Chị V.T.Q.M. (21 tuổi, Hưng Yên) bị mụn trứng cá khắp mặt từ năm 15 tuổi tới nay. M. cho biết đã dùng nhiều loại thuốc trị mụn nhưng tình trạng không đỡ. 

Bệnh nhân áp dụng đủ loại "mẹo" được mách trên mạng xã hội như rửa mặt bằng nước vo gạo, nước chanh, nước vôi pha loãng, nước lá trà xanh; chấm mụn bằng kem đánh răng… và đi ra spa nặn mụn hàng chục lần. Tuy nhiên, tình trạng mụn càng nặng hơn.

Cách đây 1 tháng, M. được người quen giới thiệu mua bộ sản phẩm bôi trị mụn có quảng cáo “hết sạch mụn sau 7 ngày” với giá gần 20 triệu đồng.

Chỉ sau 3 ngày bôi kem, vùng da mặt bệnh nhân xuất hiện tình trạng kích ứng, mặt sưng phù, các nốt mụn viêm, chảy mủ.

Trực tiếp thăm khám và điều trị cho trường hợp này, bác sĩ Nguyễn Tiến Thành, Hội Da liễu Việt Nam đánh giá bệnh nhân gặp tình trạng mụn trứng cá mức độ nặng và viêm da tiếp xúc kích ứng do sử dụng sẩn phẩm bôi thoa không đúng cách.

Bên cạnh yêu cầu người bệnh dừng ngay sản phẩm đang bôi, bác sĩ đã tiến hành các liệu pháp làm dịu da mặt, phục hồi bằng chăm sóc tại chỗ kết hợp công nghệ cao: laser màu, ánh sáng cường độ cao và những công nghệ laser năng lượng thấp… để phục hồi làn da, ngăn ngừa khả năng để lại sẹo. Việc điều trị sẽ cần thời gian từ 2 - 3 tháng.

Bác sĩ Nguyễn Tiến Thành cho biết, trong thời gian gần đây đã tiếp nhận khoảng 600 ca điều trị mụn trứng cá mỗi tháng, chủ yếu là học sinh, sinh viên. Trong đó, khoảng 50% bị mụn nặng do tự điều trị bằng những phương pháp được tìm hiểu trên mạng. 

Theo bác sĩ Thành, da mặt là một vùng da rất nhạy cảm và ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ. Tuy nhiên, nhiều chị em nghe theo quảng cáo nên chọn mua mỹ phẩm trên mạng không rõ nguồn gốc. Trong số đó, không ít mỹ phẩm là kem trộn có chứa corticoid hoặc sản phẩm gây bong tróc được quảng cáo là triệt tiêu mụn, sáng da “thần tốc” khiến người dùng ưa chuộng. Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn sử dụng, người bệnh sẽ xuất hiện nhiều trứng cá, da mỏng, giãn mạch, dễ nổi mẩn ngứa, khi ngừng sử dụng sẽ bị sưng nề, xuất hiện mụn mủ, trứng cá bùng phát khắp mặt.

"Có rất nhiều bệnh nhân bị biến chứng do dùng thuốc trị mụn, làm trắng da không rõ nguồn gốc đến khám và điều trị. Những bệnh nhân đã dùng corticoid dài ngày khiến làn da bị tổn thương - nhiễm độc corticoid, da mỏng, ngứa, dễ kích ứng, da sạm…, việc điều trị vô cùng gian nan, mất nhiều thời gian", bác sĩ Thành cho hay.

Chuyên gia này thông tin, trứng cá là bệnh viêm da mạn tính, gặp trong hơn 90% dân số và ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nguyên nhân chính gây bệnh trứng cá chủ yếu do 3 cơ chế chính: tăng tiết bã nhờn, sừng hóa cổ nang lông tuyến bã, vai trò vi khuẩn P.acnes vùng nang lông.

Mụn trứng cá gồm hai loại là tổn thương không viêm (đặc trưng là mụn đầu đen, đầu trắng), hoặc tổn thương viêm như các sẩn viêm, sẩn mủ, cục, chủ yếu vùng nhiều tuyến bã như mặt, ngực, lưng… 

Mụn trứng cá không được điều trị đúng cách có thể gây ra những tổn thương nặng nề, mạn tính, mụn ở mặt tạo sẹo xấu, tăng hoặc giảm sắc tố ảnh hưởng tới thẩm mỹ và sự tự tin của người bệnh.

Dù vậy, mụn trứng cá nói riêng và các bệnh da liễu nói chung ít gây nguy hiểm tính mạng nên người bệnh thường chủ quan, hay tự điều trị, chỉ khi bệnh nặng mới tới các cơ sở y tế.

Bệnh nhân thường tới thăm khám trong tình trạng mụn đã rất nặng, bội nhiễm kèm theo những biến chứng nặng nề như nhiễm trùng, sẹo mụn, tăng hoặc giảm sắc tố da.

Mụn trứng cá thường xuất hiện ở tuổi dậy thì do thay đổi nội tiết tố (hormone giới tính androgen gia tăng), ảnh hưởng khoảng 95% thanh thiếu niên. Nhiều người bị mụn trứng cá kéo dài khi trưởng thành. Tỷ lệ nữ giới xuất hiện tình trạng này cao hơn nam giới do đặc trưng mang thai, mãn kinh và dễ rối loạn nội tiết.

Bác sĩ Thành nhấn mạnh, sai lầm thường gặp nhất của người bệnh là tự nặn mụn. Dùng tay hoặc dụng cụ nặn mụn không được vô khuẩn dễ gây nhiễm trùng da, áp xe hóa. Nguy hiểm hơn, nếu tự nặn mụn ở vùng cấm - vùng chữ T (trán, mũi, cằm, miệng) nơi có nhiều mạch máu, dây thần kinh vùng sọ não) có thể gây phù, sưng mắt, méo mặt, thậm chí viêm tắc tĩnh mạch xoang hang não gây hôn mê, nguy hiểm tính mạng.

Với việc mạng xã hội lan truyền các mẹo dân gian như bôi kem đánh răng, đắp lá trầu không, thoa nước chanh, đắp nha đam, lòng trắng trứng hay tắm biển hoặc uống thuốc bổ gan, dùng thuốc đông y,… để trị mụn, bác sĩ Thành khẳng định hiện chưa có các chứng cứ khoa học nào chứng minh tác dụng của các mẹo này.

Bác sĩ khuyến cáo, để điều trị mụn, tốt nhất người bệnh nên đến khám và chữa trị ở bác sĩ chuyên khoa da liễu để có phương pháp cụ thể. 

Bạn cũng cần quan tâm chăm sóc da đúng cách để hỗ trợ tốt cho quá trình trị mụn bằng cách: rửa mặt 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và tối bằng nước muối loãng, nước muối sinh lý hoặc sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa xà phòng; không nặn mụn, cạy mụn, sờ tay lên mặt... Bên cạnh đó, không tự ý bôi các thuốc trị mụn lên da khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ.

"Việc làm này chỉ làm tăng gánh nặng cho da, đồng thời không dùng đúng thuốc điều trị cho từng loại mụn cũng dễ khiến mụn nổi nhiều hơn", bác sĩ Thành đưa ra lưu ý.