Chiều 24.2, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức Hội thảo công bố báo cáo “Việt Nam sau 5 năm thực hiện EVFTA: Kết quả, yêu cầu và định hướng cải cách”.
Phó Viện trưởng CIEM Đặng Đức Anh cho biết, sau 5 năm thực thi EVFTA đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng trưởng mạnh mẽ, với nhiều ngành hàng chủ lực như dệt may, da giày, nông sản, thủy sản được hưởng lợi từ việc cắt giảm thuế quan.
Đồng thời, EVFTA tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, giúp thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao từ EU, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ cao và phát triển bền vững. Các cam kết về sở hữu trí tuệ, môi trường, lao động và phát triển bền vững trong EVFTA đã thúc đẩy Việt Nam nâng cấp hệ thống pháp luật, tiệm cận với tiêu chuẩn quốc tế.
Cụ thể, Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp (CIEM) Nguyễn Anh Dương cho biết, năm 2014, xuất khẩu sang EU đạt 27,9 tỷ USD, đến năm 2024, con số này tăng lên 51,66 tỷ USD.
Xuất khẩu từ Việt Nam sang EU tăng trưởng mạnh nhờ ưu đãi thuế quan, đặc biệt ở các ngành như dệt may, da giày, thủy sản và nông sản chế biến. Tỷ trọng xuất khẩu sang EU trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng dần, đạt 13,19% vào năm 2024. Tuy nhiên, nhập khẩu từ EU lại có xu hướng giảm hoặc tăng trưởng chậm do chi phí cao và sự cạnh tranh từ các nhà cung cấp khác, đặc biệt từ các nước châu Á.
“Việt Nam vẫn duy trì xuất siêu lớn với EU, đạt mức 35,2 tỷ USD vào năm 2024, cao nhất trong các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam tham gia”, báo cáo của CIEM nêu.
Bên cạnh đó, tỷ lệ sử dụng ưu đãi thuế quan theo EVFTA đã tăng từ 14,8% năm 2020 lên 35,2% năm 2023.
Tuy vậy, theo ông Nguyễn Anh Dương, việc thực thi EVFTA vẫn đối mặt với không ít thách thức. Tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan còn thấp do nhiều doanh nghiệp chưa đáp ứng được các quy tắc xuất xứ khắt khe.
Theo các chuyên gia, trong bối cảnh yêu cầu về lao động, môi trường, phát triển bền vững của EU ngày càng khắt khe, Việt Nam phải có chiến lược thích ứng phù hợp. Ngoài ra, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa cần có sự chuẩn bị tốt hơn để khai thác cơ hội từ EVFTA.
