88 dự án có số dư tạm ứng quá hạn, khó thu hồi
Việc thực hiện công tác đầu tư công trên địa bàn tỉnh Nghệ An luôn được Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tập trung tổ chức triển khai thực hiện với nhiều biện pháp cụ thể, quyết liệt... Theo đánh giá của Đoàn giám sát, trong bối cảnh khó khăn do hậu quả của đại dịch Covid-19 và sự biến động phức tạp, khó lường của tình hình thế giới, UBND tỉnh đã có nhiều nỗ lực, chủ động, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện công tác đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 và đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Cụ thể, trong 3 năm (2021 - 2023) đã kết thúc 223 dự án, góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trên nhiều lĩnh vực, như: giao thông, thủy lợi, hạ tầng kỹ thuật, giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, quốc phòng - an ninh, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống của người dân.
Bên cạnh những “điểm sáng” tích cực, qua làm việc trực tiếp tại một số đơn vị, địa phương, Đoàn giám sát của HĐND tỉnh cũng nhận thấy: việc xác định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn để xây dựng kế hoạch đầu tư công chưa sát thực tế; việc bố trí vốn đối ứng cấp huyện, xã để thực hiện các dự án thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 của các địa phương chưa bảo đảm theo kế hoạch phê duyệt…; đặc biệt, một số dự án phải điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án nhiều lần làm mất nhiều thời gian, chậm tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn… Việc tạm ứng, thu hồi tạm ứng đến thời điểm 31.8.2024, vẫn còn 88 dự án có số dư tạm ứng quá hạn, khó thu hồi (số tiền: 56.521.548.841 đồng). Kết quả giải ngân kế hoạch một số năm chưa đạt, đặc biệt nguồn vốn nước ngoài chỉ đạt từ 52% - 60%; tiến độ triển khai các dự án, tiểu dự án thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm…
Theo Đoàn giám sát, nguyên nhân chủ quan do công tác dự báo, khảo sát, lập đề xuất thẩm định chủ trương đầu tư một số dự án còn hạn chế; việc xây dựng và thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm của một số địa phương chưa được quan tâm đúng mức... Công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương trong thực hiện quy định về đầu tư công còn thiếu chặt chẽ; một số chủ đầu tư chưa tập trung, quyết liệt trong đánh giá đầu tư dự án, quản lý, giám sát tiến độ, chất lượng công trình, đôn đốc các nhà thầu thi công; chậm hoàn trả vốn tạm ứng, lập hồ sơ quyết toán khi dự án hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng...
Rà soát, thanh tra dự án có dấu hiệu lãng phí, chậm tiến độ
Khắc phục những hạn chế trên, Đoàn giám sát của HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành rà soát kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025, giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn bảo đảm đạt kết quả cao nhất. Phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý và điều hành để sớm hoàn thành kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025… Đồng thời, rà soát, kịp thời báo cáo, kiến nghị Trung ương xem xét, sửa đổi, bổ sung các quy định chưa phù hợp liên quan đến đầu tư công và ngân sách.
Huy động tối đa các nguồn lực đầu tư của nền kinh tế, trọng tâm là bảo đảm nguồn lực ngân sách nhà nước để bố trí kế hoạch vốn, đáp ứng nhu cầu vốn còn lại của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025... Rà soát tổng thể các công trình, dự án thuộc kế hoạch đầu tư công còn dở dang, kéo dài để phân loại, xem xét giải quyết, đề xuất chuyển tiếp đưa vào kế hoạch đầu tư công của giai đoạn tiếp theo.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh chỉ đạo các chủ đầu tư thường xuyên rà soát các bất cập, kịp thời hoàn chỉnh các thủ tục để trình cơ quan có thẩm quyền quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án bảo đảm đúng quy định và phù hợp với thực tiễn;… Chỉ đạo thực hiện tốt công tác điều tra, khảo sát, lập đề xuất, thẩm định chủ trương đầu tư, bảo đảm chất lượng dự án, tránh điều chỉnh nhiều lần; rà soát các khoản tạm ứng còn tồn đọng kéo dài và có giải pháp thu hồi để hoàn trả ngân sách theo quy định...
Đối với việc xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Cao Tiến Trung nhấn mạnh: UBND tỉnh cần chỉ đạo rà soát, đề xuất các công trình, dự án đưa vào kế hoạch đầu tư công giai đoạn tiếp theo bảo đảm phù hợp với mục tiêu, định hướng phát triển của tỉnh, tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư, bảo đảm an sinh xã hội… “Đối với những dự án trọng điểm của tỉnh, thực hiện việc tách dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án đầu tư công theo quy định Luật Đất đai, Nghị quyết số 137/2024/QH15 của Quốc hội về bổ sung thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An và các quy định có liên quan”, ông Cao Tiến Trung nhấn mạnh.
Mặt khác, tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong quá trình triển khai thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm; thường xuyên chỉ đạo kiểm tra, giám sát đánh giá đầu tư dự án của các cơ quan chủ quản nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả dự án đầu tư công; kịp thời phát hiện và ngăn ngừa các tồn tại, thiếu sót trong quá trình thực hiện dự án;... Đồng thời, rà soát, đưa vào kế hoạch thanh tra, kiểm tra các dự án có dấu hiệu lãng phí, chậm tiến độ.
