Bà Rịa - Vũng Tàu: Hành trình 15 năm kiến tạo vùng quê đáng sống

Đồng thuận chính trị – đồng lòng từ cơ sở

Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định số 1118/QĐ-TTg công nhận tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hoàn thành nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới năm 2024. Đây là cột mốc quan trọng khẳng định những nỗ lực bền bỉ, đồng bộ và hiệu quả của cả hệ thống chính trị, chính quyền và Nhân dân toàn tỉnh trong suốt gần 15 năm triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới.

Ngay từ khi bắt đầu triển khai chương trình, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, cần có sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị và sự tham gia tích cực của người dân. Ban Chỉ đạo Chương trình xây dựng Nông thôn mới các cấp được thành lập, kiện toàn theo từng giai đoạn; các kế hoạch từ cấp tỉnh đến từng xã được xây dựng cụ thể theo năm, theo giai đoạn. Cơ chế kiểm tra, giám sát, đánh giá thực hiện được duy trì định kỳ hàng quý, sáu tháng và đột xuất, kịp thời tháo gỡ khó khăn, điều chỉnh mục tiêu phù hợp thực tế.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Công Vinh, từ năm 2010 đến cuối năm 2024, tổng nguồn lực huy động cho chương trình lên đến gần 39.800 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn tín dụng chiếm tỷ trọng lớn nhất với hơn 16.500 tỷ đồng (41,5%), tiếp đến là ngân sách nhà nước trên 9.359 tỷ đồng, vốn lồng ghép hơn 7.600 tỷ đồng, đóng góp từ doanh nghiệp trên 2.800 tỷ đồng và từ Nhân dân hơn 3.300 tỷ đồng. “Nguồn lực dồi dào được sử dụng hiệu quả, kết hợp điều hành linh hoạt là chìa khóa để tỉnh hoàn thành chương trình đúng tiến độ và chất lượng”, ông Vinh nhấn mạnh.

Đặc biệt, tỉnh là một trong những địa phương đi đầu trong việc ban hành cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp, nâng cao năng lực kinh tế hộ và thúc đẩy kinh tế hợp tác. Các nghị quyết như 03/2018, 05/2018, 20/2020, 21/2020, 12/2023 đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp và hợp tác xã tiếp cận tín dụng ưu đãi, đổi mới kỹ thuật, mở rộng thị trường và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Hiện toàn tỉnh có 47/47 xã đạt chuẩn Nông thôn mới, trong đó có 41 xã đạt chuẩn nâng cao và 18 xã đạt chuẩn kiểu mẫu. Thu nhập bình quân đầu người tại khu vực nông thôn đạt 90,04 triệu đồng/năm – tăng hơn 64 triệu đồng so với thời điểm khởi đầu chương trình. Nhiều xã đã vươn lên thành trung tâm sản xuất nông nghiệp hiện đại, làng nghề phát triển ổn định, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện rõ rệt.

Hợp tác xã nông nghiệp giữ vai trò trung tâm trong tổ chức sản xuất. Theo Văn phòng Điều phối NTM tỉnh, toàn tỉnh hiện có 141 hợp tác xã nông nghiệp, với doanh thu bình quân đạt 5,9 tỷ đồng/năm, tăng gần 1 tỷ đồng so với năm 2023. Nhiều hợp tác xã đi đầu trong ứng dụng công nghệ cao như HTX Lá Xanh (huyện Long Đất) với drone, máy cấy; HTX Chợ Bến chuyển đổi vùng muối sang nuôi tôm công nghệ cao; HTX Quyết Thắng tại TP. Bà Rịa triển khai mô hình nuôi tôm trong nhà màng, tuần hoàn khép kín.

