Vị thế mới cho quan hệ Ấn Độ - New Zealand

Ngoại giao xúc giác

Thủ tướng Christopher Luxon đã dành nhiều thời gian để gặp mặt, chuyện trò trực tiếp với vị Thủ tướng nổi tiếng Narendra Modi trong những ngày bận rộn ở Ấn Độ, nơi hai nhà lãnh đạo đã đạt được những cam kết hợp tác quan trọng.

Hai nhà lãnh đạo - đều nổi tiếng với phong cách ngoại giao tiếp cận trực tiếp - đã có những cái ôm nồng nhiệt khi Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đón Thủ tướng Luxon ở Tòa nhà Hyderabad xa hoa ở New Delhi. Hai nhà lãnh đạo lại ôm nhau một lần nữa sau khi phát biểu với giới truyền thông.

Họ cũng cùng nhau dùng bữa trưa và sau đó uống tách trà trước khi đến thăm một địa điểm nổi tiếng của đạo Sikh là Gurdwara Rakab Ganj Sahib. Tại đây, nhà lãnh đạo New Zealand làm theo những nghi thức tôn giáo tôn kính của đạo Sikh, họ đội mũ miện truyền thống và rửa chân trước khi tham quan đền.

Thủ tướng Luxon hào hứng nói với giới truyền thông rằng ông và người bạn Modi có "mối quan hệ thực sự tốt". "Chúng tôi thích nhau", Thủ tướng Luxon nói. "Chúng tôi thực sự có cách tiếp cận tương tự về điều hành chính phủ, cách đặt ra các mục tiêu và cách đạt được kết quả".

Hai bên cũng ký kết một loạt biên bản ghi nhớ, cam kết hợp tác trên nhiều lĩnh vực quốc phòng, hải quan, làm vườn, lâm nghiệp và thể thao. Modi cũng cam kết hợp tác nhiều hơn về các vấn đề gây tranh cãi như sữa và di cư.

Thủ tướng Luxon nói đùa rằng họ đã tránh được "sự cố ngoại giao lớn" bằng cách không nêu thành tích chơi cricket của cả hai bên, khiến Modi bật cười sảng khoái. Ông Modi cũng mượn một số thuật ngữ thể thao: "Tôi tin tưởng rằng quan hệ đối tác của chúng ta sẽ mang lại lợi ích cho người dân cả hai nước".

Sau khi cùng nhau dùng bữa trưa ngày 17.3, Thủ tướng Modi và người đồng cấp Luxon đã lên đường tới dự lễ khai mạc Đối thoại Raisina của Ấn Độ, một diễn đàn cấp cao của Ấn Độ về địa chính trị và địa kinh tế tại Khách sạn Taj Mahal Palace ở New Delhi.

Việc ông Luxon dự với tư cách là khách mời chính tại Raisina Dialogue năm nay báo hiệu ý định của New Zealand trong việc tăng cường sự tham gia của mình với Ấn Độ trên nhiều kênh ngoại giao. Tại đây, ông Luxon đã có bài phát biểu khai mạc và hết lời ca ngợi người đồng cấp Modi vì đã "xóa bỏ tình trạng nghèo đói cùng cực" ở Ấn Độ. Ông cũng đưa ra bình luận của mình về tình hình thế giới và đặc biệt là khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. "Chúng tôi muốn sống ở một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nơi các quốc gia được tự do lựa chọn con đường riêng của mình mà không bị can thiệp. Một khu vực mà không có quốc gia nào thống trị.

"Chúng ta thấy mình đang sống trong một thế giới ngày càng khó khăn và phức tạp hơn, đặc biệt là đối với các quốc gia nhỏ hơn. Tuy nhiên, chúng ta phải tương tác với thế giới như nó vốn có, chứ không phải như chúng ta mong muốn”.

Những bình luận này được đưa ra vào thời điểm chính trị toàn cầu đang bất ổn với sự thay đổi mạnh mẽ trong các cấu trúc quyền lực đã được thiết lập trước đó. Tại Hoa Kỳ, Tổng thống Donald Trump đang gây ra sự gián đoạn to lớn cho thị trường khi ông tiến hành một loạt các cuộc chiến tranh thương mại. Trong khi đó, Trung Quốc ngày càng gia tăng ảnh hưởng ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Khôi phục đàm phán FTA sau 10 năm

Một trong những trọng tâm chính trong chuyến thăm của Thủ tướng Luxon là khả năng ký kết một hiệp định thương mại tự do (FTA), có thể làm thay đổi đáng kể quan hệ thương mại song phương.

