Cao Bằng đưa sản vật đặc trưng trở thành sản phẩm hàng hóa giá trị

Chủ trương nhiều kỳ vọng

Hai đề tài khoa học vừa được Thường trực HĐND tỉnh lựa chọn giám sát là: “Nghiên cứu, bảo tồn, phục tráng và phát triển giống lúa nếp cẩm bản địa Khẩu Xiên Păn" triển khai trong giai đoạn 2022 - 2025 tại xã Yên Thổ và “Nghiên cứu phát triển giống nấm linh chi đen thành hàng hoá có giá trị”, giai đoạn 2022 - 2025 tại xã Bảo Lạc. Cả hai đề tài ngoài mục tiêu phát huy các nguồn gen quý, đưa sản vật đặc trưng của địa phương trở thành sản phẩm hàng hóa có giá trị đều được kỳ vọng mở ra cơ hội cải thiện đời sống cho người dân; góp phần làm phong phú thêm bản đồ nông sản của tỉnh. Quá trình đưa các đề tài này vào thực tiễn đã mang lại những kết quả ban đầu cùng nhiều kinh nghiệm đáng quý.

Đề tài “Nghiên cứu phát triển nấm linh chi đen thành hàng hóa có giá trị"do Trường Đại học Nông lâm - Đại học Thái Nguyên chủ trì. Sau khi được nghiệm thu, đã được chuyển giao cho xã Bảo Lạc phối hợp với Công ty TNHH HATODO thực hiện. Giai đoạn 2020 - 2023, mô hình trồng nấm linh chi thực hiện theo đặt hàng của tỉnh, quy mô 5.000 bịch nấm linh chi đen với 3 hộ dân trên địa bàn tham gia. Tuy nhiên, do thời tiết không thuận lợi, cơ sở vật chất đã bị hư hại do ảnh hưởng của hoàn lưu bão cơn bão YAGI năm 2024, khiến mô hình phải tạm thời gián đoạn. Năm 2025, có 1 hộ dân duy trì trồng nấm linh chi đen song hiện mới đang chuẩn bị một số công việc cho vụ trồng, nhân giống trên môi trường tăm bông, giai đoạn sang thu sẽ chuyển từ ươm sợi sang tạo thể quả nấm.

Trong khi đó, mô hình lúa nếp cẩm Khẩu Xiên Păn tại xã Yên Thổ đã đạt được những thành công về mặt khoa học. Giống lúa sau khi được phục tráng đã sinh trưởng tốt, cho năng suất cao, đạt 45 - 50 tấn/ha. Tuy vậy, thời gian gần đây, diện tích gieo trồng có sự điều chỉnh giảm từ 5 ha xuống còn 1,5 ha cho thấy, nông dân vẫn còn cân nhắc về hiệu quả kinh tế để có kế hoạch sản xuất phù hợp cho những vụ tiếp theo.

Kết nối chặt giữa các “nhà” tìm lời giải cho bài toán thị trường

Qua làm việc với các địa phương, cùng với những kết quả đạt được, Đoàn giám sát Thường trực HĐND tỉnh Cao Bằng cũng ghi nhận có một điểm chung ở cả hai đề tài là khó khăn về vấn đề thị trường, đầu ra cho sản phẩm khiến việc duy trì diện tích trồng trong những năm tiếp theo gặp không ít khó khăn. Thực tế, cả hai mô hình đều đã làm tốt ở giai đoạn nghiên cứu, sản xuất, tạo ra những sản phẩm có chất lượng. Tuy nhiên, điều mà nông dân tại các địa phương mong muốn là nhận được sự đồng hành, hỗ trợ từ các cấp, các ngành trong giới thiệu, quảng bá sản phẩm và tìm kiếm những kênh tiêu thụ ổn định.

Trên cơ sở lắng nghe, phân tích kỹ lưỡng các yếu tố, Đoàn giám sát Thường trực HĐND tỉnh đã cũng đưa ra nhiều kiến nghị, định hướng mang tính xây dựng, nhằm giúp các mô hình phát triển hiệu quả hơn trong tương lai. Theo đó, các ngành, đơn vị, địa phương cần tiếp tục rà soát, đánh giá toàn diện các mô hình để phát huy những điểm mạnh; tìm cách bổ sung những khía cạnh còn hạn chế; nhất là, hiệu quả kinh tế và phương án tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, có giải pháp kết nối giữa nhà khoa học, nhà nước, doanh nghiệp, nhà nông ngay từ đầu để tìm ra lời giải khả thi cho bài toán thị trường tiêu thụ.

Đoàn giám sát cũng nhấn mạnh, các địa phương cần tiếp tục quan tâm phát triển nông, lâm nghiệp gắn với lợi thế của địa phương; thực hiện hiệu quả các quy định về một số cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021 – 2030 do HĐND tỉnh ban hành. Cùng với đó, chú trọng đến việc xây dựng những câu chuyện hấp dẫn cho sản phẩm, hoàn thiện bao bì, nhãn mác và xây dựng thương hiệu. Việc kết hợp giữa bảo tồn giống quý, phát triển thị trường bài bản sẽ giúp nâng cao giá trị nông sản địa phương bền vững.