Bên cạnh đó, các mô hình sản xuất theo hướng hữu cơ, VietGAP, nông nghiệp tuần hoàn ngày càng phổ biến. Tiêu biểu là HTX Bưởi da xanh Hắc Dịch với hơn 38ha sản xuất liên kết tiêu thụ tại siêu thị và xuất khẩu EU; mô hình dưa lưới An Farm ở Suối Rao đạt sản lượng 200 tấn/năm, mở rộng liên kết với hàng trăm hộ dân. Những mô hình này không chỉ nâng cao năng suất, chất lượng nông sản mà còn góp phần phát triển nông thôn bền vững.

Tỷ lệ bê tông hóa đường giao thông nông thôn ngày càng tăng, hệ thống thủy lợi được cải tạo đồng bộ, kênh mương dẫn nước giúp nâng cao sản lượng nông nghiệp. Hơn 70% tuyến đường nông thôn có trồng cây xanh hai bên, diện tích cây xanh công cộng bình quân đạt gần 5m²/người – cao hơn tiêu chuẩn tối thiểu. Các công trình văn hóa, y tế, giáo dục được đầu tư xây mới, cải tạo hiện đại, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt và phát triển cộng đồng.

Chỉ số hài lòng của người dân về kết quả xây dựng NTM đạt 90,05% năm 2024 – phản ánh rõ nét sự đồng thuận, tin tưởng của người dân đối với chính quyền và hiệu quả chương trình.

Phát huy vai trò an ninh cơ sở trong hành trình Nông thôn mới

Một trong những thành tố quan trọng giúp chương trình Nông thôn mới tại Bà Rịa - Vũng Tàu thành công chính là việc duy trì ổn định an ninh, trật tự nông thôn. Thực hiện tiêu chí số 19.2 về an ninh trật tự, Công an tỉnh đã chủ động triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, tăng cường sự phối hợp với chính quyền và các tổ chức đoàn thể trong xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Theo Phó Giám đốc Công an tỉnh Thượng tá Trần Thanh Hiển, lực lượng công an cơ sở đã xây dựng hàng loạt mô hình hiệu quả như: Tổ liên gia tự quản về PCCC, Camera an ninh, Lực lượng phản ứng nhanh, Trường học an toàn, “Cảm hóa, giáo dục người lầm lỡ”... Đặc biệt, mô hình “Huyện Côn Đảo không ma túy và an toàn giao thông” được Bộ Công an ghi nhận và nhân rộng toàn quốc.

Nhờ sự chủ động và hiệu quả trong công tác phòng ngừa, năm 2024, tội phạm về trật tự xã hội trên địa bàn giảm 8% so với năm trước. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, không để xảy ra các điểm nóng, mâu thuẫn kéo dài.

Từ thành quả đạt được, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 60% đạt kiểu mẫu. Trong năm 2025, tỉnh phấn đấu xây dựng tối thiểu 5 mô hình hợp tác xã hoạt động hiệu quả, ít nhất 30% HTX tham gia chuỗi liên kết và trên 30% ứng dụng công nghệ cao.

Tỉnh cũng tiếp tục đẩy mạnh phát triển du lịch nông nghiệp – nông thôn. Hiện đã có 42 điểm du lịch cộng đồng hoạt động tại các xã. Nổi bật như mô hình nuôi hàu kết hợp tổ chức tour tham quan tại HTX Như Ý (xã Long Sơn), vừa mang lại thu nhập ổn định, vừa gìn giữ bản sắc văn hóa địa phương và tạo động lực phát triển sinh kế mới cho cư dân vùng biển, vùng nông thôn.

Bà Rịa - Vũng Tàu không xem “về đích” là điểm kết thúc mà là tiền đề để vươn lên những tầm cao mới. Từ vùng nông thôn truyền thống đến những mô hình kiểu mẫu hiện đại, thành quả hôm nay là kết tinh của sự đồng thuận chính trị, quyết tâm hành động của chính quyền và sức dân bền bỉ. Đây không chỉ là niềm tự hào mà còn là minh chứng cho chiến lược phát triển đúng hướng, bền vững và nhân văn của tỉnh trong quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.