Vai trò của người cao tuổi trong hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá

Từ bỏ khói thuốc không bao giờ là quá muộn

Ông T.Q.M., (76 tuổi, phường Thành Sen, TP. Hà Tĩnh) đã có thâm niên hơn 50 năm hút thuốc lá. Ông kể, từ lúc còn trẻ, ông đã theo bạn bè hút thuốc lá tự quấn, dần dần, ông chuyển qua hút thuốc lá điếu. Hút thuốc sau bữa ăn, buổi sáng thức dậy hay trước khi đi ngủ đã trở thành một thói quen không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày của ông M.

Tuy nhiên, khi tuổi càng cao, sức khỏe giảm sút, những cơn ho xuất hiện nhiều hơn, ông M. nhận thấy rõ những tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe nên giảm dần số điếu thuốc mỗi ngày. Ông M. cho biết, "từ khi các phương tiện truyền thông phát triển, qua báo chí, ti vi, tôi biết hút thuốc lá gây nhiều tác hại đến với sức khỏe của bản thân và những người xung quanh. Để từ bỏ một thói quen kéo dài mấy chục năm là chuyện không dễ dàng nên tôi đang thực hiện giảm dần số lượng thuốc lá mỗi ngày, dần dần tiến tới bỏ thuốc lá”.

Thực tế cho thấy, trong khói thuốc lá có nhiều chất kích thích khối u, liều lượng cứ ngấm dần vào cơ thể theo thời gian hút. Khi hút thuốc lá, hoặc sống chung với người hút thuốc, khói thuốc hít qua phổi ngấm vào máu, tích lũy lâu ngày trở thành điều kiện và nguyên nhân gây nên các bệnh tim mạch, viêm nhiễm đường hô hấp gây tổn thương trong lòng mạch máu.

Vì vậy, người hút thuốc lá dễ bị các bệnh như: rụng tóc, đục thủy tinh thể, da nhăn, sâu răng, ung thư da, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh tim mạch, vàng móng tay, ung thư phổi và các cơ quan khác như mũi, miệng, lưỡi, tuyến nước bọt, họng, thanh quản, thực quản, thận... Mặt khác, sự tác động của các hóa chất có trong thuốc lá lên não bộ của người cao tuổi khiến tuần hoàn máu kém hơn bình thường, đôi khi nó kiểm soát toàn bộ hệ thống não bộ, vượt ra khỏi sự kiểm soát thông thường, gây đãng trí, mất trí.

Tác hại của thuốc lá với người già còn được nhận biết qua tình trạng đau tim, đột quỵ, xơ vữa các động mạch, do hệ thống mạch máu dễ bị ách tắc, cộng với quá trình lão hóa, nguy cơ bệnh tật cũng vì thế mà tăng cao hơn. Ông H.T.Q., (72 tuổi, xã Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh) là một minh chứng.

Ông Q., cho hay, “trước đây tôi làm công việc văn phòng, thường xuyên tiếp khách, chính vì vậy thói quen hút thuốc xã giao đã làm tôi nghiện thuốc lúc nào không biết. Mãi cho đến năm 2013, tôi cảm thấy sức khỏe giảm sút đáng kể, những cơn ho kéo dài xuất hiện, kèm theo đó là huyết áp tăng cao, khó thở. Đến bệnh viện thăm khám, bác sĩ khuyên bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khỏe. Những buổi đầu bỏ thuốc gặp nhiều khó khăn nhưng tôi đã quyết tâm thực hiện. Đến nay, sau hơn 10 năm bỏ thuốc lá, sức khỏe tôi được cải thiện đáng kể. Thay vì hút thuốc, tôi chọn những thú vui khác của tuổi già như tập thể dục, gặp gỡ bạn bè”.

Mặc dù chưa có thống kê đầy đủ về tỉ lệ người già mắc các bệnh phế quản, phổi do thuốc lá gây ra nhưng rất nhiều người cao tuổi đã mắc phải những loại bệnh này đang điều trị tại các bệnh viện đều có quãng thời gian dài hút thuốc lá khi còn trẻ. Tác hại của thuốc lá với người già thể hiện rõ nhất ở lá phổi, nơi các độc tố dễ dàng xâm nhập. Phổi dễ bị viêm, bị bào mòn khiến người cao tuổi dễ ho.

Chức năng tái tạo tự làm sạch phổi trở nên khó khăn hơn khiến người già dễ nhiễm vô số các bệnh liên quan khác. Do vậy, người già cần được gia đình và xã hội quan tâm hơn đến môi trường sống trong lành, không gian sinh hoạt lành mạnh, không khói thuốc lá. Loại bỏ hoàn toàn các tác hại của thuốc lá, cải thiện niềm vui sống cùng con cháu là động lực để những người cao tuổi bảo vệ sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.

Từ bỏ thuốc lá không bao giờ là quá muộn, đặc biệt là đối với người cao tuổi. Việc từ bỏ thói quen này không chỉ giúp bản thân khỏe mạnh hơn mà còn là món quà ý nghĩa dành tặng cho gia đình và xã hội. Hãy cùng nhau chung tay tạo ra một môi trường sống trong lành, nơi mà mọi người đều được tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn.

Gương mẫu trong vận động gia đình, người thân không sử dụng thuốc lá

Nhận thấy tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, trong những năm qua, bà Uông Thị Đức (75 tuổi, Thanh Trì, Hà Nội) luôn gương mẫu trong việc tuyên truyền, giáo dục, vận động con cháu, người thân trong gia đình không được hút thuốc lá và phải tránh xa thuốc lá.

Bà Uông Thị Đức cho biết, trong gia đình, bà luôn khuyên nhủ con cháu, ai chưa hút thuốc là thì đừng tập hút, còn ai đã hút rồi, phải cố gắng cai thuốc bằng được, vì thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân, mà còn ảnh hưởng đến những người thân trong gia đình. "Thay vì hút thuốc lá, các con cháu hãy tìm niềm vui, có lối sống lành mạnh bằng cách vận động, tập thể dục, trồng và chăm sóc cây cảnh, vừa tạo cảnh quan đẹp, thoáng mát, đồng thời, góp phần xây dựng môi trường trong lành không khói thuốc ngay từ trong nhà”, Bà Đức chia sẻ.

Theo bà Đức, việc từ bỏ thuốc lá chính là bảo vệ sức khỏe bản thân khi về già, góp phần giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội. Trong gia đình, ông bà, cha mẹ là những người đã có kinh nghiệm trong cuộc sống, có những tích lũy về đối nhân xử thế, đạo lý truyền thống. Vì vậy, những cử chỉ, lời nói, hành vi của ông bà, cha mẹ có tác động không nhỏ đến nhận thức, hành vi, suy nghĩ và tình cảm của con cháu. Nếu ông bà, cha mẹ gương mẫu trong việc nói không với thuốc lá, tích cực vận động con, cháu, người thân không hút thuốc lá; giám sát, nhắc nhở các hành vi hút thuốc không đúng nơi quy định sẽ giúp cho việc bảo vệ sức khỏe của những người thân và góp phần vào việc xây dựng môi trường không khói thuốc lá tại địa phương.