Bầu cử Nghị viện châu Âu 2024

Chế định xuyên quốc gia duy nhất được bầu cử trực tiếp

Hòa vào không khí của năm “siêu bầu cử 2024”, từ ngày 6 - 9.6, cử tri châu Âu bỏ phiếu bầu 720 nghị sĩ của Nghị viện châu Âu. Đây sẽ là cuộc bầu cử lớn thứ hai thế giới trong năm nay với 373 triệu cử tri đủ điều kiện đi bỏ phiếu. Vậy cuộc bầu chọn được tổ chức như thế nào? Quy định bỏ phiếu giữa các nước thành viên có giống nhau hay không? Cơ quan này đóng vai trò gì trong các thiết chế quan trọng của Liên minh lá cờ xanh?

Liên minh châu Âu gồm những chế định nào?

Liên minh châu Âu (EU) có ba cơ quan quan trọng nhất bao gồm: Hội đồng châu Âu, Ủy ban châu Âu (EC) và Nghị viện châu Âu (EP). Trong đó, EP đóng vai trò như một Hạ viện quốc gia, cùng với Hội đồng châu Âu đóng vai trò như một Thượng viện quốc gia tạo thành cơ quan lập pháp lưỡng viện của EU. EC, bao gồm 28 ủy viên, là cơ quan hành pháp của khối, giống như Chính phủ.

Một biểu ngữ kêu gọi bỏ phiếu tại Tòa nhà Nghị viện ở Brussels. Ảnh: AP/Virginia Mayo
Một biểu ngữ kêu gọi bỏ phiếu tại Tòa nhà Nghị viện ở Brussels. Nguồn: AP/Virginia Mayo

EP gồm 705 nghị sĩ, dự kiến sẽ tăng lên 720 nghị sĩ sau cuộc tổng tuyển cử, đại diện cho khu vực bầu cử dân chủ lớn thứ hai trên thế giới với gần 373 triệu cử tri đủ điều kiện, quy mô chỉ nhỏ hơn cuộc bầu cử Quốc hội Ấn Độ vừa diễn ra với gần 1 tỷ cử tri đủ điều kiện bỏ phiếu.

Nghị viện châu Âu có quyền hạn gì?

Từ một cơ quan chủ yếu có vai trò tham vấn, quyền hạn của EP không ngừng được mở rộng từ năm 1970. Hiện tại, EP cùng với Hội đồng châu Âu nắm quyền lập pháp với nhiệm vụ thông qua tất cả các văn bản pháp lý cũng như có quyền giám sát ngân sách EU. Bên cạnh đó Nghị viện cũng thực hiện chức năng giám sát Ủy ban thông qua quyền phê chuẩn cơ quan này, cũng như có quyền phê chuẩn đề cử của Hội đồng châu Âu cho vị trí Chủ tịch Ủy ban; bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với Ủy ban giống như cơ chế nghị viện quốc gia.

Nghị sĩ châu Âu được bầu chọn như thế nào?

Năm 1979, EP trở thành chế định xuyên quốc gia đầu tiên trên thế giới được các cử tri bầu trực tiếp 5 năm một lần theo hình thức phổ thông đầu phiếu. Quy định này đã đưa EU đạt đến một mức độ liên kết mạnh mẽ nhất so với tất cả các tổ chức khu vực khác.

Mỗi quốc gia có một số quy định riêng nhưng có một số nguyên tắc chung mà các nước phải tuân thủ, chẳng hạn như số lượng nghị sĩ châu Âu được bầu từ một đảng chính trị tỷ lệ thuận với số phiếu bầu mà đảng đó nhận được. Công dân EU cư trú tại một quốc gia EU khác có thể bỏ phiếu và ứng cử ở đó. Mỗi công dân chỉ được bỏ phiếu một lần.

Có bao nhiêu nghị sĩ được bầu?

Theo nguyên tắc chung, số lượng nghị sĩ được quyết định trước mỗi cuộc bầu cử. Tổng số không được phép vượt quá 750 cộng với Chủ tịch (751 nghị sĩ).

Sau khi Anh rời khỏi EU vào năm 2019, tổng số nghị sĩ châu Âu giảm từ 751 xuống còn 705. Trong cuộc bầu cử lần này, quy mô của EP được tăng lên 720 ghế, nhiều hơn 15 ghế so với cuộc bầu cử năm 2019.

Mỗi quốc gia được bầu bao nhiêu nghị sĩ?

Tùy theo dân số của từng nước mà các quốc gia sẽ có số ghế nghị sĩ châu Âu khác nhau. Mỗi nước châu Âu bầu tối thiểu 6 nghị sĩ (nước nhỏ nhất Malta) và tối đa 96 nghị sĩ (Đức) tùy vào dân số của mình.

