Hoạt động giám sát của đại biểu HĐND:

Cần chú trọng cả kỹ năng và nguồn lực

Chia sẻ với phóng viên báo Đại biểu Nhân dân, PGS.TS Nguyễn Văn Hậu - Chánh Văn phòng Học viện Hành chính Quốc gia cho rằng, công tác giám sát là nhiệm vụ quan trọng đối với đại biểu Hội đồng Nhân dân (HĐND). Để làm tốt nhiệm vụ này, ngoài trình độ, bản lĩnh, kỹ năng thì nguồn lực về kinh tế cũng chiếm một vai trò quan trọng...

- Ông nghĩ sao về ý kiến “Chỉ có năng lực mới tạo nên thực quyền”?

- Tôi cho rằng, “thực quyền” trong phạm trù giám sát được quy định rất rõ trong pháp luật, cụ thể là Luật Chính quyền địa phương. Ví dụ, Quốc hội giám sát tối cao, còn ở tỉnh, huyện, xã thì có hoạt động giám sát của HĐND tương ứng với chức năng, nhiệm vụ của HĐND và của các đại biểu.

Chánh Văn phòng Học viện Hành chính Quốc gia - PGS.TS Nguyễn Văn Hậu chia sẻ về kỹ năng giám sát.
PGS.TS Nguyễn Văn Hậu chia sẻ về kỹ năng giám sát trong hoạt động HĐND.

“Năng lực tạo nên thực quyền”! Năng lực ở đây là trình độ, nhận thức, là kỹ năng, bản lĩnh… Nếu một người có quyền nhưng không thực tế, không bám sát sự phát triển năng động, đổi mới hàng ngày, hàng giờ ở địa phương và không nắm được tâm tư, nguyện vọng, tình cảm, niềm vui nỗi buồn của người dân, cử tri thì không thể làm tốt vai trò giám sát nói riêng và vai trò của một đại biểu nói chung cũng như không thể được cử tri tín nhiệm, tin tưởng.

Tuy nhiên, có trình độ, có quyền thôi chưa đủ. Vấn đề phải thể hiện trình độ, quyền lực đó như thế nào để mang lại hiệu quả thì cần phải có kỹ năng. Một đại biểu muốn làm tốt vai trò, sứ mệnh, thể hiện được năng lực giám sát của mình một cách sâu sắc, bài bản thì trước hết phải chú trọng kỹ năng cứng, đó là kỹ năng xử lí thông tin trong cuộc sống, trong áp dụng pháp luật vào quá trình hoạt động. Nếu như đại biểu không xử lí được những vấn đề trên thì thông tin sẽ không đúng, không đủ, không kịp thời và không khách quan. Đây cũng là những yếu tố “cần và đủ” để đại biểu xứng đáng là người đại diện của Nhân dân.

- Còn sự gắn bó mật thiết giữa đại biểu và cử tri thì sao? Ông có cho rằng điều này cũng cần phải có kỹ năng?

- Tất nhiên rồi, đây chính là kỹ năng mềm của đại biểu!

Một người đại biểu có thể rất sâu sát, am tường nhưng không tạo được sự đồng cảm, cởi mở, chia sẻ từ phía cử tri thì không thể truyền đạt được những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước tới cử tri. Thêm vào đó, nguyện vọng của cử tri cũng không thể hiện được rõ trên diễn đàn, nghị trường. Bởi vậy, đại biểu cần có kỹ năng mềm tốt để thuyết phục được những người làm việc với mình.

Bên cạnh việc thuyết phục cử tri bằng kiến thức, trình độ, đại biểu HĐND còn cần chinh phục bằng phẩm chất và khả năng nêu gương, khả năng tóm lược các vấn đề nóng bỏng của địa phương. Đồng thời, thể hiện được những nguyện vọng của cử tri, của người dân khi ở diễn đàn. Theo tôi, với hai khối kỹ năng cứng và kỹ năng mềm này sẽ giúp cho đại biểu hoàn thành được vai trò, nhiệm vụ giám sát nói riêng và các nhiệm vụ, sứ mệnh khác nói chung của Đại biểu Nhân dân bất kể ở cấp nào.

