Thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp để đạt được các SDGs
Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu khẳng định vai trò của đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong sự phát triển của mỗi quốc gia nói riêng và trong việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) nói chung. Nghị sĩ đến từ Quốc hội Cuba nhấn mạnh, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp mang ý nghĩa chiến lược đối với mỗi quốc gia trong giai đoạn hiện nay, thúc đẩy tăng trưởng, mang lại giá trị gia tăng cho hoạt động kinh tế - xã hội.
Đối với các quốc gia đang phát triển, đổi mới sáng tạo càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi nó cho phép những nước này có thể đi nhanh hơn trong việc thực hiện SDGs. Khẳng định điều này, nghị sĩ trẻ Cuba cũng cho biết, “đây là một trong những ưu tiên rất lớn của Cuba. Đổi mới sáng tạo gắn kết chặt chẽ với khoa học và công nghệ, Cuba cũng nỗ lực thúc đẩy quản lý của Chính phủ dựa trên khoa học và công nghệ, tăng cường quá trình sáng tạo...”.
Nghị sĩ trẻ đến từ Morocco cho biết, trong vài năm trở lại đây, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trở thành những từ khoá, chủ đề nóng hổi được thảo luận ở quốc gia Bắc Phi này. Lĩnh vực này thu hút nhiều doanh nhân trẻ tham gia đầu tư, hoạt động; các cơ quan cũng đang tăng tốc trong ban hành thể chế, chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp trong lĩnh vực này. Nhiều vườn ươm, quỹ đầu tư, hiệp hội và doanh nghiệp ra đời để đồng hành với các doanh nghiệp trong lĩnh vực này. Nghị sĩ trẻ Morocco cũng cho biết, Morocco dành nhiều ưu tiên cho lĩnh vực này bởi nó có thể đóng góp cho sự phát triển. Tuy nhiên, những thách thức vẫn còn đó cho những nhà sáng lập các công ty khởi nghiệp sáng tạo, đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách phải nỗ lực hơn để giải quyết các thách thức đang đặt ra.
Nghị sĩ trẻ đến từ Kuwait nhấn mạnh, các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đóng vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế, giúp tạo việc làm cho người dân. Việc hỗ trợ các doanh nghiệp này là đặc biệt cần thiết, nhằm bảo đảm định hướng các doanh nghiệp này phát triển đúng hướng. Theo đó, cần có khuôn khổ pháp lý phù hợp và cần dành sự quan tâm thích đáng đối với các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ bởi đây là những doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề sau đại dịch Covid-19 vừa qua.
Theo nghị sĩ trẻ Kuwait, các Nghị viện cần có những chính sách nhằm giúp các doanh nghiệp nâng cao sức chống chịu trước khủng hoảng kinh tế. Chia sẻ kinh nghiệm của Kuwait trong hỗ trợ các doanh nghiệp này, nghị sĩ Kuwait cũng cho biết, Quốc hội Kuwait đã thông qua một đạo luật về thành lập quỹ quốc gia nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, trong đó có các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; đồng thời kêu gọi các nước có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và công nghệ.
Xây dựng môi trường khởi nghiệp sáng tạo phát triển sẽ giúp thúc đẩy các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo phát triển, qua đó, góp phần thúc đẩy việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế của mỗi quốc gia và thực hiện SDGs trên toàn cầu. Chia sẻ quan điểm này, nghị sĩ trẻ Nam Phi cũng cho rằng, điều này đồng nghĩa với việc cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn hơn, cùng với đó là cần có cơ chế, hành lang pháp lý đầy đủ về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp nhằm bảo đảm sự phát triển của công nghệ và quyền sở hữu trí tuệ.