Trước đó, hôm 16.3, Ấn Độ và New Zealand đã nhất trí khôi phục các cuộc đàm phán FTA đã bị đình trệ hơn 10 năm. Thông báo được đưa ra sau các cuộc thảo luận giữa Bộ trưởng Thương mại và Đầu tư New Zealand Todd McClay và người đồng cấp Ấn Độ Piyush Goyal. Thông báo này theo sau những nỗ lực gần đây của Ấn Độ nhằm làm trung gian cho các thỏa thuận thương mại với các quốc gia khác sau quyết định của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump áp dụng thuế quan có đi có lại đối với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia bao gồm Ấn Độ.

Hiện tại, thương mại Ấn Độ-New Zealand đang ở mức khiêm tốn là 2,83 tỷ USD, cho thấy tiềm năng to lớn chưa được khai thác. New Zealand, với chính sách đối ngoại được thúc đẩy bởi các cân nhắc về thương mại và an ninh, coi Ấn Độ là đối tác quan trọng để đa dạng hóa các mối liên kết kinh tế và thương mại của mình.

Các cuộc đàm phán FTA, được khởi xướng vào năm 2009, đã phải đối mặt với nhiều lần trì hoãn do các chính sách bảo hộ của Ấn Độ. Nước này duy trì mức thuế cao đối với các sản phẩm nông nghiệp và sữa để bảo vệ sinh kế trong nước và đảm bảo an ninh lương thực, đặc biệt là đối với người dân nông thôn. Mặc dù lập trường bảo hộ này phù hợp với chiến lược phát triển rộng hơn của Ấn Độ, nhưng một quá trình tự do hóa theo từng giai đoạn có thể tạo điều kiện cho việc mở rộng thương mại cùng có lợi.

Tuy nhiên, tình hình thương mại đang thay đổi của Ấn Độ mang lại sự lạc quan. Các FTA gần đây với Australia (2023), UAE (2022) và Mauritius (2021) chứng minh thiện chí của Delhi trong việc tham gia vào các thỏa thuận kinh tế toàn diện khi các lợi ích chiến lược phù hợp. Hơn nữa, Ấn Độ đang nỗ lực hoàn thiện các FTA với Vương quốc Anh, EU và Hoa Kỳ. Với những tiền lệ này, có thể nhiều kỳ vọng New Zealand và Ấn Độ cuối cùng sẽ vượt qua được các rào cản đàm phán thương mại, thúc đẩy quan hệ đối tác kinh tế tích hợp hơn.

Con đường mới cho hợp tác

Ngoài thương mại, cấu trúc Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mở ra những con đường mới cho sự hợp tác giữa Ấn Độ và New Zealand. Động lực chính của quan hệ đối tác này là sự quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Một động thái gần đây là việc Trung Quốc ký kết Quan hệ đối tác an ninh toàn diện với Quần đảo Cook, một lãnh thổ có liên kết tự do với New Zealand. New Delhi cũng lo lắng không kém về ý định chiến lược của Bắc Kinh, không chỉ ở Thái Bình Dương mà còn ở Vịnh Bengal và khu vực Ấn Độ Dương.

Ngoài các cuộc đàm phán thương mại và địa chính trị, còn có nhiều lĩnh vực mà Ấn Độ và New Zealand có thể thúc đẩy hợp tác song phương. Biến đổi khí hậu, năng lượng sạch, kinh tế xanh, giáo dục đại học và nghiên cứu về các quốc đảo Thái Bình Dương mang đến những cơ hội đầy hứa hẹn. Các tổ chức khoa học và học thuật của New Zealand có thể hợp tác với các trường đại học Ấn Độ để thúc đẩy các nghiên cứu về khả năng phục hồi khí hậu và phát triển bền vững ở Thái Bình Dương.

Những sáng kiến ​​như vậy phù hợp với Diễn đàn Hợp tác Ấn Độ - Quần đảo Thái Bình Dương (FIPIC) của Ấn Độ và sẽ củng cố sự hiện diện ôn hòa của nước này trong khu vực. Ngoài ra, cả hai quốc gia có thể hợp tác trong các sáng kiến ​​bảo tồn văn hóa cho các cộng đồng Đảo Thái Bình Dương bị ảnh hưởng bởi sự di dời do biến đổi khí hậu.

Chuyến thăm Ấn Độ của Thủ tướng Luxon vào thời điểm này đại diện cho sự hiệu chỉnh chiến lược trong quan hệ Ấn Độ - New Zealand. Trong khi các cuộc thảo luận về thương mại vẫn là trọng tâm chính, không thể bỏ qua các chiều hướng địa chính trị và hợp tác rộng hơn của quan hệ đối tác.

Trong bối cảnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đang phát triển nhanh chóng, sự tham gia sâu sắc hơn giữa Ấn Độ và New Zealand có thể mang lại lợi ích kinh tế và chiến lược lâu dài. Bằng cách giải quyết các rào cản kinh tế và tận dụng thế mạnh bổ sung, hai quốc gia có thể xây dựng mối quan hệ đối tác mạnh mẽ và đa chiều phù hợp với lợi ích quốc gia của mỗi nước.