Là điểm tựa cho người lao động
Hàng năm, có hàng chục nghìn công nhân, viên chức bị cho nghỉ việc do vòng xoáy kinh tế và sự thay đổi liên tục về nhân sự của các doanh nghiệp. Thực trạng này đã kéo theo rất nhiều hệ lụy, đặc biệt là vấn đề tài chính của người lao động. Mất việc làm, thiếu việc làm đang là áp lực lớn đối với người lao động. Trong điều kiện kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn, BHTN xuất hiện như một cứu cánh, giúp người lao động có được khoản hỗ trợ cần thiết trong thời gian tìm kiếm công việc.
BHTN không chỉ là công cụ giải quyết vấn đề thất nghiệp trong xã hội mà còn là chính sách giúp ổn định xã hội một cách tốt nhất. BHTN bảo vệ, bù đắp những tổn thất về mặt tài chính cho người lao động và giúp họ có khả năng cũng như cơ hội quay lại thị trường làm việc. BHTN còn có chức năng khuyến khích giúp hạn chế sự ỷ lại của người lao động, khuyến khích họ chăm chỉ làm việc, sẵn sàng làm việc.
Với rất nhiều lao động bị thất nghiệp, BHTN thật sự trở thành “phao cứu sinh” giúp họ vượt qua khó khăn. BHTN đã dần đi vào cuộc sống, có tác động trực tiếp đến người lao động và người sử dụng lao động. Chính sách BHTN góp phần giải quyết an sinh xã hội trong bối cảnh kinh tế gặp nhiều khó khăn như hiện nay. Người lao động khi tham gia BHTN không chỉ đảm bảo trợ cấp bằng tiền mặt để trang trải cho cuộc sống, được giúp đỡ về mặt tinh thần, không phải lo lắng khi ốm đau, được hỗ trợ việc làm và đào tạo nghề mà còn được hưởng các quyền lợi.
Theo đó, người lao động được hướng dẫn, tư vấn miễn phí về lao động, việc làm cũng như được dạy nghề miễn phí, hướng dẫn các thủ tục để hưởng lợi của bảo hiểm thất nghiệp bởi các trung tâm giới thiệu việc làm. Người lao động được đăng ký thất nghiệp và nộp hồ sơ để hưởng những trợ cấp thất nghiệp khi mất việc hay khi chấm dứt hợp đồng làm việc; được dùng thẻ bảo hiểm y tế do Bảo hiểm xã hội cấp mà không phải đóng phí bảo hiểm y tế trong thời gian bạn đang hưởng trợ cấp thất nghiệp. Bên cạnh đó, người lao động cũng được hỗ trợ dạy nghề sơ cấp miễn phí với thời hạn không quá 6 tháng tại các cơ sở dạy nghề.
Mở rộng đối tượng tham gia
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết, đối tượng tham gia BHTN hiện chưa bao phủ hết các đối tượng có quan hệ lao động. Một số quy định về tham gia BHTN cần được sửa đổi, bổ sung để đảm bảo phù hợp với thực tiễn, như: quy định về đối tượng phải đóng BHTN, quản lý đối tượng thuộc diện tham gia BHTN; trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc thông báo ngay cho cơ quan lao động, cơ quan Bảo hiểm xã hội về việc có việc làm của người lao động nên xảy ra trường hợp người lao động đã có việc làm mà vẫn được hưởng BHTN; quy định về trường hợp người sử dụng lao động không có khả năng thực hiện đầy đủ nghĩa vụ về BHTN, người lao động gặp khó khăn trong việc làm thủ tục hưởng BHTN do không đủ điều kiện về đóng BHTN; quy định về bảo lưu thời gian đóng BHTN …
Cụ thể, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định đối tượng người lao động bắt buộc tham gia BHTN gồm người lao động có giao kết hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động xác định, không xác định thời hạn hoặc hợp đồng lao động xác định thời hạn từ 1 tháng trở lên.
Bổ sung một số quy định về tham gia BHTN: trách nhiệm thông báo của người sử dụng lao động, xử lý đối với trường hợp người sử dụng lao động không có khả năng thực hiện đầy đủ nghĩa vụ BHTN, quản lý đối tượng…
Đề xuất sửa đổi quy định về tiền lương làm căn cứ đóng BHTN bao gồm mức lương, các khoản phụ cấp; sửa đổi quy định về mức trần đóng BHTN phù hợp với chủ trương tại Nghị quyết số 27-NQ/TW và định hướng sửa đổi, bổ sung Luật Bảo hiểm xã hội.
Sửa đổi, bổ sung quy định về trợ cấp thất nghiệp: Sửa đổi, bổ sung điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp theo hướng quy định bổ sung một số trường hợp không được hưởng trợ cấp thất nghiệp như: người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc/hợp đồng lao động, người lao động bị xử lý kỷ luật buộc thôi việc, người đang hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.
Sửa đổi quy định về mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định đảm bảo phù hợp với chủ trương bỏ mức lương cơ sở theo Nghị quyết số 27-NQ/TW.
Sửa đổi, bổ sung quy định người lao động không được hưởng tiền trợ cấp thất nghiệp và không được bảo lưu thời gian đóng BHTN đối với thời gian bị tạm dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Bên cạnh đó, sửa đổi điều kiện hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động theo hướng bỏ nội dung "gặp khó khăn do suy giảm kinh tế". Quy định rõ người sử dụng lao động được hỗ trợ khi gặp khó khăn trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế theo quy định của pháp luật lao động hoặc trong trường hợp thực hiện cam kết chuyển đổi năng lượng.
Sửa đổi, bổ sung quy định về tư vấn, giới thiệu việc làm: sửa đổi, bổ sung quy định những người đang tham gia BHTN đều được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí; bổ sung quy định về kinh phí thực hiện tư vấn, giới thiệu việc làm được xác định trên cơ sở số lượt người được tư vấn, giới thiệu việc làm và giá dịch vụ công theo quy định của pháp luật về giá.
