Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Đồng Tháp có Công văn số 4679/STNMT-QLĐĐ ngày 30.9.2024 gửi Bộ TN-MT, UBND tỉnh Đồng Tháp về việc công khai thông tin về vi phạm và việc khắc phục vi phạm pháp luật đất đai trên địa bàn tỉnh. Trong số các trường hợp công khai có: Công ty TNHH Đầu tư Sản xuất Dịch vụ Đồng Tháp (Công ty Đồng Tháp), Công ty Cổ phần Thương mại Queen Land (Công ty Queen Land), Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Bến Tre (Công ty Bến Tre).
Theo thông tin công khai, Công ty Đồng Tháp và Công ty Queen Land có địa chỉ sử dụng đất có vi phạm: xã Hòa Thành – xã Tân Dương, huyện Lai Vung. Cả hai doanh nghiệp đều có cùng thời điểm vi phạm: từ ngày 21.12.2017 với lỗi vi phạm: chậm đưa đất vào sử dụng quá 36 tháng (kể từ ngày cấp giấy chứng nhận 21.12.2017). Công ty Đồng Tháp có diện tích đất vi phạm là hơn 69.700m2 còn Công ty Queen Land là hơn 89.000m2.
Trong khi đó, Công ty Bến Tre có địa chỉ sử dụng đất có vi phạm tại xã Mỹ Hiệp, huyện Cao Lãnh. Thời điểm vi phạm: 1.2012. Công ty Bến Tre chậm tiến độ sử dụng đất quá 24 tháng (chậm 139 tháng, theo biên bản bàn giao mặt bằng của các ngành huyện Cao Lãnh từ tháng 1.2012 đến tháng 9.2019 là 92 tháng và từ tháng 10.2019 đến tháng 8.2023 là 47 tháng). Diện tích đất vi phạm: 94.200m2 (theo Kết luận thanh tra (KLTT) số 122/KL-TTr.TNMT ngày 19.9.2023 của Sở TN-MT tỉnh Đồng Tháp).
Theo KLTT số 122/KL-TTr.TNMT, tháng 1.2012, UBND tỉnh Đồng Tháp giao khu đất trên cho Công ty Bến Tre để đầu tư xây dựng nhà máy xay xát và lau bóng gạo xuất khẩu Bến Tre (Công ty Bến Tre trúng đấu giá với số tiền hơn 25 tỷ đồng). Công ty Bến Tre đã thực hiện xong nghĩa vụ tài chính. Ngày 31.1.2012, Công ty Bến Tre được bàn giao đất thực địa để triển khai xây dựng nhà máy.
Thế nhưng, kể từ ngày nhận bàn giao đất thực địa đến thời điểm thanh tra (31.8.2023) Công ty Bến Tre chậm đưa đất vào sử dụng 139 tháng. KLTT của Sở TN-MT tỉnh Đồng Tháp kết luận: “Công ty Bến Tre được UBND tỉnh Đồng Tháp giao đất để thực hiện dự án đầu tư mà không đưa đất vào sử dụng 12 tháng liên tục kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa là vi phạm quy định tại điểm i khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai năm 2013. Việc không đưa đất vào sử dụng của Công ty Bến Tre không thuộc trường hợp bất khả kháng và phải được xử lý thu hồi đất”.
Sau khi Sở TN-MT tỉnh Đồng Tháp ban hành KLTT, Công ty Bến Tre có văn bản số 05/2023/CV-BTM ngày 3.10.2023 gửi UBND tỉnh Đồng Tháp về việc gia hạn thời gian đưa đất vào sử dụng tại khu đất trên. Theo văn bản trên, Công ty Bến Tre đã hoàn thành thủ tục chấm dứt hoạt động dự án nhà máy xay xát và lau bóng gạo xuất khẩu (dự án cũ), đang thực hiện thủ tục thuê thêm hơn 3.800m2. Sau khi hoàn thành, Công ty Bến Tre sẽ thực hiện thủ tục đăng ký đầu tư theo quy định của pháp luật (dự án nhà máy chế biến Dừa Betrimex Đồng Tháp, với diện tích đất hơn 94.200m2).
Trước đó, ngày 25.2.2022, Thanh tra Sở TN-MT tỉnh Đồng Tháp đã ban hành KLTT số 16/KL-TTr.TNMT liên quan đến việc sử dụng đất của Công ty Đồng Tháp và Công ty Queen Land. Theo KLTT, hai đơn vị trên được giao đất để xây dựng dự án Xưởng sản xuất gạch bằng đất nung và gạch không nung (Công ty Đồng Tháp) và Nhà máy sản xuất gạch tuynen (Công ty Queen Land). Hai đơn vị thực hiện đầy đủ nghĩa vụ người sử dụng đất nhưng đến thời điểm thanh tra, hai dự án đều chậm triển khai thực hiện. Cả hai dự án chỉ san lấp mặt bằng, chưa đầu tư xây dựng hạ tầng.
Theo KLTT, cả hai dự án trên đều chậm đưa đất vào sử dụng quá thời hạn 36 tháng (kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận 21.12.2017) là vi phạm quy định tại điểm i khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai năm 2013. Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 15 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15.5.2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai (Nghị định số 43/2014/NĐ-CP); việc không đưa đất vào sử dụng của 2 doanh nghiệp không thuộc trường hợp bất khả kháng và phải được xử lý thu hồi đất.
Được biết, đối với 3 dự án trên, Sở TN-MT tỉnh Đồng Tháp kiến nghị xử lý vi phạm: xác lập thủ tục gia hạn sử dụng đất đối với diện tích chậm tiến độ theo quy định. Việc xác lập thủ tục gia hạn sử dụng đất là thực hiện theo các KLTT nêu trên.
Các dự án vi phạm pháp luật đất đai thuộc trường hợp thu hồi đất nhưng hiện nay, các đơn vẫn đang xin gia hạn sử dụng đất, có đơn vị xin lập dự án mới (tại vị trí đất cũ). Dư luận cho rằng, với việc các doanh nghiệp dù đã được giao đất để làm dự án nhưng không đưa đất vào sử dụng, không triển khai dự án, thì việc gia hạn hay xin dự án mới liệu có khả thi, có nên gia hạn sử dụng đất?
* Báo Đại biểu Nhân dân tiếp tục giám sát, thông tin kết quả thực thi pháp luật trong vụ việc trên đến bạn đọc và cử tri cả nước.