Hệ thống hóa toàn diện các quy định về Hội thẩm nhân dân

Hội thẩm nhân dân (HTND) là một chủ thể cơ bản, thành tố quan trọng trong nền tư pháp với định hướng xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Qua thực tế giám sát tại địa phương, những trăn trở và giải pháp tháo gỡ khó khăn trong hoạt động của chế định này tiếp tục được Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh chuyển tải tới diễn đàn Kỳ họp thứ Bảy, Quốc hội Khóa XV.

Điều kiện làm việc, chế độ chính sách chưa tương xứng

Ngay trước thềm kỳ họp, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật trong hoạt động tham gia xét xử của HTND hai cấp trên địa bàn. Kết quả giám sát đã chỉ rõ những kết quả đáng ghi nhận, nổi bật là tinh thần trách nhiệm trong tham gia nghiên cứu hồ sơ vụ án ngay sau khi có quyết định phân công; luôn có sự trao đổi, cùng Thẩm phán nghiên cứu để giải quyết những vấn đề còn vướng mắc, mâu thuẫn.

Trong thời gian từ đầu nhiệm kỳ đến 31.3.2024, Hội thẩm TAND tỉnh tham gia xét xử hơn 1.841 vụ việc và đã cùng Thẩm phán đưa ra các phán quyết đúng pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Mặc dù vậy, hoạt động của HTND tại địa phương cũng cho thấy còn những hạn chế, vướng mắc. Trong đó, việc tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ xét xử cho Hội thẩm thực hiện chưa thống nhất trên phạm vi cả nước; chưa xây dựng được bộ tài liệu tập huấn nghiệp vụ xét xử chuyên sâu, thống nhất; thời gian tập huấn còn ngắn ngày…

Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu thảo luận về Dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi) - ảnh: L. Hiển
Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu thảo luận về Dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi). Ảnh: L. Hiển

Về các điều kiện bảo đảm hoạt động khác, kết quả giám sát của Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh cho thấy, chế độ đối với HTND rất thấp. Hiện, HTND chỉ có chế độ bồi dưỡng phiên tòa với mức 90.000 đồng/ngày (nghiên cứu hồ sơ hoặc xét xử). Về Đoàn Hội thẩm, đây chỉ là tổ chức tự quản của các Hội thẩm, không phải là cơ quan Nhà nước hay một tổ chức hội theo quy định. Ngoài trang phục được cấp, chế độ cho Hội thẩm theo quy định, Đoàn Hội thẩm không có bất cứ nguồn kinh phí nào để phục vụ các hoạt động...

Cần quy định rõ thẩm quyền, trách nhiệm, chế độ, quyền lợi 

Từ thực tế được chỉ ra trong quá trình giám sát, tại phiên thảo luận hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Thị Thu Hà tiếp tục đề cập rõ thêm một số khó khăn, vướng mắc liên quan đến tổ chức, hoạt động của chế định HTND. Cụ thể, hệ thống quy phạm pháp luật về HTND chưa đồng bộ; quy định về chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, hoạt động của HTND hiện phân tán ở nhiều văn bản khác nhau; việc xử lý trong trường hợp HTND từ chối tham gia xét xử mà không có lý do chính đáng hoặc tự ý vắng mặt đột xuất dẫn đến phiên tòa bị hoãn cũng chưa có những quy định cụ thể…

Yêu cầu phải có những quy định rõ ràng hơn, gắn với hệ thống hóa toàn diện các quy định về Hội thẩm trong các văn bản pháp luật hiện hành, phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013 là hết sức cần thiết. Đại biểu đánh giá, việc dự thảo Luật (sửa đổi) đã được tiếp thu, chỉnh lý, cập nhật nhiều nội dung; nhất là các quy định về tiêu chuẩn, trách nhiệm, độ tuổi, chế độ, chính sách; công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho HTND... sẽ tạo điều kiện quan trọng tiếp tục nâng cao vai trò vị thế, hiệu quả hoạt động của HTND.