Huy động sự tham gia của người trẻ vào quá trình ra quyết định
Qua trao đổi tại phiên thảo luận, có thể thấy các quốc gia trên thế giới đều có nhiều hình thức khuyến khích người trẻ tham gia lĩnh vực đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Nghị sĩ trẻ Cuba chia sẻ, “Ở Cuba có những chương trình đào tạo miễn phí nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học của thanh niên trong các trường đại học. Cuba cũng tạo lập những công viên công nghệ cho phép sinh viên và giới trẻ có thể tham gia cùng các giáo viên để có thể biến những ý tưởng, sáng kiến thành những dự án cụ thể trong xã hội, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững”.
Nghị sĩ trẻ Morocco cho biết, các start-up ở Morocco có sự phát triển rất mạnh mẽ và Morocco có cách tiếp cận chủ động để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, thúc đẩy sự hình thành của các doanh nghiệp mới. Điểm ra một số hình thức hỗ trợ dành cho các doanh nghiệp trẻ hoạt động trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, nghị sĩ trẻ Morocco cho biết, Morocco dành nhiều khoản đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp với các cơ chế đầu tư mạnh mẽ; hỗ trợ tiếp cận thị trường; tổ chức các cuộc thi về khởi nghiệp; các chương trình đào tạo liên kết giữa cơ sở đào tạo và doanh nghiệp, nhằm đào tạo nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Mặc dù có nhiều nỗ lực và thành tựu trong hỗ trợ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, song nghị sĩ trẻ Morocco cũng thẳng thắn nhìn nhận, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này vẫn gặp phải những khó khăn như vấn đề tiếp cận vốn, thủ tục hành chính…
Giám đốc HICOOL Tingyu Yuan nhấn mạnh, cần khuyến khích thanh niên, đặc biệt là các doanh nghiệp trẻ lên tiếng nhiều hơn bởi yếu tố then chốt là thu hút sự tham gia của thanh niên vào quá trình hoạch định chính sách. Từ kinh nghiệm cá nhân, Giám đốc HICOOL cho rằng, các nghị sĩ trẻ cần tăng cường tương tác với các doanh nghiệp, doanh nhân trẻ tuổi để hiểu rõ hơn về hệ sinh thái khởi nghiệp, những khó khăn mà các doanh nghiệp trẻ đang phải đối mặt và nắm bắt được những gì mà các doanh nghiệp trẻ đang cần để từ đó có những đề xuất chính sách nhằm tháo gỡ kịp thời cho vướng mắc cho các doanh nghiệp khởi nghiệp. Thông qua tương tác với các doanh nghiệp khởi nghiệp và các chuyên gia trong ngành, những nghị sĩ cũng là những người đại diện trẻ tuổi có thể thúc đẩy những khuôn khổ pháp lý để từ đó có thể xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp tốt hơn.
Đưa ra một số đề xuất chính sách tại phiên thảo luận, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Xã hội của Quốc hội Việt Nam Phạm Trọng Nghĩa cho rằng, các Quốc hội/nghị viện cần tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo khuôn khổ pháp lý thuận lợi cho việc đổi mới sáng tạo, chuyển giao, ứng dụng và phát triển khoa học và công nghệ; hỗ trợ những mô hình đổi mới, sáng tạo, khởi nghiệp (sandbox); đặc biệt là, cần tôn trọng và khuyến khích và chuyển tải những tư duy đồng hành, hỗ trợ các chủ thể của đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong xây dựng và thực thi các chính sách, pháp luật.
Đại diện Đoàn Quốc hội Việt Nam cũng đề nghị, cần phát triển các sáng kiến, hoạt động, tổ chức có năng lực kết nối, hỗ trợ hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp ở phạm vi nhiều quốc gia, khuyến khích, hỗ trợ các dự án, doanh nghiệp thực hành đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Từ đó, tạo môi trường đào tạo và thực hành tốt cho nguồn nhân lực tương lai cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo vì mục tiêu phát triển bền vững.
Trung tâm của đổi mới sáng tạo, của khởi nghiệp phải được xác định là con người, là thế hệ trẻ. Nhấn mạnh điều này, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Xã hội cũng đề nghị, các chính sách cần hướng tới thúc đẩy và khuyến khích các hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong thanh niên, sinh viên.