Thường trực và các ban HĐND huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu giám sát công trình xây dựng Trường Tiểu học Bum Nưa. Ảnh nguồn: baolaichau.vn
Thường trực và các ban HĐND huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu giám sát công trình xây dựng Trường Tiểu học Bum Nưa.
Ảnh nguồn: baolaichau.vn

- Trên thực tế, không phải đại biểu nào cũng giỏi tất mọi mặt, nhất là đại biểu ở địa phương. Họ cần được tham vấn chuyên gia và chắc chắn kinh phí sẽ là yếu tố quan trọng để thực hiện, thưa ông?

- Tôi cho rằng, không ai “trên thông thiên văn, dưới đường địa lí”, mà tất cả quá trình đó được đúc kết, thông qua sự tự trau dồi. Lê-nin từng có câu “trau dồi thông qua việc tự học, trau dồi thông qua việc rèn luyện phẩm chất và trau dồi thông qua việc bảo đảm mình đủ sức khỏe đề làm việc và cống hiến”.

Để trả lời câu hỏi này, tôi muốn nhắn nhủ rằng, không có một đại biểu nào biết tất cả mọi thứ. Đại biểu phải biết chăm sóc sức khỏe, phẩm chất của mình. Cùng với đó, phải tăng cường học hỏi, tổng hợp kiến thức trong quá trình hoạt động để nâng cao năng lực, trình độ. Luôn biết lắng nghe và tập hợp được những chuyên gia đầu ngành, đầu lĩnh vực bên mình để tham vấn.

Tuy nhiên, việc tập hợp chuyên gia không thể chỉ dựa vào uy tín cá nhân đại biểu mà cần phải có nguồn lực để hỗ trợ. Đơn cử như trong các chương trình hoạt động của Ban Công tác đại biểu, HĐND và Quốc hội triển khai, việc gì cũng cần có nguồn lực, ngoài nguồn lực thông tin thì nguồn lực cơ sở vật chất, trang thiết bị, máy móc,… nếu có điều kiện thì sẽ giúp cho đại biểu phát triển tốt hơn cả kiến thức lẫn kĩ năng.

Tôi không nói kinh phí là điều kiện tiên quyết, duy nhất, nhưng tôi muốn nhấn mạnh, nếu có kinh phí từ phía các cơ quan chức năng để giúp cho các đại biểu HĐND các cấp, thì sẽ là điều kiện rất căn cơ, bài bản giúp cho đại biểu tiếp cận nhiều chiều các kiến thức. Trên cơ sở đó, họ có thể hoàn thành sứ mệnh và thực hiện tốt vai trò tranh luận, thảo luận, phản biện trong nghị trường.

- Trân trọng cảm ơn ông! 

Diễn đàn

Đúng nghĩa là nhà ở vì mục đích nhân văn
Diễn đàn

Đúng nghĩa là nhà ở vì mục đích nhân văn

Trong chương trình nghị sự Kỳ họp thứ Tám, việc Quốc hội xem xét kết quả giám sát và dự thảo Nghị quyết về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023” không chỉ thu hút sự quan tâm của đại biểu mà còn là diễn đàn được nhiều cử tri mong đợi. Từ kết quả giám sát, cử tri mong muốn sẽ có giải pháp giải quyết dứt điểm vấn đề quản lý thị trường bất động sản để vận hành đúng hướng và phát triển nhà ở xã hội đúng nghĩa là nhà ở vì mục đích nhân văn vốn có.

Bài 1: Vượt qua thách thức đấu tranh chống chặt phá rừng tự nhiên
Hội đồng nhân dân

Bài 1: Vượt qua thách thức đấu tranh chống chặt phá rừng tự nhiên

Công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng của Gia Lai đã vượt qua được những khó khăn, thách thức trong việc đấu tranh chống chặt phá rừng tự nhiên, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, khai thác rừng trái pháp luật và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Tình hình vi phạm lâm luật năm 2023 giảm 206 vụ, tương đương 47,13% so với cùng kỳ năm 2021. Một số dự án triển khai bước đầu của các doanh nghiệp được thuê đất trồng rừng đã hình thành nên vùng nguyên liệu tập trung như các Dự án đầu tư trồng rừng của Công ty TNHH TM DV Minh Phước…

Nghệ An: Giải trình công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh nước sạch
Diễn đàn

Nghệ An: Giải trình công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh nước sạch

Sáng 1.11, Thường trực HĐND tỉnh Nghệ An đã tổ chức phiên giải trình về công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh nước sạch (nước sạch đô thị và nước sạch nông thôn) trên địa bàn tỉnh. Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Nguyễn Nam Đình và Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Như Khôi chủ trì phiên giải trình.