Về mặt quản lý, qua nghiên cứu Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu bày tỏ tán thành rất cao với đề nghị không giao Hội đồng nhân dân (HĐND) quản lý HTND. Tuy nhiên, cần quy định rõ trách nhiệm của HĐND trong phối hợp quản lý, giám sát hoạt động, hỗ trợ kinh phí, cơ sở vật chất cho HTND. Vì HĐND bầu ra Đoàn Hội thẩm thì phải có chế tài ràng buộc trách nhiệm phối hợp quản lý, giám sát, cung cấp thông tin tình hình chất lượng hoạt động của các HTND do mình bầu ra.

Quốc hội và Cử tri

Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ngày 30.10.2024
Diễn đàn Quốc hội

Chống lãng phí và việc xây dựng, hoàn thiện thể chế

Lê Việt Trường - Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh

Công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí luôn là vấn đề mang tính thời sự, được Đảng, Nhà nước, cả hệ thống chính trị và toàn xã hội quan tâm đặc biệt. Mới đây nhất, trước yêu cầu tăng cường nguồn lực, khơi dậy sức dân đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới dưới sự lãnh đạo của Đảng, công tác phòng, chống lãng phí đang đứng trước những yêu cầu, nhiệm vụ mới rất khẩn trương, cấp bách, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài viết quan trọng với tiêu đề "Chống lãng phí".

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài phát biểu tại thảo luận Tổ 1
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

Phân cấp, ủy quyền phải gắn với bố trí nguồn lực cho các địa phương

Thảo luận tại Tổ 1 về dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi), Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài đặc biệt quan tâm đến nội dung phân cấp, ủy quyền cho các địa phương, nhất là việc tăng cường phân cấp, ủy quyền này phải gắn với bố trí nguồn lực để thực sự tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương.

Cần một tư duy mới về đầu tư PPP
Chính sách và cuộc sống

Cần tư duy mới về đầu tư PPP

Cần khẩn trương tổng kết, nghiên cứu, sửa đổi căn cơ, toàn diện Luật PPP. Nhiệm vụ này phải làm càng sớm càng tốt với một tư duy mới để thực sự tạo đột phá trong thu hút nguồn lực đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng phục vụ sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên vươn mình.

Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Bùi Xuân Thống phát biểu ý kiến
Quốc hội và Cử tri

Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai đóng góp nhiều ý kiến thiết thực tại thảo luận tổ

Thảo luận tại tổ tại Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội Khóa XV về Dự thảo Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng và việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai đã đóng góp nhiều ý kiến thiết thực, tâm huyết.

ĐBQH Nguyễn Thị Quyên Thanh phát biểu tại hội trường.
Quốc hội và Cử tri

Hiệu quả hay không phụ thuộc nhiều vào năng lực của đội ngũ cán bộ ở địa phương, cơ sở

Trong phiên thảo luận tại hội trường sáng nay, 1.11, ĐBQH Nguyễn Thị Quyên Thanh (Vĩnh Long) nhấn mạnh, việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035 sẽ phụ thuộc rất nhiều vào năng lực cán bộ, công chức, viên chức tại địa phương, cơ sở.  Vì vậy, phải xác định công tác đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng, bố trí nhân lực thực hiện là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, triển khai sớm để bảo đảm thành công cho chương trình. 

Nhà máy Samsung tại khu công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh
Chính sách và cuộc sống

Sẵn sàng đón nhà đầu tư chiến lược

Xây dựng, bổ sung quy định về quy trình, thủ tục đầu tư đặc biệt nhằm rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục, nâng cao năng lực cạnh tranh trong việc thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao, các lĩnh vực đặc biệt khuyến khích đầu tư, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu (dự thảo Luật) được kỳ vọng mở ra cơ hội lớn để đón “đại bàng” - những nhà đầu tư chiến lược đến với Việt Nam.

