Địa phương

Cơ chế đặc thù "mở khóa" cho Đà Nẵng cất cánh

Tấn Tài • 30/09/2025 14:56

Hàng loạt cơ chế, chính sách đặc thù đã "mở khóa" cho một giai đoạn phát triển mới tại thành phố Đà Nẵng. Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ I Đảng bộ thành phố xác định một trong ba nhiệm vụ đột phá thời gian tới là: “thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách đặc thù; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, phát triển mạnh kinh tế tư nhân, huy động các nguồn lực đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững.

Bài 1: Những “quả ngọt” ban đầu

Được Trung ương trao nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, TP. Đà Nẵng đã nhanh chóng thể chế hóa và đưa vào cuộc sống. Nhờ đó, nhiều "điểm nghẽn" về đất đai, dự án dần được tháo gỡ; các mô hình mới như Trung tâm tài chính quốc tế, Khu thương mại tự do bước đầu được triển khai, thu hút sự quan tâm đầu tư của nhiều doanh nghiệp lớn.

Cơ chế đặc thù được thể chế hóa kịp thời

Theo Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ I Đảng bộ thành phố, một trong ba đột phá chiến lược được xác định là thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách đặc thù Quốc hội, Chính phủ dành riêng cho thành phố. Đây được xem là giải pháp quan trọng để Đà Nẵng khai thác tối đa tiềm năng, khắc phục những khó khăn kéo dài nhiều năm.

Trung ương trao nhiều cơ chế đặc cho TP. Đà Nẵng trong thời gian qua.

Chỉ trong vòng hơn một năm, nhiều cơ chế quan trọng đã được ban hành: Nghị quyết 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Đà Nẵng; Nghị quyết 170/2024/QH15 và Nghị định 76/2025/NĐ-CP tháo gỡ vướng mắc đất đai, dự án; Nghị quyết 222/2025/QH15 về xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế; cùng Kết luận 79-KL/TW (2024) tiếp tục thực hiện Nghị quyết 43-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Ở cấp địa phương, HĐND TP. Đà Nẵng đã chủ động ban hành nhiều nghị quyết cụ thể hóa cơ chế đặc thù, như: Nghị quyết 57, 58, 59/2024 về phát triển công nghệ vi mạch, trí tuệ nhân tạo; Nghị quyết 15/2025 về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; và các nghị quyết hỗ trợ đầu tư hạ tầng miền núi, nhà ở phòng tránh bão, cấp nước sạch, khuyến khích nông nghiệp.

Nhằm cụ thể hóa các nội dung của Nghị quyết 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Đà Nẵng, HĐND thành phố đã nghiên cứu, ban hành 19 nghị quyết. Trong đó, năm 2024 ban hành 14 nghị quyết, 5 nghị quyết được ban hành trong năm 2025. Các nghị quyết được ban hành phủ rộng nhiều lĩnh vực, từ xây dựng, đất đai, khoa học công nghệ đến công nghiệp, tài chính - ngân sách...

TP. Đà Nẵng đã tận dụng tối đa các cơ chế đặc thù để tháo gỡ các "điểm nghẽn".

Phó Chủ tịch HĐND thành phố Trần Xuân Vinh nhấn mạnh: Cùng với ban hành nghị quyết, HĐND giám sát sát sao quá trình thực hiện, từ giải ngân vốn đầu tư công, thực hiện nghĩa vụ tài chính, đến chính sách an sinh, giảm nghèo.

Trung tâm tài chính quốc tế và FTZ: “cú hích” mới cho Đà Nẵng

Thực hiện Nghị quyết 222/2025/QH15 và Quyết định 1142/QĐ-TTg, Đà Nẵng đã khởi động xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam và Khu thương mại tự do (FTZ) – hai mô hình mới được kỳ vọng trở thành “cú hích” cho kinh tế thành phố.

Đoàn công tác của Ủy ban Thường vụ Quốc hội kiểm tra việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Đà Nẵng. Ảnh: TT

Với FTZ Đà Nẵng, theo Giám đốc Sở Tài chính Trần Thị Thanh Tâm, thành phố đã ban hành cơ chế ưu đãi vượt trội: Thủ tục đầu tư đặc biệt, ưu tiên hải quan, miễn giảm thuế, ưu đãi đất đai. Đến nay, 8 nhà đầu tư chiến lược đã ký biên bản ghi nhớ, trong đó có các tập đoàn lớn như Sun Group, BRG, Phú Mỹ, Phương Trang, Newtechco, Phytopharco… Thành phố cũng đã triển khai thủ tục quy hoạch, hạ tầng kết nối, lựa chọn nhà đầu tư chiến lược gắn với cảng Liên Chiểu và Trung tâm tài chính quốc tế.

Đối với Trung tâm tài chính quốc tế, Giám đốc Sở Tài chính Trần Thị Thanh Tâm cho biết, đã có hơn 10 nhà đầu tư quốc tế quan tâm, trong đó 3 liên danh lớn (Makara Capital, Terne Holding, Trump Organization) mong muốn trở thành nhà đầu tư chiến lược. Mô hình này hướng đến các lĩnh vực tài chính xanh, fintech, tài sản số, tài chính thương mại, tận dụng lợi thế vị trí địa chính trị và hạ tầng số của Đà Nẵng. Thành phố cũng xúc tiến hợp tác với Viettel, FPT, VNPT, CMC để phát triển hạ tầng dữ liệu và công nghệ phục vụ trung tâm. Bên cạnh đó, Đà Nẵng còn xác định THACO là tập đoàn chủ lực phát triển công nghiệp, hỗ trợ hệ sinh thái dịch vụ gắn với trung tâm tài chính và FTZ.

“Với quyết tâm và chính sách đúng đắn, khi thành phố đồng hành cùng doanh nghiệp, tiềm năng to lớn của kinh tế tư nhân sẽ được khai phóng, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu Đại hội Đảng bộ thành phố đề ra”, Giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng khẳng định.

Nhiều "điểm nghẽn" về đất đai đang dần được tháo gỡ.

Với lĩnh vực đất đai, thành phố đã thành lập 3 tổ công tác chuyên trách, rà soát 1.313 hồ sơ vướng mắc. Kết quả: 730 trường hợp được điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, 566 hồ sơ được xử lý, 16 dự án hoàn thiện phương án tài chính. Nhiều dự án lớn tồn đọng nhiều năm như Khu đô thị Đa Phước (181 ha), sân vận động Chi Lăng, Ghềnh Bàn – Bãi Đa đã có hướng xử lý cụ thể.

Đồng thời, thành phố đã thu hồi hơn 2.000 tỷ đồng tài sản liên quan đến sai phạm đất đai. Giai đoạn 2023 – 2025, Đà Nẵng đã tổ chức 11 cuộc đấu giá đất lớn, thu về 1.869,46 tỷ đồng; đấu giá 57 lô đất ở riêng lẻ, thu 306,8 tỷ đồng. Kế hoạch sắp tới, thành phố sẽ tiếp tục đấu giá 19 khu đất, 215 lô đất, dự kiến thu về 7.815 tỷ đồng.

Những kết quả bước đầu từ việc triển khai cơ chế đặc thù cho thấy Đà Nẵng đang đi đúng hướng. Các "điểm nghẽn" về đất đai dần được tháo gỡ, môi trường đầu tư minh bạch, cơ hội thu hút nhà đầu tư chiến lược mở rộng, khoảng cách phát triển giữa đô thị trung tâm và miền núi từng bước thu hẹp.