Bài cuối: Tạo đổi thay thực sự đời sống người dân ven biển
Diễn đàn

Bài cuối: Tạo đổi thay thực sự đời sống người dân ven biển

Để tiếp tục đẩy mạnh phát triển kinh tế biển gắn với nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, bảo vệ chủ quyền biển đảo, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Phạm Văn Hậu nhấn mạnh việc triển khai các dự án phát triển kinh tế biển, khu vực ven biển phải đáp ứng các yêu cầu về quốc phòng, an ninh; tạo đổi thay thực sự đời sống người dân vùng biển.

Bài 2: Du lịch nghỉ dưỡng cao cấp và trải nghiệm
Hội đồng nhân dân

Bài 2: Du lịch nghỉ dưỡng cao cấp và trải nghiệm

Tiếp tục phát triển kinh tế biển Ninh Thuận theo 3 Khu vực đã được phê duyệt. Trong đó, tập trung phát triển khu vực ven biển phía Bắc với chức năng phát triển du lịch nghỉ dưỡng cao cấp và trải nghiệm, đô thị du lịch, du lịch sinh thái gắn với khai thác hiệu quả Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa; phát triển khu vực ven biển trung tâm gắn với khai thác quy hoạch và khai thác hiệu quả khu du lịch quốc gia Ninh Chữ gắn với động lực phát triển kinh tế - xã hội thành phố Phan Rang - Tháp Chàm.

Có thể đưa vào cơ chế đặc thù một số nội dung về chế độ, chính sách
Hội đồng nhân dân

Có thể đưa vào cơ chế đặc thù một số nội dung về chế độ, chính sách

Phát biểu kết luận Hội nghị tiếp xúc, đối thoại với lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng do Thường trực HĐND tỉnh Gia Lai vừa tổ chức, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Hồ Văn Niên nhấn mạnh việc phát triển lâm nghiệp theo hướng bền vững, tăng cường sinh kế, nâng cao tỷ lệ che phủ rừng thích ứng với biến đổi khí hậu... Những vấn đề thuộc thẩm quyền của HĐND tỉnh, UBND tỉnh đề nghị các ngành tổng hợp, đề xuất đối với một số nội dung thuộc về chế độ chính sách có thể đưa vào cơ chế đặc thù của tỉnh.

Bài 1: Đánh bắt xa bờ gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo
Diễn đàn

Bài 1: Đánh bắt xa bờ gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo

Kinh tế biển của tỉnh Ninh Thuận có những chuyển biến quan trọng, kết cấu hạ tầng vùng biển và ven biển cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển; tiềm năng du lịch biển được nhiều nhà đầu tư quan tâm; tổ chức lại sản xuất trong khai thác hải sản đạt kết quả tích cực, chuyển dịch theo hướng phát triển đánh bắt xa bờ gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo… Tuy nhiên, phát triển kinh tế biển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, chưa gắn kết hài hòa với phát triển xã hội và bảo vệ môi trường…

Thường trực HĐND tỉnh Gia Lai tặng bức ảnh thắng cảnh thác 50 (huyện Kbang) cho Thường trực HĐND tỉnh Salavan. Ảnh: Đ.T
Hội đồng nhân dân

Trao đổi kinh nghiệm hoạt động để cùng phát triển

Tại Hội nghị trao đổi kinh nghiệm giữa đoàn đại biểu HĐND tỉnh Gia Lai và tỉnh Salavan (Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào) vừa diễn ra, các đại biểu HĐND 2 tỉnh đã trao đổi nhiều kinh nghiệm hoạt động để cùng phát triển, gắn kết sâu sắc hơn mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt giữa 2 tỉnh Gia Lai-Salavan nói riêng và 2 nước Việt Nam - Lào nói chung.

Sử dụng nhiều công cụ để có thông tin nhiều chiều
Diễn đàn

Sử dụng nhiều công cụ để có thông tin nhiều chiều

Theo Ban Dân tộc HĐND tỉnh Đắk Lắk, quá trình giám sát cần đi sâu, tìm hiểu kỹ tình hình thực hiện tại cơ quan, đơn vị, địa phương; yêu cầu đối tượng giám sát cung cấp thông tin đầy đủ, chi tiết. Bên cạnh tổ chức các cuộc làm việc chính thức, cần tăng cường sử dụng nhiều công cụ khác nhau như: thảo luận nhóm, phỏng vấn, phát phiếu bảng hỏi, khảo sát thực tế … để có được thông tin đa dạng, nhiều chiều.

