Đồng Nai phát triển nông - lâm - thủy sảnPhát huy tối đa giá trị hệ sinh thái rừng

Bảo tồn thiên nhiên song song phát triển kinh tế lâm nghiệp

Sau sáp nhập, Đồng Nai hiện quản lý hơn 313.700ha rừng và đất lâm nghiệp, trở thành địa phương có diện tích rừng lớn nhất Đông Nam Bộ. Tỉnh cũng quản lý nhiều hệ sinh thái đa dạng và các khu rừng đặc dụng quan trọng như vườn quốc gia Cát Tiên, vườn quốc gia Bù Gia Mập và khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai. Đây là nguồn tài nguyên vô giá, giữ vai trò then chốt trong phát triển kinh tế xanh, bảo vệ môi trường và duy trì sinh kế bền vững cho hàng chục nghìn hộ dân sống ven rừng.

Thống kê cho thấy, Đồng Nai hiện có 39,41% diện tích rừng đặc dụng, 23,14% rừng phòng hộ và 37,45% rừng sản xuất. Đây là cấu trúc cân đối, phù hợp để vừa bảo tồn thiên nhiên, vừa phát triển kinh tế lâm nghiệp. Với diện tích rừng và đất lâm nghiệp lớn, Đồng Nai được kỳ vọng trở thành “trung tâm lâm nghiệp” của Đông Nam Bộ.

Không chỉ có diện tích lớn, rừng của Đồng Nai phần lớn là rừng tự nhiên, có hệ sinh thái rừng đa dạng cả trên cạn lẫn dưới nước. Điển hình là vườn quốc gia Cát Tiên được đánh giá cao về tiềm năng dự trữ sinh quyển với các danh hiệu quốc tế như: khu dự trữ sinh quyển thế giới, khu di tích quốc gia đặc biệt... Vườn quốc gia Cát Tiên hiện quản lý trên 71.000ha, là một trong những khu rừng đặc dụng quan trọng bậc nhất Việt Nam, điều tiết nguồn nước sông Đồng Nai và chống ngập úng vùng hạ lưu.

Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên Phạm Xuân Thịnh cho hay, vườn hiện duy trì 23 trạm, chốt kiểm lâm; đơn vị đã ứng dụng công nghệ GPS (hệ thống định vị toàn cầu), flycam (thiết bị bay điều khiển từ xa), bản đồ số, bẫy ảnh để giám sát cháy rừng và theo dõi đa dạng sinh học, bảo vệ an toàn nhiều loài quý hiếm như bò tót, voi châu Á, chà vá chân đen.

Áp dụng nhiều mô hình kinh tế dưới tán rừng

Đồng Nai đạt kết quả ấn tượng trong thực hiện Đề án quốc gia “Trồng 1 tỷ cây xanh” nhằm phục hồi hệ sinh thái của Việt Nam cũng như ứng phó với biến đổi khí hậu. Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đặt mục tiêu trồng 20 triệu cây xanh trên đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp. Kết quả đến cuối năm 2024, toàn tỉnh đã trồng được gần 20,6 triệu cây xanh. Dự kiến trong năm 2025, tỉnh sẽ trồng thêm 4,4 triệu cây xanh. Như vậy, dự kiến giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh trồng được hơn 25 triệu cây xanh, vượt hơn 17,7 triệu cây so với chỉ tiêu Trung ương giao. Đạt được kết quả ấn tượng trên nhờ tỉnh đã tích cực triển khai chương trình với tinh thần cả hệ thống chính trị vào cuộc, đưa việc trồng cây thành phong trào thi đua sôi nổi “nhà nhà trồng cây, người người trồng cây”.

Nhằm phát huy tối đa giá trị của hệ sinh thái rừng cả về kinh tế, xã hội, môi trường, tỉnh đã triển khai Đề án Phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tỉnh khai thác đa dạng cả về tài nguyên rừng cũng như giá trị văn hóa, lịch sử như gỗ và lâm sản, dịch vụ môi trường rừng, du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, tín chỉ carbon… Ngành lâm nghiệp tỉnh đang tích cực tìm kiếm, áp dụng nhiều mô hình phát triển kinh tế dưới tán rừng nhằm mang lại nhiều lợi ích thiết thực về kinh tế, môi trường, giúp công tác quản lý, phát triển rừng bền vững hơn.

Khai thác kinh tế rừng, các địa phương của Đồng Nai đang triển khai nhiều dự án du lịch liên quan đến rừng như: dự án khu phức hợp du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng tại núi Chứa Chan và hồ Núi Le (xã Xuân Lộc); dự án du lịch tại khu du lịch Thác Mai - Bàu Nước Sôi (xã Định Quán); đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí của khu bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai giai đoạn 2021 - 2030...

Với diện tích lớn gần 8.000ha rừng ngập mặn, tỉnh khuyến khích các mô hình nuôi thủy sản dưới tán rừng theo hướng quảng canh như tôm, cua, cá nước lợ… Với mô hình nuôi này, người nuôi chủ yếu thả con giống trong môi trường thiên nhiên, vật nuôi tự tìm nguồn thức ăn trong tự nhiên. Chính vì vậy, tuy là thủy sản nuôi nhưng vẫn là đặc sản thiên nhiên có giá trị kinh tế cao, được thị trường ưa chuộng.

Với gần 10ha nuôi tôm, cua quảng canh tại xã Phước An, ông Lưu Nhật Nam chia sẻ, nguồn thủy sản nước lợ ngoài thiên nhiên ngày càng giảm sút nên thủy sản nuôi quảng canh được thị trường ưa chuộng, mang lại hiệu quả kinh tế cao; ông Nam cho biết, phát triển rừng ngập mặn, giữ được môi trường rừng thì thủy sản mới sinh sôi; chính vì vậy, người dân sinh sống ở vùng rừng ngập mặn cũng có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ và phát triển rừng.

Sau khi Đồng Nai và Bình Phước hợp nhất, công tác quản lý, bảo vệ rừng trở nên thuận lợi và hiệu quả hơn. Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai mới đang tập trung triển khai kế hoạch trồng rừng, cây xanh theo mùa vụ, đảm bảo tỷ lệ sống trên 85%. Đồng thời, Chi cục cũng hỗ trợ các doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh gỗ và lâm sản, góp phần phát triển kinh tế rừng bền vững. Các doanh nghiệp sản xuất, chế biến về gỗ trên địa bàn tỉnh cũng hỗ trợ người trồng rừng đạt Chứng nhận Quản lý rừng bền vững (FSC). Đến nay, toàn tỉnh đã có 3,6 nghìn hecta gỗ rừng trồng đạt chứng nhận FSC.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Thị Hoàng nhấn mạnh, các đơn vị liên quan phải hoàn thiện phương án quản lý rừng bền vững, coi đây là nền tảng bảo vệ và khai thác giá trị rừng, đặc biệt gắn với phát triển du lịch sinh thái; bà Hoàng cũng yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng lực lượng biên phòng tỉnh phối hợp tháo gỡ vướng mắc, bố trí nguồn lực hỗ trợ theo quy định.