Dự đại hội có: Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Hoàng Duy Chinh; Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Nông Thị Hà; lãnh đạo Ủy ban Dân tộc, Vụ Dân tộc thiểu số, Văn phòng điều phối chương trình mục tiêu quốc gia; các sở, ban, ngành của tỉnh cùng 250 đại biểu được triệu tập đại diện cho đồng bào các dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn toàn tỉnh.

Ngoài ra, còn có đại biểu các tỉnh: Tuyên Quang, Cao Bằng, Thái Nguyên, Lạng Sơn cùng chung vui với Ngày hội.

Nỗ lực xây dựng vùng đồng bào dân tộc thiểu số phát triển

Phát biểu khai mạc Đại hội, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo Đại hội tỉnh Hoàng Thu Trang nhấn mạnh: Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là trong thời kỳ đổi mới, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, cùng tinh thần đoàn kết, nỗ lực thi đua phấn đấu vươn lên, đồng bào các dân tộc tỉnh Bắc Kạn đã triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách, chương trình, dự án của Trung ương và của tỉnh đối với vùng đồng bào DTTS và đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2019 - 2024 đạt 5,5%/năm. Đến nay, thu nhập bình quân/người đạt trên 50 triệu đồng/năm. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 27,37% năm 2020 xuống còn 21,95% năm 2023. Công tác quốc phòng an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội vùng đồng bào DTTS được giữ vững và ổn định. Từ trong các phong trào thi đua yêu nước, xuất hiện ngày càng nhiều điển hình tiên tiến là con em đồng bào DTTS trong học tập, nghiên cứu, lao động, sản xuất, kinh doanh, bảo vệ an ninh, Tổ quốc…

Kết quả đạt được trong những năm qua đã thể hiện cố gắng, nỗ lực phấn đấu rất lớn của đồng bào các dân tộc trong tỉnh. Tuy nhiên, vùng đồng bào DTTS vẫn là vùng có điều kiện khó khăn nhất. Tỷ lệ hộ nghèo còn cao, kết quả giảm nghèo chưa thực sự bền vững, nguy cơ tái nghèo cao; vẫn tồn tại tình trạng đồng bào thiếu đất sản xuất, thiếu đất ở... Đây cũng là những thách thức, trở ngại đặt ra cho cấp ủy, chính quyền các cấp trong thực hiện các chính sách dân tộc thời gian tới.

Chỉ ra những thách thức, khó khó trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị các đại biểu nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy dân chủ, tham gia đóng góp nhiều ý kiến xác đáng, góp phần thực hiện có hiệu quả công tác dân tộc, xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Qua đó, giúp thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.

Thực hiện hiệu quả chính sách dân tộc trong tình hình mới

Tại Đại hội, các đại biểu đã tham luận để làm rõ hơn sự đóng góp của nhiều tập thể và cá nhân tiêu biểu trong vùng đồng bào các DTTS và miền núi. Trong đó, Đại tá, Giám đốc Công an tỉnh Hà Văn Tuyên chia sẻ “4 kinh nghiệm quý” để phát huy vai trò của đồng bào DTTS trong công tác bảo đảm an ninh trật tự; Trưởng thôn Khuổi Nộc, xã Lương Thượng (Na Rì) Dương Hồng Sinh chia sẻ những kinh nghiệm vận động bà con đồng bào Mông định canh, định cư, xóa bỏ tập tục lạc hậu; Phó Chủ tịch UBND huyện Pác Nặm Trịnh Đức Minh hiến kế những giải pháp thực hiện hiệu quả các chính sách dân tộc, đặc biệt là các chương trình mục tiêu quốc gia góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Phát biểu tại Đại hội, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Nông Thị Hà ghi nhận, đánh giá cao kết quả thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc của Bắc Kạn. Kết quả 5 năm thực hiện Quyết tâm thư Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Bắc Kạn đã góp phần tăng cường kết cấu hạ tầng nông thôn miền núi, tạo sinh kế, nâng cao thu nhập, giảm nghèo vùng đồng bào các DTTS. Tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, củng cố niềm tin của đồng bào DTTS vào vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ, chính quyền.

Tuy nhiên, đến nay đời sống của một bộ phận nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS còn gặp nhiều khó khăn, chất lượng giảm nghèo chưa thật sự bền vững, tỷ lệ hộ nghèo là người DTTS còn cao; tỷ lệ giải ngân vốn các chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm, đặc biệt là vốn sự nghiệp.