Thu hút nhà đầu tư xây dựng các nhà máy xử lý rác thải
Diễn đàn

Thu hút nhà đầu tư xây dựng các nhà máy xử lý rác thải

Làm việc với Sở Tài nguyên và Môi trường về công tác quản lý nhà nước về xử lý chất thải theo quy định của pháp luật trên địa bàn, Đoàn giám sát HĐND tỉnh Ninh Bình kiến nghị, Sở tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách để từng bước khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác bảo vệ môi trường; đồng thời, có cơ chế, chính sách thu hút các nhà đầu tư tham gia xây dựng các nhà máy xử lý rác thải.

Quan tâm đầu tư phòng, chống sạt lở bờ sông
Diễn đàn

Quan tâm đầu tư phòng, chống sạt lở bờ sông

Khảo sát công tác phòng, chống sạt lở bờ sông trên địa bàn, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Vĩnh Long kiến nghị, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo rà soát, cân đối, bố trí nguồn lực từng bước khắc phục các đoạn bờ sông, khu vực đô thị đã sạt lở tại các địa phương; đầu tư các công trình, dự án phòng, chống và thực hiện hỗ trợ di dời, ổn định nơi ở cho các hộ dân ven sông có nguy cơ sạt lở. Cùng với đó, tăng cường quản lý hoạt động khoáng sản trên các tuyến sông, kênh rạch, kiên quyết xử lý các vi phạm...

Bài cuối: Xây dựng bộ cơ sở dữ liệu hiện trạng phục vụ công tác cảnh báo, ứng phó
Hội đồng nhân dân

Bài cuối: Xây dựng bộ cơ sở dữ liệu hiện trạng phục vụ công tác cảnh báo, ứng phó

Theo Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Vĩnh Long, các cơ quan chức năng của tỉnh cần phối hợp, tổ chức khảo sát, quan trắc, xây dựng bộ cơ sở dữ liệu địa hình, địa chất, thủy văn và bản đồ hiện trạng, cảnh báo các khu vực trọng điểm sạt lở bờ sông, kênh rạch trong tỉnh… Đồng thời, đưa ra những dự báo, cảnh báo, ngăn chặn các tác động bất lợi đến sự ổn định của bờ sông, giảm thiểu tình trạng sạt lở trên địa bàn.

Toàn cảnh hội nghị
Hội đồng nhân dân

Gỡ “điểm nghẽn” về chính sách vì mục tiêu phát triển bền vững

Đánh giá cao các ý kiến tại Hội nghị giao ban giữa Thường trực HĐND tỉnh Thanh Hóa với Thường trực HĐND các huyện, thị, thành phố lần thứ 3 vừa được tổ chức, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Lê Tiến Lam nhấn mạnh: Hoạt động của HĐND hai cấp cần nhất quán phương châm “Đổi mới, sâu sát, khoa học, hiệu quả”. Bên cạnh đó, tập trung tháo gỡ các "điểm nghẽn" về chính sách, nhất là đối với các huyện, thị, thành phố đang thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù, nhằm khơi thông các nguồn lực, xử lý hiệu quả vướng mắc để phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Cà Mau Nguyễn Tiến Hải
Diễn đàn

Kịp thời sửa đổi, bổ sung các nghị quyết để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ

Trong 9 tháng đầu năm 2024, Cà Mau đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, với GRDP tăng 6,45% so với cùng kỳ. Tỉnh đã phê duyệt 12 dự án đầu tư mới, tổng vốn 2,239,3 tỷ đồng, đồng thời phát triển đô thị, cung cấp thương mại điện tử và kết nối quốc tế. Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Tiến Hải trao đổi với Báo Đại biểu Nhân dân về các hoạt động của HĐND tỉnh trong việc ban hành các nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội và phân bổ ngân sách năm 2024.

Đối thoại với người phụ trách dự án để bàn thảo, tranh luận
Diễn đàn

Đối thoại với người phụ trách dự án để bàn thảo, tranh luận

Theo Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Bắc Giang, đối với giám sát đầu tư công, báo cáo phục vụ giám sát chỉ đáp ứng được một phần (đối tượng chịu sự giám sát không tự chỉ ra lỗi sai của mình), cần nghiên cứu hồ sơ của dự án và xem xét, đối chiếu với quy định của pháp luật. Sau đó, đoàn giám sát tổ chức đối thoại, trao đổi với người phụ trách dự án để bàn thảo, thống nhất nêu ra các hạn chế và lỗi phạm, xây dựng dự thảo báo cáo kết quả giám sát để tổ chức hội nghị giám sát với chủ đầu tư, cơ quan quản lý chuyên ngành liên quan...