Giám đốc cơ sở khám, chữa bệnh chịu trách nhiệm bảo đảm đầy đủ, kịp thời thuốc, vật tư y tế
Quốc hội và Cử tri

Giám đốc cơ sở khám, chữa bệnh chịu trách nhiệm bảo đảm đầy đủ, kịp thời thuốc, vật tư y tế

Thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT), ĐBQH Hồ Thị Kim Ngân (Bắc Kạn) kiến nghị, để khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, bảo đảm quyền lợi người bệnh, cần bổ sung trong dự thảo Luật quy định sửa đổi, bổ sung Điều 43 về trách nhiệm của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh BHYT: Giám đốc cơ sở khám bệnh, chữa bệnh chịu trách nhiệm bảo đảm đầy đủ, kịp thời thuốc, vật tư y tế trong khám bệnh, chữa bệnh cho người có thẻ BHYT trong phạm vi được hưởng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên thảo luận
Quốc hội và Cử tri

Lấy lợi ích, sự hài lòng của người bệnh làm trung tâm

Ủng hộ sự đột phá khi quy định thông tuyến khám, chữa bệnh với quan điểm lấy lợi ích, sự hài lòng của người bệnh làm trung tâm tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế, các đại biểu Quốc hội nêu rõ, để chính sách này khả thi đòi hỏi quyết tâm rất cao của Quốc hội, Chính phủ, Bộ Y tế và sự thay đổi mạnh mẽ của cả hệ thống y tế để nâng cao năng lực, chất lượng, dịch vụ y tế, niềm tin, sự an tâm, hài lòng của người dân đối với cấp khám, chữa bệnh ban đầu.

ĐBQH Văn Thị Bạch Tuyết (TP. Hồ Chí Minh)
Quốc hội và Cử tri

Chuẩn bị kỹ lưỡng, bảo đảm cân bằng giữa phát triển và bảo tồn di sản, bản sắc văn hóa

Các đại biểu Quốc hội khẳng định, việc thành lập TP. Huế trực thuộc trung ương sẽ mở ra triển vọng phát triển kinh tế bền vững địa phương; đồng thời, giúp bảo tồn di sản cố đô, phát huy giá trị văn hóa độc đáo, góp phần nâng cao đời sống của người dân. Cùng với việc thành lập TP. Huế trực thuộc Trung ương, cần thiết có cơ chế đặc thù và yêu cầu chuẩn bị kỹ lưỡng về hạ tầng, nhân lực để bảo đảm cân bằng giữa phát triển và bảo tồn bản sắc, di sản văn hóa.

 Cân nhắc quy định để người bệnh có bảo hiểm y tế tự đi khám, chữa bệnh
Ý kiến đại biểu

Cân nhắc quy định để người bệnh có bảo hiểm y tế tự đi khám, chữa bệnh

Thảo luận tại hội trường chiều 31.10 về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế, ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) cho rằng, việc quy định người có thẻ BHYT tự đi khám, chữa bệnh (KCB) là phù hợp với nguyện vọng của đông đảo cử tri. Tuy nhiên, điều này sẽ tạo ra tâm lý nôn nóng, không an tâm điều trị ở cơ sở KCB ban đầu và cơ bản, dẫn đến nhiều bệnh nhân sẽ chuyển lên tuyến trên để được điều trị, dẫn đến sẽ gây quá tải ở tuyến trên.

Huế sẽ là thành phố trực thuộc Trung ương đầu tiên có đường biên giới
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

Huế sẽ là thành phố trực thuộc Trung ương đầu tiên có đường biên giới

Thảo luận ở Tổ 3 về Đề án thành lập TP. Huế trực thuộc Trung ương, các ĐBQH tỉnh Nghệ An cho rằng: Khi thành lập, TP. Huế là thành phố trực thuộc Trung ương đầu tiên trên cả nước có đường biên giới, đây là điểm khác biệt so với các thành phố trực thuộc trung ương còn lại. Do đó, cần đặc biệt lưu ý đặc điểm này, vì với tính chất có đường biên giới sẽ có những yếu tố đặc thù…

Có thêm lực đẩy, TP. Huế có thể phát huy hết những tiềm năng vốn có
Ý kiến đại biểu

Có thêm lực đẩy, TP. Huế có thể phát huy hết những tiềm năng vốn có

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ sáng 31.10 về việc thành lập Thành phố Huế trực thuộc Trung ương, ĐBQH Trần Thị Vân (Bắc Ninh) cho rằng, Huế là địa phương có nhiều tiềm năng, lợi thế mà không một nơi nào có được bởi vừa là cố đô vừa là trung tâm của miền Trung ruột thịt cùng nét đặc trưng riêng về văn hoá. Nếu có thêm lực đẩy, TP. Huế hoàn toàn có thể thúc đẩy phát huy hết những tiềm năng vốn có.

