Hướng đến hệ thống thi hành án nghiêm minh, hiệu quả

Bắt tạm giữ đúng quy định pháp luật

Thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác tạm giam, tạm giữ và thi hành án hình sự trên địa bàn, Công an tỉnh đã chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo sở, ngành chức năng và địa phương trong tổ chức thực hiện các mặt công tác trên lĩnh vực này. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn, xây dựng lực lượng; quan tâm đầu tư cơ sở vật chất phục vụ công tác tạm giam, tạm giữ, thi hành án hình sự.

Các trường hợp bắt tạm giữ đúng quy định pháp luật. Giai đoạn 2021 - 2024, các cơ sở giam giữ tổ chức tiếp nhận 7.270 đối tượng tạm giữ, tạm giam bảo đảm đầy đủ thủ tục, tổ chức lập, đăng ký, quản lý hồ sơ theo hướng dẫn của Bộ Công an. Việc chuyển giao người bị tạm giam, tạm giữ (5.221 người) phục vụ các hoạt động tố tụng và đưa đến nơi chấp hành án được thực hiện theo quy định.

Công tác kiểm sát việc bắt, tạm giam, tạm giữ, thi hành án hình sự được thực hiện tốt, kịp thời phát hiện các vi phạm để kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu các cơ quan chức năng nghiêm túc tiếp thu, khắc phục, sửa chữa, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác kiểm sát. Giai đoạn 2021 - 2024, ngành kiểm sát hai cấp đã ban hành 44 kiến nghị, 3 kháng nghị có căn cứ, được cơ sở giam giữ chấp nhận, thực hiện.

Tuy nhiên, điều kiện cơ sở vật chất của cơ sở giam giữ còn hạn chế. Theo đó, một số buồng giam trong nhà tạm giữ (phân trại tạm giam khu vực) chưa bảo đảm diện tích chỗ nằm tối thiểu cho người bị tạm giữ, người bị tạm giam theo quy định 2m²/người; một số Nhà tạm giữ cấp huyện trước đây xây dựng đã lâu đến nay đã xuống cấp, lưu lượng giam giữ tăng nhanh dẫn đến quá tải so với quy mô hiện có.

Nhiều trường hợp bị kết án tử hình giam giữ rất lâu (có trường hợp trên 15 năm) nhưng chưa thi hành do vướng quy định chung. Số lượng người chấp hành án phạt tù phục vụ việc tạm giữ, tạm giam hiện còn ít, chưa bảo đảm 15% theo quy định. Số lượng biên chế, nhân sự của các cơ sở giam giữ chưa bảo đảm. Công tác quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án tại cộng đồng chưa được UBND cấp xã thực hiện tốt. Nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của người chấp hành án, nhất là án treo, cải tạo không giam giữ, đa phần còn hạn chế, gây khó khăn cho công tác theo dõi, quản lý, giám sát của các cơ quan, tổ chức liên quan.

Cơ cấu các Phân trại tạm giam gắn với sắp xếp đơn vị hành chính

Đoàn giám sát đã kiến nghị, đề xuất nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giam, giữ và thi hành án hình sự trên địa bàn thời gian tới. Theo đó, đề nghị Công an tỉnh tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn, chính trị cho cán bộ chiến sĩ. Bổ sung, điều phối biên chế cho Trại tạm giam Công an tỉnh, các Phân trại khu vực bảo đảm thực hiện tốt công tác giam giữ phạm nhân. Rà soát tình hình thực tế, điều kiện, khả năng quản lý của từng Phân trại tạm giam khu vực để bố trí người chấp hành án phạt tù phục vụ việc tạm giam, tạm giữ bảo đảmtheo quy định…

Cùng với đó, rà soát, cơ cấu lại các Phân trại tạm giam theo mô hình khu vực đúng chỉ đạo của Trung ương gắn với việc sắp xếp đơn vị hành chính và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Tổng hợp danh mục công trình, nhu cầu cần đầu tư, sửa chữa cơ sở vật chất, trang thiết bị tại Trại tạm giam Công an tỉnh và các Phân trại khu vực để đề xuất cấp có thẩm quyền trung ương và địa phương cho chủ trương, hỗ trợ kinh phí thực hiện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan liên quan trong xem xét, đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù và đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện, bảo đảm công tâm, khách quan, có căn cứ, đúng đối tượng theo quy định, thể hiện tính nghiêm minh và khoan hồng của pháp luật.

Đoàn giám sát cũng kiến nghị Tòa án nhân dân tỉnh xem xét tuyển dụng, điều phối biên chế ngành Tòa án bảo đảm theo quy định thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, trong đó có biên chế Thẩm tra viên làm công tác thi hành án hình sự của tòa án cấp cơ sở. Thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, rà soát bảo đảm 100% các quyết định thi hành án đối với bản án đã có hiệu lực pháp luật được ban hành, gửi đúng thời gian luật định. Song song đó, kiến nghị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh tăng cường các biện pháp kiểm sát về tạm giam, tạm giữ và thi hành án hình sự đối với Tòa án nhân dân, Trại tạm giam và Phân trại tạm giam, bảo đảm mọi vi phạm đều được phát hiện và kiến nghị, kháng nghị khắc phục, sửa chữa đầy đủ, kịp thời, đúng quy định. Tích cực theo dõi, đôn đốc các cơ quan, đơn vị thực hiện kiến nghị, kháng nghị khắc phục những hạn chế, thiếu sót, sai phạm trong hoạt động tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự.

Đoàn giám sát kiến nghị Đoàn ĐBQH tỉnh có ý kiến đề nghị sửa đổi, bổ sung Điều 367 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 theo hướng có quy định cụ thể thời hạn Chủ tịch nước xem xét chấp nhận hay không chấp nhận đơn xin tha tội chết cho người bị kết án tử hình. Vì hiện nay không có quy định nên thời gian qua, nhiều trường hợp bị kết án tử hình giam giữ rất lâu, gây khó khăn, áp lực trong công tác quản lý giam giữ tại địa phương.