Hội thảo "Kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng công tác giám sát hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp"
Địa phương

Đúng trọng tâm và hiệu quả thiết thực

Tại Hội thảo "Kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng công tác giám sát hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp" do Ban Pháp chế HĐND tỉnh Bắc Ninh vừa tổ chức, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Anh Tuấn đề nghị, các cơ quan, đơn vị trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình chủ động tham mưu, đề xuất với cấp có thẩm quyền giải pháp, cơ chế, chính sách phù hợp, nhằm phát huy những kết quả đã đạt được và sớm khắc phục những hạn chế tồn tại; kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, sửa đổi bổ sung các quy định của pháp luật chưa phù hợp với hoạt động giám sát của HĐND.

Toàn cảnh buổi giám sát của Ban Pháp chế, HĐND tỉnh Bắc Ninh tại Viện kiểm sát nhân dân thị xã Quế Võ.
Địa phương

Tạo chuyển biến về năng lực giám sát

Những năm qua, hoạt động giám sát của Ban Pháp chế HĐND cấp huyện đã được đổi mới về hình thức giám sát theo hướng thiết thực, chất lượng và hiệu quả. Nội dung giám sát được lựa chọn, mang tính bao quát, tập trung vào những nhiệm vụ chính trị trọng tâm, những vấn đề lớn, có tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân; tuy nhiên, vẫn còn không ít khó khăn, vướng mắc, bất cập.

Chất vấn tại Kỳ họp thứ Mười hai, HĐND tỉnh Bắc Ninh Khóa XIX nhiệm kỳ 2021 - 2026
Diễn đàn

Đổi mới hình thức và nội dung chất vấn

Chất vấn là hình thức giám sát đặc biệt, thông qua đó, những nội dung lớn, quan trọng, những vấn đề nổi cộm, bức xúc ở địa phương được giải quyết, đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của cử tri, tạo sự đồng thuận và lòng tin của nhân dân. Thời gian qua, hoạt động chất vấn tại các kỳ họp được HĐND tỉnh và HĐND các huyện quan tâm, chú trọng đổi mới về hình thức, nội dung; thu hút sự quan tâm, theo dõi của cử tri và nhân dân trong tỉnh, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác quản lý nhà nước, tăng hiệu lực, hiệu quả giám sát.

Thời gian qua, hoạt động chất vấn tại kỳ họp của HĐND thành phố Hà Nội có nhiều đổi mới, được cử tri, dư luận đánh giá cao
Hội đồng nhân dân

Tái giám sát khi không thực hiện đúng cam kết

Tại Hội nghị giao ban giữa Thường trực HĐND thành phố Hà Nội với Thường trực HĐND các quận, huyện, thị quý III.2024 vừa qua, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn yêu cầu, HĐND các cấp thành phố khi chọn vấn đề chất vấn, giải trình phải "đúng" và "trúng", sát thực tiễn, được dư luận quan tâm. Đặc biệt, cần tái chất vấn những nội dung khi các cơ quan chịu sự giám sát không thực hiện như đã hứa, cam kết, vì mục tiêu phát triển của thành phố, địa phương.

Liên hệ thực tế với nội dung cần giám sát
Diễn đàn

Liên hệ thực tế với nội dung cần giám sát

Để phát hiện vấn đề qua giám sát, quá trình nghiên cứu tài liệu, cần luôn đặt ra các câu hỏi và đối chiếu giữa thực tế với báo cáo. Theo đó, các yếu tố đối tượng chịu sự giám sát chưa nêu hoặc không muốn nêu trong tài liệu, báo cáo như: trong báo cáo lập chủ trương đầu tư, báo cáo thẩm định không nêu sự phù hợp với quy hoạch, khả năng cân đối nguồn vốn; tiến độ giải ngân vốn... Liên hệ thực tế với nội dung cần giám sát để thấy được sự phù hợp, khả thi hay mâu thuẫn giữa thực tế và tài liệu, báo cáo của đối tượng giám sát cung cấp.