Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, đến nay đã có 50/63 tỉnh, thành phố ban hành một số văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai nhưng chưa có địa phương nào ban hành đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền. Một số địa phương đã ban hành văn bản cũng chủ yếu liên quan đến bồi thường, hỗ trợ tái định cư, quy định về hạn mức giao đất, công nhận quyền sử dụng đất, điều kiện tách thửa hợp thửa… Có 13 tỉnh, thành phố chưa ban hành văn bản nào.
Để khắc phục trình trạng này, mới đây, Thủ tướng Chính phủ một lần nữa phải ban hành công điện về việc tập trung chỉ đạo, triển khai thi hành Luật Đất đai. Tại công điện, Thủ tướng đã phê bình nghiêm khắc 6 tỉnh, thành phố do chậm trễ trong ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai.
Thủ tướng yêu cầu kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để xảy ra việc chậm ban hành văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật Đất đai. Chủ tịch Hội đồng Nhân dân, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải thực hiện đầy đủ, kịp thời các nội dung về việc tập trung chỉ đạo, triển khai thi hành. Trong đó, tập trung chỉ đạo ban hành đầy đủ các nội dung được giao quy định chi tiết trong luật và các nghị định quy định chi tiết.
Việc ban hành văn bản quy định chi tiết phải hoàn thành trước ngày 31.10.2024, báo cáo kết quả về Bộ Tài nguyên và Môi trường để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng. Chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng nếu để chậm trễ ban hành các văn bản nêu trên - Công điện nhấn mạnh.
Cần nhắc lại rằng, ngày 10.10, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có Công điện yêu cầu tập trung chỉ đạo ban hành đầy đủ các nội dung được giao quy định chi tiết trong Luật Đất đai và các Nghị định quy định chi tiết; hoàn thành trước ngày 15.10. Thực hiện Công điện này, 63/63 tỉnh, thành phố đã ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai theo thẩm quyền của địa phương, trong đó có 2 tỉnh đã ban hành đầy đủ các nội dung được giao quy định chi tiết trong luật. Nhiều tỉnh, thành phố đã cơ bản hoàn thành việc ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành Luật. Tuy nhiên vẫn còn một số tỉnh, thành phố tiến độ ban hành văn bản rất chậm.
Luật Đất đai có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống chính trị, kinh tế - xã hội cũng như quốc phòng, an ninh. Luật giữ vai trò trung tâm trong hệ thống pháp luật về đất đai, có tác động sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp và có mối quan hệ chặt chẽ với nhiều luật khác có liên quan. Đặc biệt, Luật Đất đai có nhiều nội dung mới mang tính đột phá quan trọng góp phần vào mục tiêu hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất…
Với vai trò đặc biệt quan trọng như vậy và xuất phát từ yêu cầu giải quyết vướng mắc trong thực tiễn, khơi thông các động lực, phát huy các nguồn lực đất đai, vốn cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; từ nguyện vọng của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp… nên việc các địa phương chưa ban hành đầy đủ các văn bản thuộc thẩm quyền đã hạn chế hiệu quả triển khai thi hành luật.
Do đó, vấn đề là cùng với sự đồng hành của Quốc hội; sự quyết tâm, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan, các địa phương phải cùng xắn tay vào cuộc để giải quyết căn bản nút thắt về thể chế đang tồn tại trong lĩnh vực này.
