Sẽ ảnh hưởng đến các nhà sản xuất, ngành bán lẻ trong nước
Bày tỏ đồng tình với việc không quy định miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu qua các sàn thương mại điện tử có giá trị nhỏ, đại biểu Hoàng Minh Hiếu cho rằng: với sự phát triển của thương mại điện tử, hàng hóa có giá trị nhập khẩu có giá trị nhỏ có khối lượng ngày càng lớn. Theo số liệu thống kê vào thời điểm tháng 3.2023, có khoảng 4 - 5 triệu đơn hàng/ngày thương mại điện tử giá trị nhỏ được vận chuyển qua biên giới về Việt Nam. Bình quân mỗi đơn hàng thuộc loại này có trị giá khoảng 200.000 đồng, như vậy tổng giá trị hàng hóa loại này lên tới 800 tỉ đồng/ngày. Con số này có thể còn tăng lên do thương mại điện tử ở nước ta đang thuộc tốp 10 nước có tốc độ phát triển nhanh nhất thế giới.
“Do vậy, đối với từng đơn hàng thì giá trị có thể nhỏ, nhưng tổng lượng hàng hóa nhập khẩu theo hình thức này đã, đang và sẽ tiếp tục chiếm một khối lượng khá lớn. Nếu miễn thuế sẽ dẫn đến việc không thu được một lượng thuế khá lớn; chưa kể có thể dẫn đến tình trạng "xé nhỏ" giá trị đơn hàng để tránh thuế”, đại biểu phân tích.
Cùng đó, việc miễn thuế hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các nhà sản xuất và ngành bán lẻ trong nước do hàng hóa nhập khẩu được hưởng nhiều lợi thế.
Việc không chịu thuế sẽ giúp hàng hóa nhập khẩu có giá rẻ hơn so với hàng hoá sản xuất trong nước, đồng thời do không phải tính thuế nên việc thực hiện thủ tục hải quan đối với loại hàng hoá này cũng nhanh hơn, có tính cạnh tranh cao hơn… Nếu không có các giải pháp kịp thời, sẽ ảnh hưởng rất lớn đến ngành sản xuất trong nước.
Bên cạnh đó, việc miễn thuế đối với các hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ chủ yếu là để đơn giản hóa thủ tục hành chính. Tuy nhiên, với việc áp dụng công nghệ thông tin thì hiện nay việc thực hiện thủ tục hải quan và thu thuế cũng không còn rườm rà, gây mất quá nhiều thời gian.
Cũng theo đại biểu, nhiều nước trên thế giới cũng đã bỏ quy định miễn thuế đối với hàng hóa có giá trị nhỏ được nhập khẩu qua các sàn thương mại điện tử… “Trước đây, Liên minh Châu Âu cũng cho miễn thuế đối với các giao dịch có giá trị dưới 150 EUR. Tuy nhiên, từ 1.7.2021, quy định này đã bị bãi bỏ nhằm giảm thất thu thuế từ thương mại điện tử và bảo đảm sự công bằng trong lĩnh vực kinh doanh. Các nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia, Indonesia cũng đã có những bước đi tương tự…”, đại biểu Hiếu dẫn chứng.
Trên cơ sở đó, đại biểu đề nghị không miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ. “Hiện nay, Luật hiện hành và dự thảo Luật cũng không quy định về vấn đề này, nhưng việc miễn thuế đang được thực hiện theo quy định tại Quyết định số 78 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ. Đây là điểm chưa phù hợp với chính sách do luật định, nên cần quy định rõ trong Nghị quyết chung của kỳ họp Quốc hội này về việc cần sớm chấm dứt hiệu lực của Quyết định này”, đại biểu Hoàng Minh Hiếu nhấn mạnh.
Tạo điều kiện thuận lợi khai, nộp thuế đúng hạn
Liên quan đến quy định nhà quản lý sàn giao dịch điện tử, nhà quản lý nền tảng số thực hiện kê khai, nộp thuế thay cho các hộ, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử tại khoản 5 Điều 4, đại biểu nêu rõ: Hiện nay, có ý kiến cho rằng quy định này sẽ đặt thêm gánh nặng cho các sàn giao dịch điện tử, ảnh hưởng đến sự phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam.
Tuy nhiên, quy định này có nhiều điểm hợp lý, như: về mặt kỹ thuật, các nhà quản lý sàn giao dịch điện tử, nhà quản lý nền tảng số có điều kiện thuận lợi nhất trong việc nắm giữ thông tin, dữ liệu về các giao dịch thông qua sàn giao dịch của mình… Về lâu dài sẽ làm giảm chi phí của toàn xã hội trong việc kê khai, nộp thuế, quản lý thuế, đặc biệt là khi có sự kết nối dữ liệu giữa người nộp thuế, sàn giao dịch thương mại điện tử và cơ quan thuế.
Bên cạnh đó, việc thực hiện theo phương thức này đang là xu thế trong việc phát triển thương mại điện tử ở các nước... Đơn cử như ở Liên minh Châu Âu, các sàn thương mại điện tử có thể sử dụng hệ thống One-Stop Shop để báo cáo và nộp thuế giá trị gia tăng cho tất cả các giao dịch trên một cổng duy nhất. Điều này giúp giảm thiểu thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho việc khai và nộp thuế đúng hạn… Hay tại nhiều nước khác cũng đang thực hiện cơ chế tương tự như Vương quốc Anh, Úc, New Zealand, Na Uy…
Do vậy, bày tỏ thống nhất với chính sách này, song, để bảo đảm tính khả thi, đại biểu đề nghị cần có những quy định cụ thể về lộ trình triển khai thực hiện cụ thể, bảo đảm phù hợp với việc triển khai kết nối, hoàn thiện các hệ thống thông tin; hỗ trợ các sàn giao dịch điện tử thực hiện trách nhiệm của mình... Đồng thời, cần nghiên cứu để quy định rõ việc giảm trừ trách nhiệm cho sàn thương mại điện tử, đặc biệt là trường hợp họ đã thực hiện đầy đủ các nỗ lực hợp lý để tuân thủ quy định thuế…
