngân hàng. Từ đó, ngân hàng có nguồn vốn cho vay ra thị trường, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhất là trong bối cảnh vốn tín dụng vẫn đóng vai trò trụ cột. Do đó, đề xuất đánh thuế tiền lãi gửi tiết kiệm có thể khiến nhiều người giảm gửi tiền vào ngân hàng mà có xu hướng nắm giữ USD hoặc vàng…
Ý kiến khác cũng cho rằng, nếu áp dụng thuế đối với tiền lãi gửi tiết kiệm có thể gây ra tác động tiêu cực đến nền kinh tế vì lãi tiền gửi tiết kiệm nếu bị đánh thuế có thể khiến lượng tiền gửi vào ngân hàng giảm, khi đó, lãi suất cho vay có thể bị đẩy lên, tác động tới doanh nghiệp. Rằng việc đánh thuế lãi tiền gửi ở các nước phát triển là bình thường nhưng ở nước ta hiện tại chưa nên đặt ra. Sau này, nếu đánh thuế thì cần xác định đối tượng, ngưỡng đánh thuế và chỉ áp dụng đối với người có thu nhập cao...
Theo số liệu thống kê, những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng huy động vốn của các ngân hàng luôn thấp hơn so với cho vay. Như năm 2024, các ngân hàng cho vay 15,6 triệu tỷ đồng, tăng hơn 2,1 triệu tỷ đồng trong khi huy động vốn chỉ đạt gần 14,7 triệu tỷ đồng, tăng 1,2 triệu tỷ đồng. Năm nay, Ngân hàng Nhà nước đưa ra kế hoạch tăng trưởng tín dụng 16%, tương đương gần 2,5 triệu tỷ đồng được đưa ra thị trường - đồng nghĩa với việc các ngân hàng sẽ cần huy động vốn nhiều hơn để cho vay.
Bởi vậy, điều cần thiết là phải duy trì mức lãi phù hợp để thu hút vốn. Đồng thời, không nên đặt vấn đề đánh thuế đối với tiền giửi tiết kiệm nhằm bảo đảm cân bằng giữa mục tiêu thu ngân sách và duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững trong dài hạn.