Bảo đảm tính thống nhất trong quản lý Nhà nước đối với tàu bay không người lái
Ý kiến đại biểu

Bảo đảm tính thống nhất trong quản lý Nhà nước đối với tàu bay không người lái

Tham gia ý kiến thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Phòng không Nhân dân, ĐBQH Trần Nhật Minh (Nghệ An) cho rằng, cần bổ sung các hoạt động đình chỉ bay, tạm giữ, áp chế bay (trước cụm từ “thu hồi giấy phép”) vào điểm e, khoản 2 Điều 45 để bảo đảm tính thống nhất trong quản lý Nhà nước đối với tàu bay không người lái, phương tiện bay khác.

Hành động thực chất
Chính sách và cuộc sống

Hành động thực chất

Trước ngày 20.11, các địa phương phải hoàn thành việc xóa bỏ toàn bộ tàu cá “3 không”: không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép. Đây là yêu cầu của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) tại cuộc họp với các bộ, ngành và 28 địa phương ven biển diễn ra mới đây.

Có thu hồi đất sau khi Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư bị thu hồi?
Diễn đàn Quốc hội

Có thu hồi đất sau khi Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư bị thu hồi?

Thảo luận tại tổ 16 về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu… các đại biểu Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh, Lai Châu, Cà Mau và Lâm Đồng kiến nghị làm rõ và bổ sung quy định về việc có thu hồi đất sau khi Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư bị thu hồi hay không?.

Quy định rõ biện pháp xử lý vật chứng, tài sản trong vụ án hình sự
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

Quy định rõ biện pháp xử lý vật chứng, tài sản trong vụ án hình sự

Thảo luận tại Tổ 3 về dự thảo Nghị quyết thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự, ĐBQH Trần Đức Thuận (Nghệ An) đề nghị quy định rõ các biện pháp xử lý vật chứng, tài sản để bảo đảm minh bạch; có tiêu chí trong xử lý vật chứng tài sản có ý nghĩa lưu thông phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, không để lãng phí.

ĐBQH Đỗ Ngọc Thịnh (Khánh Hòa)
Quốc hội và Cử tri

Hài hòa quyền lợi chính đáng của các bên liên quan

Thảo luận tại Tổ sáng nay, 30.10, về dự thảo Nghị quyết về thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự, một số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) cho rằng, việc áp dụng cơ chế thí điểm sẽ có tác động rất lớn đến quyền con người, quyền công dân, nhất là quyền tài sản và đề nghị, cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát nhằm bảo đảm hài hòa quyền lợi chính đáng của các bên liên quan.

Quang cảnh thảo luận tại tổ 17
Quốc hội và Cử tri

Tháo "nút thắt" thể chế để khơi thông nguồn lực phát triển

Góp ý vào dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đấu thầu, các ĐBQH tỉnh Cao Bằng, Gia Lai, An Giang nhấn mạnh, dù là nội dung khó và phức tạp song việc sửa đổi các luật trên là cần thiết, phù hợp với yêu cầu của thực tiễn; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho địa phương, doanh nghiệp, tạo môi trường thuận lợi, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. 

Rà soát lại quy trình thủ tục đầu tư tránh chồng chéo giữa các luật
Quốc hội và Cử tri

Rà soát lại quy trình thủ tục đầu tư tránh chồng chéo giữa các luật

Thảo luận tại Tổ 9 về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu, các ĐBQH tỉnh: Quảng Ninh, Hòa Bình, Bến Tre, Phú Yên đều đồng tình với sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung, tuy nhiên cần rà soát lại quy trình thủ tục đầu tư để tránh chồng chéo giữa các luật liên quan.

Phân cấp, ủy quyền phải gắn với bố trí nguồn lực cho các địa phương
Quốc hội và Cử tri

Phân cấp, ủy quyền phải gắn với bố trí nguồn lực cho các địa phương

Chiều 29.10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ Tám, Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội đã thảo luận tại Tổ 1 về Dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi); Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế và Luật Dự trữ quốc gia.