Dưới đây là số lượng nghị sĩ sẽ được bầu ở mỗi quốc gia trong cuộc bầu cử 2024: Đức bầu 96, Pháp: 81, Italy: 76, Tây Ban Nha: 61, Ba Lan: 53, Romania: 33, Hà Lan: 31, Bỉ: 22, Hy Lạp: 21, Séc: 21, Thụy Điển: 21, Bồ Đào Nha: 21 Hungary: 21, Áo: 20, Bulgaria: 17, Đan Mạch: 15, Phần Lan: 15, Slovakia: 15, Ireland: 14, Croatia: 12, Litva: 11, Slovenia: 9, Latvia: 9, Estonia: 7, CH Síp: 6, Luxembourg: 6, Malta: 6.

Cuộc bầu cử diễn ra khi nào?

Cuộc bầu cử EP cho nhiệm kỳ 2024 - 2029 diễn ra từ ngày 6 - 9.6 trong toàn khối. Riêng ngày 9.6 được coi là ngày bầu cử chính thức với 20 quốc gia tiến hành bỏ phiếu, trong đó có Đức, Pháp và Ba Lan. Hà Lan là nước tổ chức bầu cử sớm nhất vào 6.6. Tiếp đó là Ireland ngày 7.6. Latvia, Malta và Slovakia ngày 8.6. Tại Cộng hòa Séc, bầu cử diễn ra trong hai ngày 7 - 8.6, Italy ngày 8 - 9.6.

Đây sẽ là cuộc bầu cử EP lần thứ 10 kể từ cuộc bầu cử trực tiếp đầu tiên vào năm 1979 và là cuộc bầu cử EP đầu tiên sau Brexit.

Cử tri bỏ phiếu cho các đảng quốc gia hay các đảng châu Âu?

Các cuộc bầu cử được tranh cử bởi các đảng chính trị quốc gia nhưng sau khi trở thành các nghị sĩ châu Âu, họ sẽ tập hợp trong các nhóm đảng của EP. Nghị viện hiện tại do 3 nhóm đảng lớn chi phối gồm đảng Nhân dân châu Âu (EPP) trung hữu, Liên minh Xã hội và Dân chủ (S&D) trung tả và đảng Phục hưng châu Âu (RE) theo chủ nghĩa tự do và trung dung.

Quốc tế

Hàn Quốc: Tổng thống Yoon Suk Yeol bị bắt giữ, điều chưa từng có tiền lệ
Thế giới 24h

Hàn Quốc: Tổng thống Yoon Suk Yeol bị bắt giữ, điều chưa từng có tiền lệ

Sáng 15.1, Tổng thống bị luận tội của Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã bị bắt giữ trong một chiến dịch thực thi pháp luật quy mô lớn tại khu phức hợp tổng thống, khiến ông trở thành vị tổng thống đương nhiệm đầu tiên của Hàn Quốc bị bắt giữ. Mặc dù kiên quyết khẳng định cơ quan chống tham nhũng không có thẩm quyền điều tra hành động của ông nhưng ông đã tuân thủ lệnh bắt giữ để tránh nguy cơ xảy ra xung đột bạo lực.

Sri Lanka nỗ lực thúc đẩy tài chính khí hậu
Quốc tế

Sri Lanka nỗ lực thúc đẩy tài chính khí hậu

Sri Lanka đã và đang đóng vai trò ngày càng tích cực trong diễn ngôn toàn cầu về tài chính khí hậu cho các nền kinh tế “dễ bị tổn thương”. Tổng thống Sri Lanka Anura Kumara Dissanayake được kỳ vọng tập trung vào việc thiết lập các cơ chế thể chế cần thiết để duy trì những nỗ lực này.

Thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza sắp thành hiện thực
Thế giới 24h

Thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza sắp thành hiện thực

Một thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza dự kiến sẽ được công bố trong vài giờ tới sau khi đạt được "bước đột phá" vào lúc nửa đêm ngày 13.1 trong các cuộc đàm phán tại Doha với sự tham dự của các phái viên của cả tổng thống Hoa Kỳ sắp mãn nhiệm Joe Biden và Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Quan hệ Ấn Độ - Trung Quốc năm 2025: Triển vọng và rủi ro
Quốc tế

Quan hệ Ấn Độ - Trung Quốc năm 2025: Triển vọng và rủi ro

Năm 2025 được kỳ vọng là một năm lạc quan cho mối quan hệ giữa Ấn Độ và Trung Quốc sau khi hai nước đã có bước đi mang tính bước ngoặt đánh dấu sự thay đổi đường hướng mối quan hệ vốn được định hình ​​trong nửa thập kỷ qua. Lần đầu tiên trong lịch sử gần đây, sự thù địch đã lùi lại phía sau, nhường chỗ cho ý định hợp tác. Tuy nhiên, sự trở lại của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể sẽ ảnh hưởng tới tiến trình "tan băng" của mối quan hệ này.

