“Trời xanh của mỗi người” - những tác phẩm đặc sắc viết cho thiếu nhi của Xuân Quỳnh

Hoàn thiện chân dung văn học Xuân Quỳnh

Nhân kỷ niệm 80 năm ngày sinh nhà thơ Xuân Quỳnh (6.10.1942 - 6.10.2022), nhận ủy thác từ gia đình tác giả, Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt tuyển tập thơ văn “Trời xanh của mỗi người” gồm những tác phẩm đặc sắc nhất viết cho thiếu nhi của Xuân Quỳnh.

Tuyển tập gồm 3 phần: Phần truyện với 16 truyện ngắn, Phần thơ với 20 bài thơ và Phần phụ lục rất đặc biệt với những sáng tác của bé Mí - Lưu Quỳnh Thơ và những bài viết về em, tặng em của những người thân yêu.

Mỗi trang sách trong “Trời xanh của mỗi người” được chăm chút tỉ mỉ với phần viết tay tên sách, tên truyện, tên bài thơ, mỗi chỗ ngừng, nghỉ cho mắt và cảm xúc đều được đội ngũ thiết kế cân nhắc phù hợp. Những ý tưởng của Xuân Quỳnh trong truyện, trong thơ được họa sĩ Vũ Xuân Hoàn sáng tạo bằng hình sắc qua hơn 40 bức tranh màu.

Theo đại diện nhà xuất bản Kim Đồng, với việc tinh tuyển các sáng tác của Xuân Quỳnh cho thiếu nhi, “Trời xanh của mỗi người” góp phần hoàn thiện chân dung văn học Xuân Quỳnh, nhắc nhớ những cống hiến của bà với văn học thiếu nhi. Tuyển tập thể hiện sự trân trọng đối với Xuân Quỳnh nói riêng, những người yêu Xuân Quỳnh và yêu vẻ đẹp văn học nước nhà nói chung. 

Đặt mình vào đứa trẻ

Xuân Quỳnh được nhiều người biết đến với những bài thơ tình, nhưng viết cho thiếu nhi là mảng đề tài lớn trong sự nghiệp của bà. Xuân Quỳnh viết rất nhiều cho các em và bà viết thử nghiệm trên tất cả thể loại: Cổ tích, đồng thoại, đồng dao, thơ, truyện.

Viết cho thiếu nhi Xuân Quỳnh được đặt mình vào đứa trẻ để có thể nhìn ra những ngộ nghĩnh, chất thơ, nét đẹp của những điều đơn giản thường ngày. Xuân Quỳnh dựa vào kho cổ tích dân gian, thế giới đồng dao để học cách trò chuyện với các em. Vốn dân gian qua Xuân Quỳnh không chỉ giàu có hơn trong ngôn ngữ, uyển chuyển hơn trong cách kể, mà còn là nơi bà gửi gắm những bài học thương yêu.

Xuân Quỳnh giống như bà mẹ nhân hậu, không bao giờ bắt lỗi, bà tin ở bản năng hướng thiện của trẻ em. Vậy nên Cá chuối con của Xuân Quỳnh không ích kỷ, vô tâm trước sự hy sinh của người mẹ. Những cô cậu học trò “hiểu chuyện” trong Thầy giáo dạy vẽ, Người làm đồ chơi, Đứa trẻ nhút nhát, Con sao của Hoàn…

Nhân vật trong truyện ngắn Xuân Quỳnh đều là những người rất gần gũi: ông nội, ông ngoại, người bà, người cô, thầy giáo, bà bán bỏng, chú hề… Bối cảnh cũng nhỏ gọn trong tầm mức quan sát của các em. Với truyện, Xuân Quỳnh thể hiện khả năng quan sát tỉ mỉ, tinh tế, đọc từ vẻ bề ngoài những sâu sắc bên trong, gạn lọc để thấy được tầng sâu lắng, chìm khuất. Qua mỗi truyện, Xuân Quỳnh gửi gắm hạt giống yêu thương vào tâm hồn non nớt của các em, hướng các em sống sâu sắc hơn và có trách nhiệm với những người xung quanh.

Nhà thơ, Tiến sĩ Giáo dục học Nguyễn Thụy Anh nhận xét: “Chất thi sĩ trong con người nữ sĩ Xuân Quỳnh tồn tại mạnh mẽ bên cạnh bản năng người mẹ làm nên chất thơ bay bổng, tài hoa, thấm đẫm yêu thương mà không nôm na đơn giản, không thật thà minh họa cuộc sống”.

20 bài thơ đặc sắc được chọn lọc trong “Trời xanh của mỗi người” là 20 tiếng cười khúc khích, tràn ngập hạnh phúc của mẹ con bà. Vũ trụ thơ của mẹ và con chứa đầy sự tò mò, niềm vui, tình yêu của Xuân Quỳnh dành cho con và tình yêu của con dành cho mẹ Quỳnh. Rất nhiều bài thơ của Xuân Quỳnh được độc giả nhiều thế hệ thuộc nằm lòng như: Chuyện cổ tích về loài người, Bầu trời trong quả trứng, Tiếng gà trưa…

Tuyển tập dành một phần trang trọng để tưởng nhớ về bé Mí - Lưu Quỳnh Thơ của mẹ Quỳnh. Trong đó, có những bài thơ và truyện ngắn do Lưu Quỳnh Thơ viết. Ngoài thơ mẹ Quỳnh, còn có thơ bố Vũ (Lưu Quang Vũ) viết cho em, nhà văn Tô Hoài kể kỷ niệm của ông với chú bé Mí thích chơi tem. Những người thân trong gia đình cô Lưu Khánh Thơ, anh Lưu Tuấn Anh… viết về Mí...

Đại diện nhà xuất bản Kim Đồng cho biết, với Trời xanh của mỗi người, độc giả được ngắm nhìn trời xanh của riêng Xuân Quỳnh và các con của bà. Và bầu trời xanh ấy giờ được gửi đến cho mọi người.