Để thực hiện thắng lợi Quyết tâm thư Đại hội, cũng như công tác dân tộc, chính sách dân tộc trên địa tỉnh, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc đề nghị, các cấp uỷ, chính quyền tiếp tục thực hiện chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước trong tình hình mới. Đổi mới tư duy, phát huy tiềm năng, thế mạnh để nâng cao đời sống của người dân, giảm nghèo nhanh và bền vững. Tăng cường cán bộ DTTS có năng lực đến cơ sở để cùng Nhân dân phát triển kinh tế - xã hội. Phát huy hơn nữa vai trò của đội ngũ người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS; đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục và đào tạo đối với con em đồng bào các DTTS vì đây là con đường vững chắc đưa bản làng tới tương lai tốt đẹp.

Thay mặt Đoàn Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Thu Trang đã tiếp thu những ý kiến phát biểu của Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc để bổ sung vào Báo cáo chính trị của Đại hội. Thể hiện quyết tâm vượt qua khó khăn hoàn thành chiến lược công tác dân tộc, thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu Đại hội đã đề ra.

Đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia

Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Hoàng Duy Chinh khẳng định, Đại hội đại biểu các DTTS lần thứ IV là sự kiện hết sức quan trọng trong đời sống chính trị - xã hội của đồng bào các DTTS trên địa bàn tỉnh.

Sau 5 năm thực hiện Quyết tâm thư Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Bắc Kạn lần thứ III, năm 2019; cùng với việc thực hiện đầy đủ, có hiệu quả các chủ trương chính sách của Trung ương, của địa phương, đặc biệt với sự nỗ lực vươn lên của đồng bào các DTTS, công tác dân tộc và xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc ở tỉnh đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Đồng bào các DTTS của tỉnh đã từng bước thay đổi trong nếp nghĩ, cách làm, vươn lên phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững. Nhờ đó, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân ngày càng được cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 2,3%/năm. Hệ thống kết cấu hạ tầng khu vực miền núi và vùng DTTS được quan tâm đầu tư, 100% xã được phủ sóng điện thoại di động, 100% xã có đường ô tô đến trung tâm, 100% xã có điện lưới quốc gia, trên 95% dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh…

Để thực hiện có hiệu quả công tác dân tộc trong thời gian tới, đề nghị các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội từ tỉnh đến cơ sở tiếp tục tuyên truyền, quán triệt, phổ biến sâu rộng trong các cấp, các ngành, các tầng lớp Nhân dân các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác dân tộc. Huy động mọi nguồn lực ưu tiên đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, vùng đồng bào DTTS. Trong đó, một nhiệm vụ hết sức quan trọng là đẩy nhanh tiến độ, hiệu quả triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; tiếp tục quan tâm đầu tư kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông; giải quyết tình trạng thiếu đất sản xuất, nước sinh hoạt.

Cùng với đó, tập trung vận động và hỗ trợ đồng bào phát huy tiềm năng, thế mạnh, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất, nâng cao thu nhập để phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo bền vững. Nâng cao chất lượng đào tạo nghề, giải quyết việc làm, thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội cho đồng bào các DTTS. Tiếp tục củng cố, kiện toàn, xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở ngày càng trong sạch, vững mạnh; chú trọng công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí và sử dụng nguồn cán bộ là người DTTS. Phát huy vai trò của các già làng, trưởng bản, người uy tín, người có tầm ảnh hưởng trong việc tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước…

Đại hội đã thông qua Quyết tâm thư Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Bắc Kạn lần thứ IV, năm 2024 với nội dung đề ra những mục tiêu cụ thể cùng quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc Bắc Kạn trong giai đoạn 2025 - 2029: Đồng bào các dân tộc tỉnh Bắc Kạn nguyện đoàn kết một lòng, muôn người như một, cùng với cả nước khắc phục mọi khó khăn, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, phấn đấu đến năm 2029 đạt được các mục tiêu chủ yếu. Cụ thể: Tăng trưởng kinh tế bình quân của tỉnh đạt tối thiểu từ 6,0 đến 6,5%/năm; thu nhập bình quân người dân tộc thiểu số bằng ít nhất 1/2 mức bình quân chung của cả nước; tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS mỗi năm giảm trên 3,5%/ năm; phấn đấu đạt 90% trở lên số trường, lớp học vùng đồng bào DTTS được xây dựng kiên cố đạt chuẩn; xoá tình trạng nhà tạm, nhà dột nát cho đồng bào dân tộc thiểu số; duy trì tỷ lệ che phủ rừng trên 70%; cơ bản hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030…

Đại hội cũng tiến hành biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân tiêu biểu. Trong đó, 1 tập thể, 5 cá nhân được Bộ trưởng - Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc tặng bằng khen và 20 tập thể và 26 cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác dân tộc giai đoạn 2019 - 2024 được Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn tặng bằng khen.