Syria trước cơ hội bình thường hóa quan hệ với phương Tây
Thế giới 24h

Syria trước cơ hội bình thường hóa quan hệ với phương Tây

Bộ trưởng Ngoại giao các nước Liên minh châu Âu (EU) sẽ họp vào cuối tháng 1 để thảo luận về việc nới lỏng lệnh trừng phạt đối với Syria. Các quốc gia phương Tây chủ chốt khác cũng đang có động thái tương tự. Đó là nội dung cuộc họp giữa các nhà ngoại giao EU và Ảrập về tương lai Syria, diễn ra hôm 12.1.

Trung Quốc công bố 16 biện pháp thúc đẩy tăng trưởng khu vực miền Trung
Quốc tế

Trung Quốc công bố 16 biện pháp thúc đẩy tăng trưởng khu vực miền Trung

Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GAC) vừa công bố 16 biện pháp trong năm lĩnh vực quan trọng để thúc đẩy sự trỗi dậy của khu vực trung tâm của đất nước trong kỷ nguyên mới. Những sáng kiến ​​này nhằm tăng cường vai trò của khu vực này như một trung tâm nội địa cạnh tranh cho kết nối toàn cầu, thúc đẩy việc bồi dưỡng và phát triển các lực lượng sản xuất chất lượng mới trong khu vực.

Dự báo kinh tế Trung Quốc năm 2025
Quốc tế

Dự báo kinh tế Trung Quốc năm 2025

Trung Quốc trong năm 2024 đã phải vật lộn với cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài, khối nợ của chính quyền địa phương và thị trường lao động trì trệ - những vấn đề làm suy yếu niềm tin vốn đã mong manh của người tiêu dùng và doanh nghiệp. Triển vọng tương lai của Trung Quốc được dự báo tương đối ảm đạm và tờ Nikkei Asia đã đưa ra những điều mà thế giới quan tâm nhất về nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trong năm nay.

Ngân hàng sẽ phát hiện gian lận theo thời gian thực từ giữa năm 2025
Quốc tế

Ngân hàng sẽ phát hiện gian lận theo thời gian thực từ giữa năm 2025

Các tổ chức tài chính của Singapore sẽ phải triển khai tính năng phát hiện gian lận theo thời gian thực để kịp thời ngăn chặn nguy cơ tài khoản của khách hàng bị lừa đảo rút tiền, bắt đầu từ giữa năm 2025. Đây là khuyến nghị quan trọng đã được bổ sung vào Khung trách nhiệm chung (SRF), ​​được Cơ quan Tiền tệ Singapore triển khai vào ngày 16.12.2024, sau quá trình tham vấn công khai kéo dài hai tháng.

Quốc gia đầu tiên cho phép đóng băng tài khoản để bảo vệ nạn nhân
Nghị viện thế giới

Quốc gia đầu tiên cho phép đóng băng tài khoản để bảo vệ nạn nhân

Ngày 7.1.2025, Quốc hội Singapore đã thông qua luật mới với các biện pháp chưa từng có để bảo vệ nạn nhân của lừa đảo trực tuyến. Động thái pháp lý này đưa Singapore trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới trao quyền cho cảnh sát có thể kiểm soát tài khoản ngân hàng cá nhân nhằm sớm ngăn chặn hành vi lừa đảo trực tuyến.

Damascus nối lại các chuyến bay quốc tế, nhiều nước hỗ trợ quá trình tái thiết ở Syria
Quốc tế

Vượt lên gian nan, tìm hướng đi mới

Sau khi chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad sụp đổ vào ngày 8.12.2024, chính quyền mới của Syria đối mặt với một nền kinh tế kiệt quệ do chiến tranh kéo dài và các lệnh trừng phạt quốc tế. Trong bối cảnh lạm phát tăng cao và đồng nội tệ suy yếu nghiêm trọng, việc phục hồi nền kinh tế Syria trở thành thách thức lớn.

Trung Quốc mở rộng chương trình đổi hàng tiêu dùng để vực dậy nền kinh tế
Thế giới 24h

Trung Quốc mở rộng chương trình đổi hàng tiêu dùng để vực dậy nền kinh tế

Trung Quốc mới đây có thêm động thái thúc đẩy tiêu dùng, mở rộng trợ cấp theo chương trình đổi cũ lấy mới thiết bị gia dụng bao gồm máy điều hòa, máy giặt, nồi cơm điện... trong bối cảnh các thách thức bên ngoài gia tăng có thể đe dọa lĩnh vực xuất khẩu vốn đang giữ vai trò trụ cột cho nền kinh tế còn yếu của nước này.

Bước đi quan trọng
Quốc tế

Bước đi quan trọng

Nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS) khởi đầu năm 2025 bằng một bước tiến ngoạn mục với sự gia nhập của Indonesia - quốc gia đông dân thứ 4 thế giới, đồng thời là nền kinh tế hàng đầu khu vực Ðông Nam Á. Giới quan sát nhận định, việc kết nạp Indonesia sẽ củng cố nỗ lực của khối nhằm nâng cao vị thế địa chính trị toàn cầu, cũng như tăng cường hợp tác ở Nam bán cầu.